Tòa Hiến pháp Hàn Quốc ngày 16-12 đã bắt đầu quy trình luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol, người bị đình chỉ chức vụ sau khi ban bố lệnh thiết luật gây tranh cãi hôm 3-12.
Thủ tướng Han Duck Soo trở thành Tổng thống tạm quyền của Hàn Quốc. Ảnh: AFP
Quốc hội Hàn Quốc ngày 15-12 cũng đã đồng thuận khôi phục cơ chế “9 người” cho Tòa Hiến pháp nhằm thực hiện quy trình luận tội Tổng thống Yoon. Các đảng cầm quyền và đối lập đã thống nhất hoàn tất quy trình phê duyệt ứng cử viên cho 3 vị trí thẩm phán còn trống trước ngày 24-12.
Mặc dù có ý kiến cho rằng Tòa Hiến pháp có thể đưa ra quyết định với chỉ 6 thẩm phán hiện tại, nhưng nhiều người lo ngại rằng việc quyết định về số phận của một tổng thống đương nhiệm chỉ với 2/3 phiếu sẽ tạo ra áp lực lớn cho cả tòa án và các chính đảng.
Tòa Hiến pháp Hàn Quốc có thời hạn tối đa 180 ngày để quyết định có miễn chức hoặc phục hồi chức vụ cho ông Yoon hay không. Nếu ông Yoon bị cách chức, một cuộc bầu cử tổng thống sẽ được tổ chức trong vòng 60 ngày để chọn ra người kế nhiệm. Song, giới quan sát cho rằng phán quyết của tòa án có thể diễn ra nhanh hơn. Được biết, trong trường hợp luận tội đối với cố Tổng thống Roh Moo-hyun năm 2004 và cựu Tổng thống Park Geun-hye năm 2016, Tòa Hiến pháp Hàn Quốc đã mất lần lượt 63 và 91 ngày để đưa ra quyết định phục chức cho ông Roh và cách chức bà Park.
Trong thời gian trên, quyền hạn của ông Yoon bị đình chỉ và chuyển giao cho quyền Tổng thống kiêm Thủ tướng Han Duck Soo.
Song, ông Yoon có quyền ở lại dinh tổng thống, sử dụng đoàn xe hộ tống tổng thống, chuyên cơ và đội bảo vệ tổng thống. Ông cũng sẽ tiếp tục nhận mức lương 255 triệu won (tương đương 170.000USD)/năm. Nhưng nếu như bị cách chức, ông Yoon sẽ mất tất cả quyền lợi dành cho cựu tổng thống, gồm mức lương hưu trị giá 95% mức lương hiện hành; không được hỗ trợ tài chính cho văn phòng riêng, phương tiện đi lại cũng như chăm sóc y tế cho bản thân và gia đình.
Chỉ vài giờ sau khi Quốc hội Hàn Quốc bỏ phiếu thông qua kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon hôm 14-12, quyền Tổng thống Han tuyên bố “đảm bảo sẽ không có khoảng trống trong các vấn đề nhà nước” khi ông tìm cách trấn an các nhà đầu tư và đồng minh nước ngoài. Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 15-12, ông Han cho biết quan hệ ngoại giao giữa 2 nước sẽ “không bị gián đoạn”.
Tuy nhiên, ông Han đang phải đối mặt với một loạt thách thức khi ông tìm cách chèo lái nền kinh tế lớn thứ tư châu Á vượt qua cuộc khủng hoảng chính trị có thể nói là tồi tệ nhất kể từ cuối những năm 1980. “Ông Han đang ở một vị thế vô cùng bấp bênh. Ông ấy có thẩm quyền theo hiến pháp chứ không có thẩm quyền chính trị. Ông ấy dường như nhận thức rõ điều này” - John Lee, chuyên gia phân tích tại dịch vụ thông tin Korea Pro, nhận định.
Hôm 14-12, Quốc hội Hàn Quốc do phe đối lập kiểm soát đã thông qua đề xuất luận tội Tổng thống Yoon với 204 phiếu thuận, 85 phiếu chống, 3 phiếu trắng và 8 phiếu không hợp lệ. Với việc phe đối lập chỉ nắm giữ 192 ghế trong số 300 thành viên của Quốc hội, kết quả này cho thấy đã có ít nhất 12 nghị sĩ của đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) cầm quyền bỏ phiếu ủng hộ việc luận tội ông Yoon. Sau phiên bỏ phiếu, 5 thành viên PPP đã để ngỏ ý định từ chức để chịu trách nhiệm cho việc kiến nghị luận tội được thông qua. Và ngày 16-12, Chủ tịch đảng này là ông Han Dong Hoon đã tuyên bố từ chức.
TRÍ VĂN (Tổng hợp)