Chuẩn đô đốc Alireza Tangsiri - người đứng đầu lực lượng hải quân của Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) - tuyên bố nước này đang lập các “thành phố tên lửa” ngầm và đây sẽ là “cơn ác mộng” đối với kẻ thù của Tehran.

Hình ảnh cơ sở tên lửa ngầm được Iran công bố trong đoạn clip năm ngoái. Ảnh: Iran Military Tube

Theo Tướng Tangsiri, các cơ sở tên lửa được xây dựng dưới lòng đất bên trong đất liền và ngoài khơi dọc theo Vịnh Persic và Vịnh Oman. Hầu hết hệ thống vũ khí nằm dưới sự kiểm soát của IRGC. IRGC còn lập đơn vị “hải quân Basij” với 23.000 binh sĩ và 428 hải đội được triển khai ở các khu vực trọng yếu phía Nam Iran. “Nếu các lực lượng Mỹ phạm bất kỳ sai lầm nào, họ sẽ bị theo sát đến tận Vịnh Mexico” - chỉ huy Iran cảnh báo. Ðược biết, Vịnh Mexico thuộc Ðại Tây Dương, cách Vịnh Oman hơn 13.000km.

Năm ngoái, cơ quan tình báo quốc phòng Mỹ khẳng định Iran sở hữu chương trình phát triển các cơ sở hầm ngầm lớn nhất ở Trung Ðông, hỗ trợ hoạt động phát triển tên lửa đạn đạo. Theo đánh giá của cơ quan này, quy mô và độ tinh vi của lực lượng tên lửa Iran tiếp tục tăng lên bất chấp nỗ lực hàng chục năm qua của phương Tây nhằm kiềm chế Tehran phát triển vũ khí hạt nhân.

Trong diễn biến liên quan, Iran hôm 5-7 thừa nhận những hư hại sau vụ cháy tại cơ sở hạt nhân Natanz dưới lòng đất. Sự việc diễn ra chưa đầy 1 tuần sau vụ nổ ở vùng núi phía Ðông Iran làm rung chuyển thủ đô Tehran. Phản ứng bất thường của Chính phủ Iran khi đó bị cho là nhằm che giấu hệ thống hầm ngầm và các địa điểm sản xuất tên lửa. Trong vụ việc lần này, giới chức Iran tuy xác nhận vụ hỏa hoạn nhưng giảm nhẹ mức độ thiệt hại và không cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Song, căn cứ vào ảnh vệ tinh, AP dẫn lời các chuyên gia phân tích xác định khu vực bị ảnh hưởng là trung tâm lắp ráp máy ly tâm. Trong đó, một nửa tòa nhà gạch hai tầng bị cháy sém trong khi mái nhà gần như bị phá hủy. Ðược biết, Natanz là trọng tâm trong chương trình làm giàu uranium mà Iran theo đuổi và là tâm điểm tranh cãi giữa nước này với Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. Khu vực trên hiện đang chịu sự giám sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế và theo hãng thông tấn nhà nước Iran IRNA, tòa nhà nơi xảy ra sự cố không chứa vật liệu hạt nhân và không có thanh sát viên nào có mặt tại thời điểm đó.

Nói với Reuters trong điều kiện giấu tên, một số quan chức Iran nói rằng có dấu hiệu cho thấy vụ cháy cơ sở Natanz là kết quả của một cuộc tấn công mạng và Tehran sẽ trả đũa bất kỳ quốc gia nào tiến hành những vụ phá hoại như vậy. Tuy không trực tiếp cáo buộc, IRNA trong một bài xã luận ngụ ý những quốc gia thường xuyên chống đối Iran như Mỹ và Israel nhiều khả năng đứng sau vụ việc.

Phát biểu hôm 5-7, người phát ngôn Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Iran Behrouz Kamalvandi xác nhận thiệt hại trong vụ hỏa hoạn có thể làm chậm trễ kế hoạch phát triển và sản xuất máy ly tâm tiên tiến. Theo các nhà nghiên cứu tại Trung tâm James Martin về không phổ biến vũ khí hạt nhân, việc trì hoãn này sẽ ảnh hưởng lớn đến chương trình làm giàu uranium của Iran. Hồi tuần rồi, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tại cuộc họp trực tuyến của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã thúc giục việc gia hạn lệnh cấm vũ khí với Iran sau cảnh báo máy ly tâm tiên tiến sẽ cho phép Tehran làm giàu uranium nhanh hơn tới 50 lần so với hiện tại.

Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif hôm 5-7 xác nhận Tehran đang đàm phán Thỏa thuận chiến lược 25 năm với Trung Quốc và nói rõ đây không phải điều “bí mật”. Được biết, Bắc Kinh là thị trường xuất khẩu dầu thô chủ chốt của Iran nhưng hoạt động này đã bị ảnh hưởng bởi các biện pháp trừng phạt mà Mỹ áp đặt sau khi Washington rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Tehran vào năm 2018.

MAI QUYÊN (Theo AP, Guardian)