30/08/2021 - 21:31

Diễn biến đáng lo trên bán đảo Triều Tiên 

Trong động thái gây e ngại, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết CHDCND Triều Tiên có thể đã khôi phục hoạt động tái chế plutonium sử dụng cho vũ khí hạt nhân.

Công bố tuần rồi, báo cáo thường niên của IAEA dẫn ra các dấu hiệu cho thấy hoạt động của lò phản ứng sản xuất plutonium 5MW ở khu phức hợp hạt nhân trọng yếu Yongbyon kể từ đầu tháng 7. Plutonium là một trong hai thành phần chính được sử dụng để chế tạo vũ khí hạt nhân cùng với uranium được làm giàu cao. Trong khi Triều Tiên được cho điều hành nhiều cơ sở làm giàu uranium khác, lò phản ứng ở Yongbyon là nguồn cung plutonium được biết đến duy nhất cho chương trình vũ khí của nước này hiện nay.

Người dân Hàn Quốc theo dõi tin tức về Triều Tiên. Ảnh: AP

Trước đó, các thanh sát viên IAEA còn phát hiện Bình Nhưỡng dường như sử dụng phòng thí nghiệm hóa chất phóng xạ lân cận để tách plutonium khỏi các thanh nhiên liệu đã qua sử dụng được lấy từ lò phản ứng. Theo IAEA, hoạt động trên diễn ra từ tháng 2 đến đầu tháng 7 và khung thời gian này dài hơn đáng kể so với khi nó được dùng trong hoạt động bảo dưỡng hay tái xử lý chất thải từ lò phản ứng trước đây. “Chu trình 5 tháng khá phù hợp với thời gian cần thiết để xử lý lại toàn bộ lõi nhiên liệu chiếu xạ từ lò phản ứng 5MW” - báo cáo lưu ý.

Nếu thông tin Triều Tiên cho vận hành lại lò phản ứng chế tạo plutonium là đúng sự thật, IAEA cảnh báo Bình Nhưỡng đã vi phạm các nghị quyết của Liên Hiệp Quốc khi tiếp tục mở rộng chương trình vũ khí bị cấm. Hiện không rõ chính xác có bao nhiêu plutonium cấp độ vũ khí hoặc uranium làm giàu cao đã được sản xuất tại Yongbyon và những nơi lưu trữ khác của Triều Tiên. Nhưng năm 2018, Hàn Quốc ước tính có thể quốc gia Ðông Bắc Á đã sản xuất 20-60 vũ khí hạt nhân.

Thông điệp của Bình Nhưỡng

Báo cáo của IAEA được đưa ra giữa thời điểm đặc phái viên hạt nhân hàng đầu của Hàn Quốc Noh Kyu-duk đang thăm Mỹ nhằm thúc đẩy nỗ lực nối lại đối thoại với Bình Nhưỡng, tái khởi động tiến trình hòa bình trên bán đảo Triều Tiên. Trước đó, Triều Tiên đã chỉ trích gay gắt cuộc tập trận Mỹ - Hàn và gọi đây là biểu hiện rõ nhất về “chính sách thù địch” của Washington, kèm theo cảnh báo về một cuộc khủng hoảng an ninh “nghiêm trọng”. Dựa trên tình huống mới tại cơ sở hạt nhân Yongbyon, các nhà quan sát cho rằng Triều Tiên lần nữa muốn công khai cảnh báo khả năng mở rộng kho vũ khí hạt nhân trong bối cảnh các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Bình Nhưỡng và Washington đang bế tắc.

Trước đây, Bình Nhưỡng đã nhiều lần đe dọa sẽ mở rộng chương trình hạt nhân nếu Mỹ không rút lại chính sách “thù địch”, chủ yếu liên quan các lệnh trừng phạt do Washington dẫn đầu và hoạt động tập trận Mỹ - Hàn. Hồi đầu tháng 8, em gái nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Yo Jong tuyên bố Bình Nhưỡng hiện tăng cường khả năng “răn đe tuyệt đối” để đối phó mối đe dọa ngày càng leo thang từ Mỹ. Theo Hàn Quốc, Triều Tiên đến nay không hồi đáp các cuộc gọi qua đường dây liên lạc từ Seoul cũng như các kênh quân sự ở khu vực phía Ðông và phía Tây biên giới. Trong tuyên bố hôm 30-8, phát ngôn viên Bộ Thống nhất Hàn Quốc Lee Jong-joo cho biết Nhà Xanh đang cùng Mỹ theo dõi chặt chẽ các hoạt động hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên.

Tại Washington, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ xác nhận đã nắm thông tin về diễn biến mới tại cơ sở hạt nhân Yongbyon và đang làm việc với các đối tác. Nói với Hãng tin AFP, quan chức này cho biết báo cáo của IAEA phản ánh nhu cầu cấp thiết về đối thoại và ngoại giao trong tiến trình phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên. Người này khẳng định Nhà Trắng vẫn tiếp tục tìm kiếm đối thoại với chính quyền Bình Nhưỡng để giải quyết những hoạt động đáng lo ngại, xa hơn nữa là toàn bộ những vấn đề liên quan đến phi hạt nhân hóa. Tuần rồi, đặc phái viên Mỹ về Triều Tiên Sung Kim cũng nhắc lại việc ông sẵn sàng gặp những người đồng cấp Triều Tiên “ở bất kỳ đâu, bất kỳ lúc nào”.

MAI QUYÊN

Chia sẻ bài viết