Đảng Tự do cầm quyền ở Canada đang trong chiến dịch lựa chọn một nhà lãnh đạo mới và sự kiện này thu hút nhiều sự chú ý bởi diễn ra trong bối cảnh đặc biệt và nhà lãnh đạo được bầu sẽ trở thành thủ tướng mới của Canada thay thế ông Justin Trudeau.

Mark Carney, người gần như chắc chắn sẽ trở thành Thủ tướng Canada.

Sự kiện diễn ra trong bối cảnh đời sống chính trị tại Canada bị các mối đe dọa áp thuế của chính quyền “người láng giềng” Donald Trump chi phối. Theo trang mạng globalnews.ca,  phe đối lập Bảo thủ đã lên kế hoạch trong 1 năm để đưa chủ đề thuế carbon vào cuộc bầu cử. Nhưng với mối đe dọa về thuế quan treo lơ lửng trên đầu, Canada và ban lãnh đạo đảng Tự do đang rút lui khỏi vấn đề tăng giá carbon tiêu dùng. Câu hỏi chính trị cấp bách đặt ra là ai là người giỏi nhất để lãnh đạo đất nước vượt qua cuộc chiến thương mại tiềm tàng với đối tác kinh tế lớn nhất của đất nước.

Không giống như ở Úc hay Vương quốc Anh, nơi thủ tướng được các nghị sĩ lựa chọn và có thể bị bãi nhiệm nhanh chóng, người đứng đầu các đảng phái chính trị ở Canada sẽ được các thành viên của đảng lựa chọn thông qua những quy trình khá đặc biệt. Sau khi Thủ tướng Trudeau từ chức hồi đầu năm, cuộc ganh đua để giành quyền trở thành nhà lãnh đạo mới của đảng Tự do đã được kích hoạt và cho tới nay chỉ còn lại 4 ứng cử viên chính thức.

Những ứng cử viên này có các xuất phát điểm rất khác nhau. Ông Mark Carney, 59 tuổi, từng là Thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada và Ngân hàng Anh quốc. Bà Chrystia Freeland, 57 tuổi, cựu Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính. Bà Karina Gould, 37 tuổi, nghị sĩ đảng Tự do và là cựu lãnh đạo Hạ viện trong Chính phủ và cuối cùng là ông Frank Baylis, 62 tuổi, cựu nghị sĩ đảng Tự do khu vực Montreal, đồng thời là một doanh nhân thành đạt trong lĩnh vực công nghệ y tế.

Kết quả các cuộc thăm dò nội bộ đều cho thấy ông Carney luôn giành vị trí dẫn đầu, bỏ xa các ứng cử viên còn lại. Thông tin từ đảng Tự do cho thấy ông này đã chắc chắn nhận được sự ủng hộ của 90 thành viên trong đảng, trong đó có 25 bộ trưởng Nội các hiện tại, để có thể trở thành thủ lĩnh. Bà Freeland chỉ nhận được sự ủng hộ từ 29 thành viên của đảng, trong đó chỉ 5 bộ trưởng Nội các. Hai ứng cử viên còn lại giành được quá ít sự ủng hộ trong nội bộ đảng, với 4 người ủng hộ bà Gould và 2 người hậu thuẫn cho ông Baylis. 

Ông Carney, mặc dù chưa phải là nghị sĩ hay thành viên của chính phủ, nhưng vẫn giành được tín nhiệm cao do nổi tiếng với kinh nghiệm sâu rộng trong lĩnh vực tài chính và quản lý khủng hoảng kinh tế. Điều này đặc biệt phù hợp với bối cảnh hiện nay khi Canada đang phải đối mặt với nhiều thách thức như khủng hoảng nhà ở và chi phí sinh hoạt cao trong nước cũng như mối đe dọa thuế quan từ Mỹ, một đồng minh thân cận và cũng là bạn hàng chính của Ottawa.

Tân Thủ tướng sẽ phải đối mặt ngay với nhiệm vụ nặng nề là dẫn dắt Canada vượt qua các thách thức hiện tại cũng như phải chuẩn bị cho cuộc bầu cử tiếp theo. Cuộc bầu cử này được ấn định vào 20-10 tới, nhưng cũng có thể diễn ra sớm hơn. Khi từ chức, ông Trudeau đã phải hoãn kỳ họp của quốc hội cho đến ngày 24-3 do áp lực bỏ phiếu tín nhiệm từ các đảng đối lập. Một cuộc bầu cử có thể sẽ được kích hoạt vào cuối tháng 3, nếu một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với chính phủ được tổ chức. Tuy nhiên, các cuộc thăm dò công luận hiện đều cho thấy đảng Tự do đã vươn lên ngang ngửa với đảng Bảo thủ đối lập chính của ông Pierre Poilievre. Đảng Bảo thủ từng liên tục dẫn trước đảng Tự do tới gần 20 điểm trong hơn một năm, nhưng lợi thế này đã biến mất sau khi ông Trudeau từ chức và Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa áp thuế đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Canada. Có những lý do dẫn tới kết quả này, đó là việc cử tri Canada vẫn trung thành với đảng Tự do và họ sẵn sàng bỏ phiếu cho bất kỳ ai lên thay thế ông Trudeau. Người dân Canada cũng đang rất lo lắng về những tác động của thuế quan đối với nền kinh tế, nên họ muốn lựa chọn người có kinh nghiệm xử lý khủng hoảng tài chính và kinh tế của đảng Tự do.

HÀ LINH (Phóng viên TTXVN)