"Từ ngày xa đất Tiền Giang, em theo anh về xứ Cạnh Đền. Muỗi kêu như sáo thổi, đĩa lềnh tựa bánh canh. Em thương anh nên đành xa xứ. Xuôi ghe chèo Miệt Thứ Cà Mau…"- những giai điệu ngọt ngào của ca khúc "Em về Miệt Thứ" đã làm say lòng bao thế hệ người yêu nhạc. Người sáng tác ca khúc này, cùng với những tình khúc Bolero nổi tiếng khác, chính là nhạc sĩ Hà Phương, người của quê hương Tiền Giang.

Trong căn nhà nhỏ ở thành phố Mỹ Tho, lâu lâu người ta lại nghe ông lão gần 80 tuổi gảy ghi-ta hát những tình khúc Bolero như "Mưa đêm tỉnh nhỏ", "Mưa qua phố vắng"… bằng chất giọng đã run nhưng đầy tình tự và trải nghiệm. Nhạc sĩ Hà Phương vẫn luôn nồng nhiệt, gần gũi và chân tình trong cách nói chuyện, cư xử. Bởi thế, nhiều người, nhất là hàng xóm, đôi khi quên rằng ông là một nhạc sĩ tên tuổi.

Nhạc sĩ Hà Phương (bên phải) chụp ảnh lưu niệm cùng người hâm mộ. Ảnh: HỮU NGHỊ

Nhạc sĩ Hà Phương kể, sinh ra ở Chợ Gạo (Tiền Giang), từ nhỏ ông đã rày đây mai đó buôn bán khắp Lục tỉnh Nam kỳ. Nét hào sảng của một khách thương hồ, phong cách rặt Nam bộ và sự trải đời qua từng chuyến mưu sinh cộng thêm tình yêu âm nhạc, đã thôi thúc ông sáng tác. Vậy là ông tìm thầy học nhạc, dự thính ở một số trường nhạc. Ca khúc đầu tay "Đường khuya" được ông sáng tác lúc 19 tuổi, được các nhạc sĩ đánh giá cao. Từ đó về sau, mặc cho vất vả mưu sinh, nhạc sĩ Hà Phương vẫn gửi tâm tư vào từng lời ca, nốt nhạc. Nghệ danh Hà Phương gắn liền với tính cách và cuộc sống thời trai trẻ của ông. Ông nói: "Thuở trẻ tôi không xác định phương hướng cho cuộc đời nên sống rày đây mai đó. Chính vì thế tôi lấy nghệ danh Hà Phương...".

Hai mảng sáng tác lớn của nhạc sĩ Hà Phương là ca khúc mang âm hưởng dân ca và tình khúc Bolero. Với nhạc dân ca, nhiều ca khúc của ông đến nay vẫn được người yêu nhạc thuộc nằm lòng như "Bông điên điển", "Em về Miệt Thứ", "Bông lục bình", "Đồng sâu xứ lạ"… Ở dòng nhạc này, nhạc sĩ Hà Phương dành để viết về nét đẹp miền Tây với những bức họa đồng quê đẹp đến nao lòng: "Với màu điên điển say mê. Vàng trong ánh mắt vỗ về gót chân. Trót thương tình nghĩa vợ chồng. Nên bông điên điển nở cho lòng vấn vương…". Nói về "Bông điên điển", nhạc sĩ Hà Phương kể, đó là dịp ông về vùng Láng Linh (An Giang), thấy các cô gái chèo xuồng hái bông điển điển thật đẹp. Hỏi ra mới biết, đó là những cô gái về xứ này làm dâu. Ý tứ đó đã gợi cảm hứng cho ông sáng tác.

Một dòng nhạc cũng ghi đậm dấu ấn nhạc sĩ Hà Phương là Bolero. Ông sáng tác không nhiều nhưng mỗi ca khúc của ông đều thành công bởi ca từ trau chuốt, nét nhạc lạ và xúc cảm đầy ắp. Nhiều người gọi ông là "Vua Bolero mưa" bởi nhiều tình khúc Bolero của ông đều viết về mùa mưa như "Mưa đêm tỉnh nhỏ", "Mùa mưa đi qua", "Mưa qua phố vắng"… Nhạc sĩ Hà Phương tâm sự rằng, ông chỉ viết khoảng vài chục bài trong sự nghiệp sáng tác của mình nhưng mỗi ca khúc viết ra đều thể hiện được trọn tâm tư, nên dù viết ít, vẫn được mọi người mến mộ, yêu thích.

Chia tay vị nhạc sĩ, ra về trong cơn mưa đầu tháng sáu, chợt cảm hứng ngân nga đôi câu hát trong bài "Mưa qua phố vắng" của ông: "Mưa hắt hiu mưa buồn qua phố vắng. Chiều mưa tuôn cho giá buốt tâm hồn. Niềm cô đơn theo nhung nhớ dài thêm. Mưa kỷ niệm mưa tìm về dĩ vãng". Lòng trân quý biết bao người nhạc sĩ trọn lòng "rút ruột nhả tơ".

DUY LỮ- HỮU NGHỊ