Bài 2: Những nhà báo Khmer tâm huyết với nghề

Có người được xem là “cây đại thụ” vì đồng hành với tờ báo tiếng Khmer ngay từ số đầu tiên phát hành cho đến nay, có người miệt mài học hỏi, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn để gắn bó và trưởng thành với nghề cầm bút... Nhưng, tất cả đều có điểm chung: là nhà báo dân tộc Khmer, am hiểu phong tục, tập quán của đồng bào Khmer và trên hết là những nhà báo Khmer đầy tâm huyết đối với sự phát triển của báo chí tiếng Khmer ở ÐBSCL.

“Cây đại thụ” trong làng báo tiếng Khmer ở ĐBSCL

Ðó là nhà báo Thạch Phách mà cán bộ, phóng viên Báo Cần Thơ thường gọi thân thương là chú Hai, nguyên Phó Tổng Biên tập phụ trách Báo Cần Thơ tiếng Khmer. Chú Hai kể: “Khi đang là Phó Tổng Biên tập Báo Trà Vinh, tôi được luân chuyển về để xây dựng tờ Báo Cần Thơ tiếng Khmer. Sau 8 tháng chuẩn bị, dưới sự chỉ đạo sâu sát của Thành ủy, UBND thành phố, cùng với quyết tâm của Ban Biên tập Báo Cần Thơ, ngày 16-4-2007, Báo Cần Thơ tiếng Khmer ra đời, phát hành khắp các tỉnh, thành có đông đồng bào dân tộc Khmer sinh sống ở ÐBSCL”.

Nhà báo Thạch Phách.

Từng là nhà giáo trước khi là nhà báo, nên chú Hai luôn trăn trở, tìm cách để đồng bào Khmer đọc và viết được tiếng Khmer. Từ điển Việt - Khmer do chú Hai và các cộng sự xây dựng gần 8.000 từ đã được phát hành online. Ðây thực sự là “kim chỉ nam” cho những người làm báo cũng như người học tiếng Khmer hiện nay. Anh Thạch Van Sa Va MaNi, biên dịch viên Báo Cần Thơ tiếng Khmer, cho biết: “Không chỉ anh em Báo Cần Thơ tiếng Khmer sử dụng trong công tác biên dịch mà Từ điển Việt - Khmer còn được nhiều cơ quan, trường học… truy cập”.

Lịch sử cách mạng của quân dân xã Ða Lộc, huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh có ghi, thời gian tu báo hiếu tại Chùa Hang, thanh niên Thạch Phách đã tham gia phong trào cách mạng. Trong chiến dịch Hồ Chí Minh, lúc ấy với vai trò là Cả Nhì, sư Thạch Phách phối hợp cán bộ Mặt trận, dân vận kêu gọi người dân lấy bót Ba Tuân A. Thời gian tu tập tại chùa cùng với kinh nghiệm làm báo của bản thân giúp nhà báo Thạch Phách hiểu vai trò của báo tiếng Khmer trong công tác tuyên truyền ở vùng dân tộc.

Nhà báo Thạch Phách chia sẻ: “Nhờ Nhà nước quan tâm đầu tư xây dựng chương trình, đưa tiếng Khmer vào dạy ở trường phổ thông và mở các lớp bồi dưỡng... nên bạn đọc báo tiếng Khmer ngày càng phong phú. Ngoài lượng bạn đọc truyền thống là quý vị sư, achar, nay còn có giáo viên, học sinh các trường dân tộc nội trú, các trường có dạy tiếng Khmer, lực lượng cán bộ người dân tộc Khmer và học sinh tham gia các lớp học hè do các chùa Phật giáo Nam tông Khmer tổ chức… Theo cá nhân tôi, với lượng bạn đọc ngày càng nhiều và đa dạng, vai trò của Báo Cần Thơ tiếng Khmer nói riêng và báo chí tiếng Khmer nói chung trong tuyên truyền đường lối, chủ trương của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, ngày càng lớn. Nghĩa là, khi đồng bào được nghe về các chính sách, các luật hiện hành thì sẽ tận mắt thấy được chữ viết về các nội dung này trên mặt báo. “Mắt thấy, tai nghe” thì hiệu quả tuyên truyền sẽ đạt nhanh hơn”.

