Kỳ 2: Vụ bê bối chấn động khối Thịnh vượng chung

Ảnh chụp hôm 17-8 cho thấy tuyến đường nối làng vận động viên tới sân vận động Jawaharlal Nehru, điểm tổ chức chính, vẫn còn dang dở. Ảnh: AP

Giành quyền tổ chức Đại hội thể thao khối Thịnh vượng chung năm nay, dự kiến từ ngày 3 đến 14-10 tới, Ấn Độ kỳ vọng đây sẽ là sự kiện để nước này nổi lên là cường quốc khu vực và là tiền đề để đăng cai Thế vận hội trong tương lai. Tuy nhiên, sự kiện thể thao quy tụ sự tham gia của 71 nước thuộc khối này có nguy cơ đổ vỡ sau khi nhiều vận động viên hàng đầu và nhà tài trợ lớn tuyên bố rút lui.

Thời báo Hindu (Ấn Độ) cho rằng công tác chuẩn bị cẩu thả bộc lộ rõ thực trạng nạn tham nhũng tràn lan trong chính quyền nước này. Theo kế hoạch, các sân vận động phục vụ đại hội phải hoàn thành vào năm ngoái để các nhà tổ chức có thời gian nghiệm thu và sửa chữa nếu có vấn đề. Tuy nhiên, cho tới đầu tháng này, các sân vận động vẫn đang trong giai đoạn mà các quan chức nói là cuối cùng, mặc dù không còn thời gian để thẩm định kỹ các sân. Ví như, sân vận động Shivaji ở trung tâm New Delhi, vốn được dùng làm nơi thi đấu các môn hockey, đã bị tháo rời, phía bên ngoài vẫn còn nhiều hố lớn, trong khi nhiều đống gạch, bê tông nằm ngổn ngang. Công nhân vẫn đang gắn lại la phông tại một sàn thi đấu mới, vì một phần đã bị sụp chỉ một ngày sau khi khánh thành hôm 1-8, do nóc nhà bị dột trong mùa mưa.

Trong khi đó, việc bán vé phải trì hoãn, kêu gọi tài trợ không được như kỳ vọng và các công ty trích hoa hồng cho ban tổ chức để tung ra sản phẩm mới nhân sự kiện này đã rút lui. Các doanh nghiệp nói rằng họ hoãn tung ra các sản phẩm mới vì không kham nổi thua lỗ. Đến cuối tháng 8, hai công ty điện lớn nhất nước là NTPC và Power Grid Corp đã thông báo hủy hợp đồng tài trợ lần lượt là 11 triệu USD và 2,2 triệu USD.

Ban đầu chi phí ước tính để tổ chức đại hội thể thao khối Thịnh vượng chung chưa tới 100 triệu USD vào năm 2003, sau đó tăng lên 3 tỉ USD, nhưng đến nay đã vọt lên tới hơn 10 tỉ USD. Trong đó, Ấn Độ đã chi ít nhất 4,6 tỉ USD nâng cấp các sân vận động, đường sá và xây dựng cơ sở hạ tầng điện nước. Khoảng 2,7 tỉ USD khác đã chi cho nhà ga sân bay mới đón vận động viên...

Báo cáo gần đây của một nhóm giám sát thuộc chính phủ Ấn Độ cho biết các nhà thầu đã tính toán tỷ lệ trượt giá bất hợp lý, và làm giả hồ sơ kiểm tra chất lượng công trình. Cơ quan chống tham nhũng đã “nhận diện” được 16 dự án bị nghi ngờ có sai phạm quy mô lớn. Ủy ban cảnh giác trung ương Ấn Độ cho biết gần như tất cả các nhà thầu tham gia các dự án phục vụ đại hội thể thao này đều nâng chi phí, nhưng chất lượng công trình thì kém. Công luận đang chỉ trích khá gay gắt việc chuẩn bị cho đại hội thể thao vì rất nhiều vấn đề từ nguy cơ kẹt xe tới nguy cơ bùng phát dịch sốt xuất huyết do muỗi đốt ảnh hưởng sức khỏe vận động viên.

Trong nỗ lực nhằm cứu đại hội thể thao khỏi đổ vỡ, hồi trung tuần tháng 8 vừa qua, Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh đã vào cuộc yêu cầu điều tra tham nhũng và bổ nhiệm một vài vị trí mới trong nội các để giám sát các công đoạn chuẩn bị cuối cùng. 3 quan chức hàng đầu bị sa thải, trong đó có thủ quỹ của ủy ban tổ chức đại hội thể thao vì bị cáo buộc giao hợp đồng xây dựng các sân quần vợt cho công ty riêng của con trai vị thủ quỹ này.

Chủ tịch đảng Quốc đại cầm quyền Sonia Gandhi cũng cho rằng tất cả các cáo buộc sẽ được điều tra sau khi bế mạc đại hội thể thao. Còn trong thời gian này, bà Gandhi kêu gọi người dân đoàn kết ủng hộ sự kiện thể thao lớn nhất được tổ chức tại Ấn Độ, kể từ sau Đại hội thể thao châu Á năm 1982. Theo bà Gandhi, đó là uy tín quốc gia.

N. KIỆT (Theo AP, Bloomberg, Hindu Times)

Kỳ cuối: Lo sợ cho tương lai