Hãng Blue Origin của tỉ phú Jeff Bezos ngày 13-11 phóng thành công tên lửa khổng lồ New Glenn, mang theo các tàu vũ trụ của Mỹ hướng đến sao Hỏa.

Tên lửa New Glenn rời bệ phóng ngày 13-11. Ảnh: Getty Images

Cùng đưa 2 tàu vũ trụ lên quỹ đạo

New Glenn được phóng từ trung tâm vũ trụ Cape Canaveral, bang Florida (Mỹ). Khoảng 20 phút sau khi tách khỏi tầng đẩy, tầng trên tên lửa đã hoàn thành mục tiêu chính của sứ mệnh là triển khai 2 tàu thăm dò sao Hỏa song sinh "Blue" và "Gold" của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) vào không gian. Sau đó, tầng đẩy trở về và hạ cánh an toàn xuống một bệ phóng ngoài khơi theo cách tương tự như đối thủ SpaceX thực hiện.

Thay vì chờ cho Trái đất và sao Hỏa thẳng hàng để thực hiện các vụ phóng liên hành tinh như thường lệ, 2 tàu quỹ đạo nói trên sẽ ở cách Trái đất khoảng 1,5 triệu km trong một năm cho đến khi hành tinh của chúng ta thẳng hàng với Hỏa tinh một lần nữa. Khi đó, bộ đôi này sẽ khởi hành về phía hành tinh đỏ và dự kiến đến nơi vào năm 2027.

Nhiệm vụ này của Blue Origin có ngân sách dưới 80 triệu USD nhưng là sứ mệnh đầu tiên triển khai nhiều hơn 1 tàu vũ trụ trên quỹ đạo sao Hỏa. Quỹ đạo mới mà 2 tàu NASA bay cũng có thể mở đường cho công cuộc khám phá sao Hỏa sâu rộng hơn trong tương lai.

Khi bay quanh sao Hỏa, các tàu vũ trụ sẽ lập bản đồ từ trường và gió mặt trời trong tầng khí quyển trên của hành tinh này nhằm làm rõ lý do tại sao nó lại khô cằn và bụi bặm. Các nhà khoa học cũng sẽ nghiên cứu giải pháp tốt nhất để bảo vệ các phi hành gia trước môi trường bức xạ khắc nghiệt của sao Hỏa trong các chuyến bay tiềm năng trong tương lai.

Vụ phóng thành công mới của Blue Origin càng khiến cuộc đua tranh giữa 2 công ty vũ trụ tư nhân của hai tỉ phú nổi tiếng thêm phần gay cấn, đặc biệt khi NASA gần đây đã mở gói thầu cho sứ mệnh Mặt trăng của mình.

Thời cơ cho Blue Origin

“Điểm dừng tiếp theo, Mặt trăng!”, các nhân viên Blue Origin hô vang sau khi tên lửa New Glenn hạ cánh đúng tâm điểm của bệ nổi trên biển hôm 13-11.

Trong khi đây chỉ mới là lần đầu Blue Origin thực hiện cú đáp này, SpaceX đã có hơn 500 lần thành công với các tên lửa đẩy Falcon 9 và Falcon Heavy. Một trong số các tên lửa này thậm chí đã được phóng 31 lần. Tuy nhiên, xét trên một số khía cạnh, cú hạ cánh của New Glenn ấn tượng hơn so với Falcon 9. Với chiều cao 89m và đường kính 7m, New Glenn lớn và nặng hơn đáng kể so với tên lửa đẩy đối thủ, vốn cao 41m và rộng 3,6m.

Vụ phóng mới nhất đánh dấu chuyến bay thứ hai của tên lửa đẩy mà Blue Origin và NASA kỳ vọng sẽ vận chuyển người và hàng hóa lên Mặt trăng. Trong chuyến bay thử nghiệm đầu tiên hồi đầu năm, New Glenn đã nhả ra một vệ tinh nguyên mẫu lên quỹ đạo nhưng tên lửa đẩy lại lao xuống biển.

Việc thu hồi và tái sử dụng tên lửa đẩy được coi là một phần thiết yếu để giảm chi phí và giúp các chuyến bay vũ trụ khả thi hơn về mặt tài chính.

Blue Origin có những kế hoạch lớn cho New Glenn - hệ thống có thể chở khoảng 50 tấn hàng hóa lên quỹ đạo Trái đất tầm thấp với mỗi tầng đầu tiên của tên lửa được thiết kế để bay ít nhất 25 lần. Sắp tới, công ty dự định sử dụng New Glenn để phóng thử một nguyên mẫu tàu đổ bộ Mặt trăng mang tên Blue Moon.

SpaceX của tỉ phú Elon Musk đã đánh bại Blue Origin để giành hợp đồng của NASA cung cấp tàu đổ bộ đầu tiên và thứ hai chở phi hành đoàn lên Mặt trăng, trong đó sử dụng siêu tên lửa Starship, cao hơn New Glenn gần 30m. Cuộc đổ bộ có người thứ ba theo chương trình Artemis sẽ do Blue Origin đảm trách.

Nhưng tháng trước, Quyền Giám đốc NASA Sean Duffy đã mở lại hợp đồng của chuyến đổ bộ đầu tiên lên Mặt trăng, viện dẫn lý do lo ngại về tiến độ ì ạch của Starship. Ông tuyên bố sẽ để các công ty vũ trụ khác như Blue Origin cạnh tranh với SpaceX. Cả Blue Origin và SpaceX đều đã trình bày các kế hoạch đẩy nhanh việc hạ cánh xuống Mặt trăng.

HẠNH NGUYÊN (Theo AP, AFP)