Nhà báo yêu nghề

Tốt nghiệp đại học báo chí năm 1996, nhà báo Dương Trọng Danh vào làm việc tại Phòng Thời sự của Ðài Phát thanh - Truyền hình (PTTH) Sóc Trăng (nay là Báo - Ðài PTTH Sóc Trăng). Nhà báo Trọng Danh cho biết: “Cái khó của phóng viên truyền hình là phải có hình ảnh minh họa thay cho lời nói. Vì vậy, ngoài kiến thức học được, phải có mối quan hệ mật thiết với chính quyền địa phương để thuận lợi trong việc nắm bắt và xử lý thông tin”. Năm 2008, anh Danh được chuyển về Phòng Khmer, đến năm 2016, anh đảm nhiệm vị trí Trưởng Phòng Tiếng dân tộc và hiện là Trưởng Phòng Chương trình văn nghệ và giải trí Báo - Ðài PTTH Sóc Trăng.

Nhà báo Dương Trọng Danh.
 

Là người Khmer nên nhà báo Trọng Danh nắm rõ đời sống sinh hoạt, phong tục tập quán của đồng bào Khmer. Từ đó, anh xây dựng nội dung, chuyên mục phù hợp, nhất là trong tuyên truyền đường lối, chủ trương của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Nhà báo Trọng Danh còn tham mưu lãnh đạo xây dựng Ðề án “Nâng cao chất lượng chương trình phát sóng tiếng Khmer, giai đoạn 2018-2020, định hướng đến 2025”. Hiện nay, Chương trình tiếng Khmer trên Báo - Ðài PTTH Sóc Trăng được phát sóng vào khung giờ vàng để bà con thuận tiện theo dõi. Nội dung chương trình gồm các chuyên mục: Thời sự, Pháp luật và cuộc sống, Sóc Trăng quê tôi, Ký sự và phim tài liệu, Người tốt việc tốt…

Nhà báo Trọng Danh còn xây dựng nội dung chương trình tiếng Khmer tham dự Liên hoan truyền hình toàn quốc đạt Huy chương Vàng tác phẩm “Rộn ràng tiếng nhạc Pin Piet” và 2 Huy chương Bạc, với tác phẩm “Phận đời chiếu lác” và “Dấu ấn nhà nông hiện đại”… Nhà báo Trọng Danh nói: “Kết quả đạt được không chỉ là nỗ lực của bản thân tôi mà còn có sự đóng góp tích cực, sự đoàn kết của anh em trong Phòng”.

Tổng biên tập Báo - Ðài PTTH Sóc Trăng Nguyễn Văn Triều cho biết: “Sự đóng góp của nhà báo Dương Trọng Danh vào sự phát triển của chương trình tiếng dân tộc luôn được đánh giá cao. Tôi hy vọng nhà báo tiếp tục làm tốt nhiệm vụ, truyền tải những chương trình văn hóa, nghệ thuật cũng như giải trí, đáp ứng nhu cầu thụ hưởng văn hóa, giải trí của người dân, nhất là đồng bào dân tộc Khmer”.

Giữ nghề bằng đam mê

Ông Sơn Hùng, Phó Tổng Biên tập Báo tiếng Khmer Trà Vinh, nhận xét: “Ban Biên tập đánh giá cao nhà báo Thạch Thị Sốc Kha trong thực hiện biên tập các tin bài tiếng Việt và tiếng Khmer. Ðặc biệt, nhà báo Thạch Thị Sốc Kha còn nhận 2 giải Ba và 1 giải Khuyến khích tại Cuộc thi viết về ÐBSCL do Trung ương Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức”.

Nhà báo Thạch Thị Sốc Kha
 

Hơn 17 năm gắn bó với Báo tiếng Khmer Trà Vinh, nhà báo Thạch Thị Sốc Kha là tấm gương điển hình của người làm báo bền bỉ, luôn đặt chữ “Tâm” và tinh thần cầu tiến lên hàng đầu. Ðối với chị, mỗi bài báo không đơn thuần chỉ là sản phẩm thông tin mà còn là “đứa con tinh thần” kết tinh từ sự học hỏi, trải nghiệm và đam mê không ngơi nghỉ. Nhà báo Thạch Thị Sốc Kha chia sẻ: “Ðể đứng vững với nghề, tôi luôn rèn tinh thần tự học. Không ngừng đọc, viết, học hỏi đồng nghiệp và không ngại dấn thân vào thực tiễn. Với tôi, mỗi tác phẩm báo chí là một đứa con tinh thần - kết tinh giữa hơi thở cuộc sống và trách nhiệm xã hội của người cầm bút. Tôi tin rằng, muốn có một tác phẩm báo chí chất lượng, cần hội đủ 3 tốt: người làm báo tốt - nghĩa là phải có tâm và có tầm; môi trường làm việc tốt - nơi nuôi dưỡng đam mê và tạo điều kiện phát huy năng lực; đề tài tốt - phải mang tính thời sự, có chiều sâu và chạm đến trái tim người đọc”.

