Nguyễn Ngọc Tuyết

Buổi sáng đạp xe một vòng thành phố, chợt thấy nhô ra ở góc đường một sề nho nhỏ, có một nhúm trái cây màu tim tím. Rề xe sát lại. Trái trâm! Biết bao lâu rồi không thấy. Những trái trâm tròn tròn, dài dài như đầu ngón tay, màu tím thẫm, mọng nước, vị chua chua ngọt ngọt làm dịu cơn khát mùa hè; đã kéo về cả một thời rất xa. Không chỉ gợi nhớ tuổi thơ vô tư với mấy cành trái trâm xanh tươi được treo trước cửa lồng chim trao trảo, bạc má, cu cườm, chìa vôi; sau này lớn lên tôi vẫn thích nhấm nháp loại trái chua ngọt này.

Tôi đứng ở góc đường nhìn xề bán trái trâm nhỏ xíu mà ngẩn ngơ nhớ những mùa trái xưa dường như đã xa khuất lâu rồi. Những ngày cách đây xa lắm, tản cư về quê ngoại, trước nhà là một cây mồng (hồng) quân cổ thụ, trái tròn căng đỏ thắm treo trên cành, gie ra bờ sông. Mấy đứa em họ của tôi leo trèo thoăn thoắt, bám chắc cành, bẻ từng bụm trái, cột vào vạt áo đem xuống cho tôi. Thỉnh thoảng có đứa mê bẻ trái quá, tuột tay rớt ùm xuống sông, lóp ngóp lội lên. Có hề gì, các em tôi lội như rái cá ấy mà. Trái hồng quân tròn xoe như hòn bi, khi chín ửng đỏ, cắn vào ngọt lịm, chỉ có vài hột nhỏ, lớp thịt rất ngon. So với trái trâm thì hồng quân “cao cấp” hơn.

Cũng trong mùa hè, còn có trái viết. Loại trái này giống như đầu cây viết, thanh mảnh, nhọn hoắt, ăn cũng khá ngon, có xơ và có mùi hệt trái sabô. Ngày ấy, có khi tôi lấy trái viết gắn lên đầu ngón tay, làm thành ngón tay mũi viết. Khác với trái trâm ruột tím, trái hồng quân ruột đỏ, trái viết có ruột màu nâu nâu. Trừ hình dáng bên ngoài, trái viết giống như một trái sabô thu nhỏ lại vậy.

Những mùa cây trái xưa còn có một loại giờ cũng ít thấy: trái xây, gồm có hai nhánh xây rừng và xây nhung. Những cành xây rừng thanh mảnh, chi chít trái tròn, màu đen mốc, chỉ bằng đầu ngón tay út, khi ăn thì bóp bể lớp vỏ giòn bên ngoài, lấy thịt chừng một chục trái ăn mới cảm nhận được vị chua ngọt và chát. Nhưng trái xây nhung thì khác, trái to gấp mấy lần xây rừng, màu đen như lụa, lại phủ một lớp nhung tơ vàng óng ánh bên ngoài, bên trong lớp thịt màu nâu vàng thật mịn, vị chua chua, ngọt ngọt chứ không chát, lại có mùi thơm thoang thoảng.

Bây giờ trước cửa nhiều nhà, nhiều quán cà phê, quán ăn vẫn còn thấy mấy cây trứng cá trồng để lấy bóng mát, trái rụng đầy trên mặt đất, có nghĩa chẳng ai buồn bẻ trái dù có những cây thấp, chỉ với tay là tới nhánh. Cũng phải thôi, trẻ con giờ chắc không còn thèm ăn trái trứng cá. Ngày xưa, có được một bụm trứng cá ngọt lịm trong tay là tôi vui cả ngày. Những trái trứng cá tròn trĩnh, bóng mọng, thả vào miệng ngọt ngào tuôn nước mật, thơm tho, gợi nhớ mùa hè vẫn còn đâu đó trên cành lá trứng cá xanh um, xòe tán rộng che mát tuổi thơ kia.

Hè về! Những mùa cây trái xưa, những âm thanh của tiếng ve xưa. Tất cả chỉ còn là kỷ niệm của một thời…