Thủ tướng Sigurdardottir mừng thắng lợi. Ảnh: AFP

Lần đầu tiên trong lịch sử, cánh tả sẽ chính thức lãnh đạo Iceland, quốc gia nhỏ bé và được xếp vào hàng giàu có nhất thế giới trước khi xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu hồi cuối năm ngoái. Trong cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn ngày 25-4, chính phủ cánh tả tạm quyền gồm đảng Dân chủ Xã hội và “Phong trào xanh” giành được 34 ghế trong Quốc hội 63 ghế, bỏ xa đảng bảo thủ Độc lập với chỉ 16 ghế. Đây là kết quả tệ hại nhất đối với đảng Độc lập từ trước tới nay.

Theo các nhà phân tích, kết quả cuộc bầu cử là sự trừng phạt của cử tri xứ Băng Đảo đối với đảng Độc lập, cầm quyền từ năm 1991 đến khi sụp đổ vào tháng giêng năm nay sau các cuộc biểu tình bạo động trên khắp cả nước. Họ cho rằng đảng Độc lập phải chịu trách nhiệm trong việc đưa đất nước tới bờ vực phá sản hồi cuối năm ngoái. Iceland là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu với hàng loạt ngân hàng vỡ nợ. Tháng 10 năm ngoái, chính phủ buộc phải quốc hữu hóa 3 ngân hàng lớn nhất nước (số nợ của các ngân hàng này cao gấp 12 lần GDP của Iceland) và xin Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) “cứu trợ” 2,1 tỉ USD. Họ cũng cố định tỷ giá đồng nội tệ krona với đồng euro sau khi đồng tiền này mất tới 44% giá trị. Tuy nhiên, những biện pháp đó không ngăn được chính phủ Iceland sụp đổ, trở thành nạn nhân đầu tiên của cơn bão tài chính.

Tỷ lệ thất nghiệp, trước đây không tồn tại ở Iceland, dự báo sẽ lên tới 10% vào cuối năm nay, còn tăng trưởng GDP thì ở mức âm 10%.

Một khó khăn nữa đối với chính phủ liên hiệp cánh tả sắp tới là họ chưa tìm được tiếng nói chung trong đường hướng phát triển kinh tế. Nữ Thủ tướng Johanna Sigurdardottir của đảng Dân chủ Xã hội là người ủng hộ mạnh mẽ việc Iceland sớm gia nhập Liên minh châu Âu (EU) và sử dụng đồng euro. Theo bà, có như vậy, nước này mới hạn chế được những ảnh hưởng tiêu cực từ các biến động mang tính toàn cầu. Phát biểu sau khi có kết quả bầu cử, bà hoan hỷ: “Đây là một thông điệp rõ ràng rằng người dân muốn chúng ta bắt đầu nghĩ về việc gia nhập EU”. Trong khi đó, “Phong trào xanh” phản đối việc Iceland trở thành thành viên EU. Họ lo ngại Brussels sẽ can thiệp vào ngành đánh cá, vốn chiếm 36,6% kim ngạch xuất khẩu hồi năm ngoái và được xem là động lực đối với sự hồi phục kinh tế của Iceland.

LÊ DÂN (Theo AFP, Bloomberg)