Trong bối cảnh bóng ma suy thoái kinh tế và khủng hoảng tài chính vẫn đeo bám nước Mỹ, Lầu Năm Góc dự kiến chỉ xin tăng thêm 1% ngân sách quốc phòng cho tài khóa 2011 (bắt đầu từ tháng 10-2010), thay vì cần phải tăng 2-3% để duy trì cơ cấu lực lượng và nhu cầu hiện đại hóa quân sự. Cũng nên biết rằng trong vòng một thập niên qua, ngân sách quân sự của Mỹ tăng trung bình 7%/năm.
Để trang trải chi tiêu trong khi kinh phí eo hẹp như vậy, Bộ trưởng Robert Gates đã đề xuất một loạt biện pháp tiết kiệm ngân sách nhưng vẫn duy trì tính hiệu quả trong hoạt động quân sự. Điểm nhấn trong sáng kiến của ông Gates là cắt giảm những chương trình, cơ cấu quân sự “quá lớn, trùng lắp và dư thừa”. Cụ thể, trong tài khóa 2011, Bộ Quốc phòng Mỹ sẽ xem xét cắt giảm hoặc hủy bỏ gần 20 chương trình “dư thừa và gây tranh cãi” mà nếu cứ tiếp tục hoàn thành có thể tiêu tốn hơn 330 tỉ USD.
Ngoài ra, như đề xuất của ông Gates hồi tháng 6 vừa qua, Lầu Năm Góc muốn cắt giảm những nhân viên, cố vấn, ban bệ, cơ quan dịch vụ không cần thiết nhằm tiết kiệm 100 tỉ USD trong vòng 5 năm tới. Chẳng hạn, Bộ Quốc phòng có thể giải tán khoảng 65 ban bệ quân sự để tiết kiệm 75 triệu USD mỗi năm cho các cơ quan chủ quản; rà soát lại toàn bộ hệ thống các cơ quan tình báo quốc phòng nhằm loại bỏ những đơn vị có chức năng trùng lắp; cho về hưu sớm ít nhất 50 tướng lĩnh và đô đốc cùng 150 vị trí dân sự cao cấp trong 2 năm tới...
Đặc biệt, ông Gates còn đề nghị xóa sổ Bộ chỉ huy các lực lượng hỗn hợp (JFCOM), cơ quan có trọng trách huấn luyện cho các đơn vị quân sự trước khi đưa đến trận địa phối hợp tác chiến với các lực lượng chuyên trách khác. JFCOM, tiền thân là Bộ chỉ huy Đại Tây Dương, được thành lập năm 1999, đang sử dụng khoảng 2.800 quân nhân và 3.000 nhân viên hợp đồng với chi phí hàng năm 240 triệu USD. Khác với các bộ chỉ huy quân sự khác của Mỹ, JFCOM không phụ trách một khu vực quốc tế đặc biệt nào, mà chỉ đảm nhiệm vai trò huấn luyện theo yêu cầu tác chiến cụ thể của Bộ Quốc phòng. Tuy nhiên, cơ quan có trụ sở tại thành phố Norfolk (bang Virginia) này được coi là một trong 10 bộ chỉ huy quân sự hàng đầu của Ngũ Giác Đài. Tướng Ray Odierno từng dẫn dắt JFCOM trước khi được bổ nhiệm làm tư lệnh các lực lượng Mỹ tại Iraq. Một cựu tư lệnh khác của JFCOM là Tướng James Mattis hiện đứng đầu Bộ chỉ huy trung tâm (Centcom).
Ông chủ Lầu Năm Góc giải thích rằng tất cả những biện pháp thắt chặt chi tiêu trên sẽ thúc đẩy một nền văn hóa tiết kiệm, giảm bớt bộ máy quan liêu văn phòng và ngăn chặn thói tiêu tiền hoang phí của quân đội. “Chúng ta không thể hy vọng các vị đại biểu dân cử phê chuẩn ngân sách quốc phòng gia tăng hàng năm trừ khi chúng ta làm tốt công việc như thể mỗi đồng đô-la đều có giá trị của nó”, ông Gates nhấn mạnh.
Tổng thống Barack Obama ca ngợi những sáng kiến cắt giảm ngân sách của ông Gates là một phần trong nỗ lực cải cách hoạt động của Lầu Năm Góc. Tuy nhiên, tiết kiệm quá đáng, nhất là kế hoạch xóa bỏ JFCOM, đang gây chia rẽ Quốc hội Mỹ. Mark Warner, thượng nghị sĩ đảng Dân chủ của bang Virginia, nói rằng ông thấy không có “cơ sở lý trí” nào để khai tử JFCOM, vì nó vừa là một bước lùi làm tổn hại quân đội, vừa gây thất nghiệp cho 3.000 người.
PHÚC GIA AN (Tổng hợp)