Nhà báo Sốc Kha hiện là Trưởng Phòng Biên tập tiếng Khmer Báo Trà Vinh. Ngoài công tác quản lý, chị không ngại đến những vùng xa, vùng có đông đồng bào Khmer sinh sống để tiếp cận thực tế, ghi lại những câu chuyện đời thường, mang đậm hơi thở cuộc sống và tính nhân văn. Nhờ đó, nhiều tác phẩm của chị đã được ghi nhận, đạt giải thưởng cao tại các cuộc thi… Chị Sốc Kha luôn nỗ lực đóng góp vào sự phát triển của báo chí địa phương, đặc biệt trong mảng tiếng Khmer - một lĩnh vực đòi hỏi sự nhạy bén trong sử dụng ngôn từ và thấu hiểu văn hóa đồng bào Khmer.

Nhà báo Ko Sol

Anh Sơn Ko Sol kể: “Năm 1999, tôi hoàn tục và được tuyển dụng vào công tác tại Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long. Quá trình công tác ở Sở, tôi học và tốt nghiệp đại học ngành văn hóa, Trường Ðại học Văn hóa TP Hồ Chí Minh”. Ðang là nhân viên của Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long, anh Sơn Ko Sol rẽ ngang theo nghề báo. Hiện anh công tác tại Phòng Phát thanh Tiếng Khmer, Ðài Phát thanh và Truyền hình (PTTH)​ TP Cần Thơ. Khi còn tu học, anh đã tham gia sáng tác thơ, viết tin bài cộng tác, được đăng trên tạp chí Sóc Trăng và các báo đài khác. Anh Sơn Ko Sol chia sẻ: “Khi bài viết được đăng, tôi vui lắm, nên càng quyết tâm trở thành nhà báo. Ðến năm 2009, khi biết tin Ðài PTTH TP Cần Thơ tuyển dụng nhân sự có trình độ tiếng Việt - Khmer, tôi đăng ký và trúng tuyển. Tôi trở thành biên tập viên và đọc chương trình bản tin tiếng Khmer, đồng thời là phóng viên tác nghiệp phụ trách địa bàn”.

Nhà báo Ko Sol
 

Ông Mạc Kỉnh Hào, Trưởng Phòng Phát thanh, Ðài PTTH TP Cần Thơ, nhận xét: “Anh Ko Sol rất chịu khó, luôn hoàn thành nhiệm vụ được phân công. Ðặc biệt, anh rất tâm huyết, yêu nghề báo”. Với anh Sol, được làm nghề mà mình yêu thích là niềm hạnh phúc, nên anh luôn phấn đấu, vượt khó.

Anh Ko Sol được giao phụ trách biên tập và đọc bản tin tiếng Khmer, phóng viên phụ trách địa bàn huyện Thới Lai, Vĩnh Thạnh, Cờ Ðỏ. Sâu sát với cơ sở, năng động trong tác nghiệp, nên anh Ko Sol có nhiều bài hay, đạt các giải báo chí. Trong đó, nổi bật là 2 giải Vàng, chương trình phát thanh tiếng dân tộc toàn quốc, 1 giải Nhì do Ðài PTTH TP Cần Thơ tổ chức và nhiều giải Khuyến khích… Là nhà báo luôn tâm huyết với nghề, anh Ko Sol bộc bạch: “Chương trình tiếng Khmer trên báo, đài rất cần thiết trong tuyên truyền chủ trương, đường lối của Ðảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đến với bà con dân tộc Khmer vùng ÐBBSCL. Vì vậy, tôi mong chương trình tiếng Khmer ngày càng được đầu tư, nâng cấp và phát triển hơn nữa”.

Nhóm PV Báo Cần Thơ tiếng Khmer

(Còn tiếp)

Bài cuối: Phát huy vai trò báo chí tiếng Khmer trong giai đoạn mới: Gắn kết, gìn giữ và lan tỏa