Bên cạnh nỗ lực giảm bớt sự ấm lên của Trái đất, chi phí nhiên liệu tăng do ảnh hưởng của khủng hoảng Nga - Ukraine đang tạo cơ hội để mở rộng mô hình giao thông công cộng miễn phí vốn được triển khai ở một số quốc gia, thành phố ở châu Âu.

Xe điện được sử dụng miễn phí ở Luxembourg.

Kể từ Giáng sinh năm ngoái, giá xăng E10 và dầu diesel ở Đức tăng lần lượt 26% và 35%. Hiệp hội ôtô lớn nhất châu Âu ADAC cảnh báo giá nhiên liệu ở Đức có thể tăng cao hơn nữa do hậu quả của chiến sự ở Ukraine và những lệnh trừng phạt nhắm vào Nga. Đến tháng 3 rồi, giữa lúc giá cả leo thang và lạm phát tăng lên mức cao nhất (7,3%) kể từ khi nước Đức thống nhất, chính quyền đã quyết định ngưng thu thuế nhiên liệu trong vòng 3 tháng để hỗ trợ người dân. Hạ viện Đức còn giới thiệu thẻ đi lại hàng tháng được chiết khấu cao, cho phép mọi người di chuyển bằng các phương tiện giao thông công cộng trong khu vực với giá khoảng 9,65 USD/tháng trong 3 tháng 6, 7 và tháng 8.

Các nhà lập pháp hy vọng biện pháp trên giúp người dân tiết kiệm một khoản tiền và khuyến khích họ sử dụng phương tiện giao thông công cộng hơn là lái ô tô cá nhân. Ngoài Đức, một số quốc gia châu Âu khác cũng đã hoặc đang lên kế hoạch triển khai các biện pháp tương tự để thúc đẩy cộng đồng tham gia mạng lưới giao thông công cộng.

Luxembourg

Vào tháng 3-2020, Luxembourg tự hào trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới miễn phí toàn bộ phương tiện giao thông công cộng nội địa như xe lửa, xe bus và xe điện. 

Hiện quy định trên áp dụng với người bản địa, lao động là công dân các quốc gia láng giềng và khách du lịch nước ngoài. Theo Bộ trưởng Giao thông Francois Bausch, đây là bước tiến lớn đối với xã hội nhằm hỗ trợ người lao động thu nhập thấp, giảm lưu lượng giao thông cá nhân cũng như bảo vệ môi trường. Trước đây, ô tô tư nhân là phương tiện giao thông được sử dụng nhiều nhất tại Luxembourg. Các tài xế ở thành phố Luxembourg mất trung bình 33 giờ vì nạn kẹt xe mỗi năm, tồi tệ hơn những thành phố châu Âu khác.

Malta

Theo kế hoạch, Malta sẽ là quốc gia thứ 2 ở châu Âu loại bỏ phí giao thông công cộng khi tất cả mọi người, kể cả du khách đến đây đều có thể sử dụng xe lửa, xe bus… mà không phải trả tiền mua vé kể từ ngày 1-10. Chương trình này cũng được tài trợ từ tiền thuế của người dân. Mục đích của sáng kiến ​​trên là khuyến khích mọi người giảm sử dụng ô tô riêng, từ đó cải thiện tình trạng tắc nghẽn giao thông và bảo vệ môi  trường.

Tallinn, Estonia

Kể từ năm 2013, tất cả cư dân thủ đô Tallinn của Estonia đều có thể đăng ký đi xe buýt và xe lửa trong thành phố miễn phí. Đây là một phần nỗ lực của chính quyền nhằm hỗ trợ người dân khi cuộc khủng hoảng tài chính ập đến. Cho đến nay, chương trình vẫn hoạt động bình thường mà không gặp bất kỳ sự cố lớn nào. Mô hình này sau đó được triển khai ở nhiều vùng khác khắp cả nước.

Dunkirk, Pháp

Kể từ năm 2018, cư dân ở thành phố cực Bắc của Pháp có thể di chuyển miễn phí trên các phương tiện công cộng. Một nghiên cứu được tiến hành vài tháng sau đó ghi nhận, mật độ xe cộ ở địa phương đã giảm đáng kể khi người dân được khuyến khích không lái ô tô. Trong đó, hơn một nửa những người được hỏi cho biết họ thường xuyên sử dụng xe buýt để đi lại, thậm chí có 5% người coi giao thông công cộng miễn phí là động lực để họ bán xe hoặc không mua phương tiện thứ 2.

Đan Mạch

Trong các năm 2020 và 2021, Chính phủ Đan Mạch đã tạm triển khai mô hình miễn phí giao thông công cộng trên một số hòn đảo lớn vào mùa hè, một phần vì lý do kinh tế cũng như thúc đẩy ngành du lịch. Theo đó, du khách không có ô tô có thể bắt phà miễn phí đến một số hòn đảo có trong danh sách. Chương trình này hiện đã hết hạn, nhưng người dân và du khách vẫn được hưởng lợi khi giá vé giao thông công cộng vẫn được giảm đáng kể theo quy định.

MAI QUYÊN (Theo DW)