Tình hình Biển Đông đang diễn biến phức tạp sau vụ 3 tàu hải giám của Trung Quốc quấy nhiễu và ngang nhiên cắt dây cáp của tàu khảo sát Bình Minh 02 của Tập đoàn Dầu khí quốc gia Petro Vietnam, khi tàu này đang khảo sát địa chấn trong thềm lục địa của Việt Nam, và tiếp đó là việc hải quân Trung Quốc dùng súng uy hiếp tàu cá của ngư dân Việt Nam trong khi đang hoạt động nghề cá tại vùng biển thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Giáo sư Carl Thayer, hiện đang công tác tại Khoa Nhân văn và Xã hội học Trường Đại học New South Wales của Úc cho rằng: “Hành động cắt dây cáp của Trung Quốc trong vùng biển thuộc đặc quyền kinh tế của Việt Nam đã vi phạm luật biển quốc tế và làm cho vùng biển này không còn an toàn như trước. Tàu Việt Nam đang làm việc trong vùng biển đặc quyền kinh tế mà Công ước về luật biển quốc tế đã quy định cho họ. Hành động này rõ ràng đã chấm dứt những gì lạc quan nhất mà Trung Quốc và ASEAN đã và đang thương thảo về Biển Đông”.
Cùng chung quan điểm trên, Giáo sư Stein Tonnesson thuộc Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế tại Oslo (Na Uy) cho rằng vụ việc tàu Bình Minh 02 xảy ra trong khu vực mà chỉ Việt Nam có quyền tuyên bố thuộc thềm lục địa của mình. Giáo sư Peter Dutton thuộc Viện Nghiên cứu hàng hải Trung Quốc (Đại học Hải quân Mỹ) nhấn mạnh tuyên bố về khu vực đặc quyền kinh tế của Việt Nam hoàn toàn phù hợp với Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển. Trong khi đó, Tiến sĩ Ian Storey, thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Singapore), cho rằng những vụ việc đã và đang xảy ra cho thấy tình hình ở Biển Đông đang diễn tiến đáng quan ngại. Theo nhà nghiên cứu về an ninh hàng hải khu vực Iskander Rehman, cách hành xử của Trung Quốc “đã dẫn tới sự căng thẳng không chỉ với tàu Việt Nam mà cả các tàu của Mỹ, Nhật Bản và Philippines”.
Phát biểu với báo giới tại Thủ đô Kuala Lumpur của Malaysia, Tư lệnh Bộ chỉ huy của Mỹ ở Thái Bình Dương, Đô đốc Robert Willard cũng bày tỏ quan ngại về tình hình căng thẳng tại Biển Đông, đồng thời cam kết sẽ nỗ lực bảo đảm các bên giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, thông qua đối thoại và không xảy ra xung đột.
N.V (TTXVN)
