Trước thềm cuộc gặp Mỹ - Trung bên lề thượng đỉnh G20, giới phân tích dự đoán các nhà lãnh đạo khó đạt được giải pháp chấm dứt cuộc chiến thương mại. Thay vào đó, kịch bản khả thi nhất là hai bên sẽ tìm kiếm thỏa thuận tạm thời để trì hoãn các đợt tăng thuế nhằm hạ nhiệt căng thẳng hiện nay.

Theo kế hoạch, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20), bắt đầu từ tối 30-11 (giờ Việt Nam) tại Argentina. Xoa dịu căng thẳng trước thềm hội nghị, Nhật báo Phố Wall (WSJ) dẫn nguồn thạo tin tiết lộ quan chức hai nước đã nỗ lực tìm kiếm một thỏa thuận thương mại mà qua đó Washington đình chỉ áp thêm thuế để đổi lấy đàm phán mới với những thay đổi quan trọng trong chính sách kinh tế của Bắc Kinh. Các cuộc đàm phán sẽ tập trung vào cái gọi là “kiến trúc” thương mại – khái niệm rộng lớn gồm nhiều vấn đề Mỹ muốn Trung Quốc giải quyết như bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, cưỡng ép chuyển giao công nghệ, trợ cấp doanh nghiệp nhà nước.

Tổng thống Trump (trái) và Chủ tịch Trung Quốc bên lề thượng đỉnh G20 tại Hamburg, Đức hồi năm ngoái.

Cuộc gặp Trump -Tập tại Buenos Aires chưa rõ đem lại giải pháp nào hay không, nhưng giới quan sát dự đoán ít có khả năng tạo nên bước đột phá. Trong tín hiệu cho thấy còn nhiều cam go, một quan chức Mỹ xác nhận Cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro - người có quan điểm chống Bắc Kinh, sẽ cùng những phụ tá khác dự bữa tối quan trọng giữa ông Trump và ông Tập tại G20. Hai bên sẽ bàn về tương lai thương mại song phương mà kết quả được cho sẽ ảnh hưởng kinh tế thế giới nhiều năm tới. Ông Navarro là người ủng hộ nhiệt thành chính sách thương mại cứng rắn của Tổng thống Trump nhắm vào Trung Quốc. Trước đó, việc ông này bị rút khỏi danh sách phụ tá đồng hành với ông Trump ở G20 cho thấy Mỹ có thể muốn cải thiện bất đồng với cường quốc châu Á.

Nhưng cách đây vài ngày, Washington đưa ra những tín hiệu phức tạp với cảnh báo của ông Trump tăng thuế từ 10% lên 25% đối với 200 tỉ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc từ ngày 1-1-2019. Ông cũng sẵn sàng áp thuế bổ sung lên 267 tỉ USD hàng hóa còn lại của Trung Quốc nếu cuộc gặp với ông Tập thất bại. Trước khi sang Argentina dự hội nghị, Tổng thống Trump có nói rằng Mỹ đang tiến gần tới việc đạt được “điều gì đó” với Trung Quốc nhưng bản thân ông không chắc có muốn làm điều này hay không.

Hầu hết các nhà quan sát đồng ý Mỹ -Trung không bên nào có lợi trong cuộc chiến thương mại hiện nay. Nhưng đến thượng đỉnh lần này, Bắc Kinh được cho đang chịu áp lực lớn hơn Washington. Điều đó không có nghĩa chính quyền Trump ở “chiếu trên”; trái lại, giới phân tích cảnh báo kinh tế Mỹ có thể lâm vào khủng hoảng dẫn đến suy thoái nếu tiếp tục chiến tranh thương mại với Trung Quốc. Do vậy, tuy khó đạt được giải pháp chấm dứt đối đầu, chuyên gia phân tích Aninda Mitra dự đoán chỉ 5% nguy cơ cuộc gặp Trump - Tập tiếp tục mở ra xung đột. Kịch bản có khả năng nhất là hai bên đạt thỏa thuận nối lại tiến trình đàm phán trì hoãn các biện pháp trừng phạt thuế quan. Hôm 29-11, Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố nước này hy vọng cuộc gặp thượng đỉnh với Mỹ tại hội nghị G20 đạt “kết quả tích cực”. Trong khi đó, tờ China Daily nói rằng hai bên có thể tiến tới thỏa thuận thương mại với điều kiện Washington phải “bình đẳng” trong các giải pháp chấm dứt vòng xoáy căng thẳng hiện nay. l

Hôm 29-11, Tổng thống Trump trên Twitter xác nhận hủy hội đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin bên lề thượng đỉnh G20. Tuyên bố được đưa ra chỉ một giờ sau khi lãnh đạo Mỹ nói với phóng viên rằng ông tin đây là “thời điểm tốt” cho cuộc gặp với Tổng thống Putin.

MAI QUYÊN