HẠNH NGUYÊN (Theo Bloomberg)

Cựu Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro đã phủ nhận mọi hành vi sai trái sau khi cảnh sát liên bang lục soát nhà của ông tại thủ đô Brasilia vào ngày 3-5 trong cuộc điều tra về việc sửa đổi giấy chứng nhận tiêm vaccine ngừa COVID-19.

Cựu Tổng thống Bolsonaro trả lời báo giới sau khi cảnh sát khám xét nhà ông hôm 3-5. Ảnh: AP

Trong tuyên bố, cảnh sát cho biết họ đang điều tra các cáo buộc nói dữ liệu giả đã được nhập vào hệ thống y tế công cộng và giấy chứng nhận tiêm vaccine bị thay đổi. Tuyên bố không nêu đích danh cựu Tổng thống Bolsonaro nhưng hồ sơ của ông nằm trong số những tài liệu mà cảnh sát nghi ngờ đã bị chỉnh sửa nhằm đáp ứng những yêu cầu để được phép nhập cảnh vào các quốc gia khác, bao gồm Mỹ.

Theo đó, 6 người, bao gồm 2 cộng sự thân cận của ông Bolsonaro là Trung tá Mauro Cid Barbosa và cận vệ Max Guilherme Machado de Moura, đã bị bắt giữ. Thẩm phán Tòa án Tối cao Brazil Alexandre de Moraes cũng đã ra lệnh tịch thu hộ chiếu, đạn dược, vũ khí, máy tính và các thiết bị điện tử của ông Bolsonaro.

Ông Bolsonaro khẳng định với báo giới rằng ông chưa tiêm vaccine và không sửa đổi hồ sơ để chứng minh điều ngược lại. Fabio Wajngarten, một trong các luật sư của ông Bolsonaro, cho biết cựu tổng thống sẽ trình diện trước cảnh sát sau khi luật sư bảo vệ có quyền tiếp cận cuộc điều tra.

Từ lâu hoài nghi vaccine

Ông Bolsonaro trong nhiều năm đã khẳng định bản thân không bao giờ tiêm vaccine ngừa COVID-19, căn bệnh làm chết 700.000 người ở Brazil. Trong giai đoạn lãnh đạo Brazil từ năm 2019-2022, ông Bolsonaro tuyên bố sẽ không tiêm chủng và đưa ra những phát biểu vô căn cứ về những rủi ro do tác dụng phụ gây ra sau khi tiêm vaccine. Tuy nhiên, vào tháng 12-2022, tức không lâu sau khi ông Bolsonaro thất bại trong cuộc bầu cử tổng thống, cảnh sát Brazil cho rằng tình trạng tiêm vaccine COVID-19 của vị này đã được làm giả theo hướng cho thấy ông đã được chủng ngừa. Đến cuối tháng đó, ông Bolsonaro bay sang bang Florida của Mỹ, quốc gia chỉ cho phép nhập cảnh đối với những người nước ngoài đã được tiêm vaccine, trừ những quan chức chính phủ thực hiện chuyến công du.

Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Brazil xác nhận với tờ Washington Post rằng ông Bolsonaro, người vẫn là tổng thống ở thời điểm ông nhập cảnh vào Mỹ, không đi công cán chính thức khi đến xứ cờ hoa lúc đó. Không có cuộc gặp ngoại giao nào được lên lịch.

Phía cảnh sát cho rằng những tài liệu bị làm giả “nhằm qua mặt những hạn chế y tế hiện thời do giới chức công cộng tại Brazil và Mỹ ban hành”. Hồ sơ vaccine cho thấy ông Bolsonaro lẽ ra phải tiêm 2 liều vào năm 2022 tại thành phố Duque de Caixas, bang Rio de Janeiro (Brazil). Tuy nhiên, cảnh sát liên bang phát hiện ông Bolsonaro đã không hiện diện tại khu vực trên vào ngày hẹn tiêm mũi đầu tiên và chỉ trải qua thời gian ngắn tại thành phố trong ngày hẹn tiêm mũi hai mà không có dấu hiệu nào cho thấy vị cựu lãnh đạo theo đường lối cực hữu của Brazil đến trung tâm y tế.

Theo cảnh sát, các cố vấn của ông Bolsonaro đã nhập thông tin không chính xác vào hệ thống của Bộ Y tế Brazil trong giai đoạn từ tháng 11-2021 đến tháng 12-2022 để có được giấy chứng nhận tiêm vaccine giả cho bản thân ông, con gái 12 tuổi, nhiều cộng sự và các thành viên trong gia đình của họ.

Nhiều cuộc điều tra bủa vây

Cuộc điều tra trên là vụ truy xét pháp lý mới nhất mà ông Bolsonaro phải đối mặt kể từ khi trở về Brazil từ Mỹ hồi tháng 3. Vị này đã sống ở Mỹ trong 3 tháng sau khi thất bại trong nỗ lực tái tranh cử vào tháng 10 năm ngoái mà ông không thừa nhận. Ông Bolsonaro còn đang đối diện các cuộc điều tra về sự liên quan tiềm tàng tới cuộc bạo loạn ở Brasilia vào ngày 8-1-2023, những tuyên bố của ông với các nhà ngoại giao nước ngoài rằng các máy bầu cử của Brazil dễ tổn thương trước tình trạng gian lận và số trang sức trị giá 3 triệu USD ông nhận được từ Chính phủ Saudi Arabia.

Ông Bolsonaro dự định tranh cử ghế Thượng viện trong cuộc bầu cử năm 2026. Tuy nhiên, các cuộc điều tra có thể sẽ kết thúc sự nghiệp chính trị của chính khách 68 tuổi này và thậm chí khiến ông phải ngồi tù.