Tại Cuộc thi “Dự án khởi nghiệp tiềm năng” trong học sinh, sinh viên (HSSV) Trường Đại học Cần Thơ (ĐHCT) mở rộng năm 2024 vừa được tổ chức, Dự án “Áo giáp hạt giống” của Thạch Hoàng Anh đoạt giải Nhì. Giải thưởng không chỉ ghi nhận những nỗ lực nghiên cứu, mà còn thể hiện tình yêu quê hương, hướng đến bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu của Hoàng Anh.

Thạch Hoàng Anh nhận giải Nhì tại Cuộc thi “Dự án khởi nghiệp tiềm năng” trong HSSV Trường ĐHCT mở rộng năm 2024. Ảnh: B.NG

Sinh ra và lớn lên trong gia đình dân tộc Khmer tại Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh, Thạch Hoàng Anh hiện là sinh viên năm thứ 2 chuyên ngành Tài chính Ngân hàng, Trường ĐHCT.

Hoàng Anh cho biết từ khi còn là học sinh Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú - THCS - THPT huyện Tiểu Cần (tỉnh Trà Vinh), em đã tìm hiểu và biết được diện tích rừng ngập mặn ở nước ta đang bị thu hẹp do nhiều nguyên nhân, trong đó có nạn phá rừng, nước biển dâng, ô nhiễm môi trường... Việc bảo tồn và phát triển rừng ngập mặn là một vấn đề hết sức cấp thiết. “Thế nên, em đã ấp ủ hình thành và thực hiện ý tưởng tạo một lớp “áo giáp” bảo vệ để hạt giống phát triển tốt, tránh sâu bệnh gây hại”, Hoàng Anh chia sẻ.

Bằng kiến thức đã học, cùng sự hỗ trợ của thầy cô, Hoàng Anh đã nỗ lực tìm tòi, tham khảo kiến thức từ nhiều nguồn; lựa chọn xử lý bã cà phê, rơm rạ, nấm trichoderma ủ làm thành phân hữu cơ sinh học, kết hợp keo sinh học từ đó tạo ra lớp “áo giáp” cho hạt giống. Năm 2021, dự án của Hoàng Anh được triển khai, phối hợp cùng doanh nghiệp và chính quyền địa phương thực nghiệm Dự án “Áo giáp hạt giống” vùng rừng ngập mặn tại cù lao Long Trị (TP Trà Vinh), xã Mỹ Long Nam (huyện Cầu Ngang, Trà Vinh). Khi đó, sản phẩm được đưa vào thí điểm ươm hạt giống cây gõ nước. Đây là loại cây có nguy cơ tuyệt chủng thuộc danh mục nhóm nguy cấp trong sách đỏ. Qua thời gian thực nghiệm, các đơn vị nhận thấy “Áo giáp hạt giống” phù hợp với điều kiện tự nhiên tại cù lao Long Trị, xã Mỹ Long Nam. Hạt giống phát triển nhanh hơn cách thức trồng bình thường tại rừng ngập mặn. Tỷ lệ thử nghiệm hạt nẩy mầm đạt kết quả cao 9/10.

Khi đó, sản phẩm của Hoàng Anh được trao giải Nhì trong Cuộc thi Sáng tạo Khoa học - Kỹ thuật dành cho học sinh trung học tỉnh Trà Vinh năm 2022. Theo Hoàng Anh, bên cạnh thực trạng giá phân bón tăng cao, vấn đề đáng lo khác là bón phân vào thực địa lâu sẽ ảnh hưởng đến chất lượng đất và cây trồng. Chẳng hạn sau khi thu hoạch lúa, nông dân thường vùi rơm rạ trong đất, nhưng do chúng không phân hủy kịp nên có thể khiến cây lúa non (ở vụ mùa sau) bị ngộ độc, sinh trưởng kém, dễ mắc bệnh... Hoàng Anh cho biết: “Em nhận thấy muốn phát triển nông nghiệp bền vững và tiết kiệm chi phí, đặc biệt là cây lúa, trước tiên phải có dòng phân bón tối ưu. Bản thân em lớn lên tại vùng nông thôn, nên em hiểu về nỗi lo của nông dân. Nên em quyết tâm tạo ra sản phẩm giá thành rẻ, giúp người nông dân tiết kiệm chi phí”.

Từ đó, Hoàng Anh nỗ lực cải thiện sản phẩm “áo giáp” nhằm tạo ra dòng phân hữu cơ tối ưu trong phát triển giống cây trồng, cải thiện hiệu quả khi nhân giống, tránh cây bị chết khi ươm; đồng thời giúp nâng cao năng suất nhờ cung cấp các thành phần dinh dưỡng cần thiết nhất cho cây giống.

Chia sẻ về cơ chế hoạt động của sản phẩm, Hoàng Anh cho biết “Áo giáp hạt giống” ứng dụng công nghệ nhả chậm thông minh cấu thành nên 2 lớp bảo vệ hạt giống. Khi bón vào đất, có đủ ẩm, hạt phân hút ẩm từ từ vào bên trong, sau đó tan dần và thấm qua lớp màng thứ hai vào vùng rễ cây hoặc hạt giống. Lúc đó cây được cung cấp chất dinh dưỡng từ từ, nên cây hút đủ phân mà không bị ngộ độc. Khi đủ điều kiện độ ẩm, cây trưởng thành phát triển tốt nhất, còn khi chưa sử dụng tới thì 2 lớp bảo vệ bên ngoài có nhiệm vụ như “áo giáp” giúp bảo vệ hạt giống, ngăn chặn sự tấn công mối mọt gây hại.

Đến năm 2023, dự án của Hoàng Anh đã hoàn thành và được sử dụng thí điểm trên diện rộng cho các loại cây như lúa, cây rừng ngập mặn, lan… Mục đích chính là dùng để bón cho các loại cây trồng, cây ăn trái, lúa, cây rừng ngập mặn. Hiện tại, sản phẩm “Áo giáp hạt giống” đã cơ bản hoàn thiện và được một số doanh nghiệp đánh giá cao. Sản phẩm có dạng thành phẩm và dạng thô - viên nén.

Theo ông Lê Long Hậu, Giám đốc Trung tâm Đào tạo nghiên cứu và tư vấn kinh tế, Trường ĐHCT, bên cạnh mạng lưới doanh nghiệp rộng, trung tâm còn có đội ngũ chuyên gia am hiểu thị trường và có kinh nghiệm trong việc nghiên cứu thị trường và xây dựng thương hiệu cho các doanh nghiệp. Ông Hậu cho biết: “Trung tâm sẽ xúc tiến hỗ trợ Thạch Hoàng Anh hoàn thành các thủ tục pháp lý để chính thức đưa sản phẩm ra thị trường”.

NGỌC THẬT