Rồi thì ba tôi về thật.

Mỗi lần thấy má ngồi gỡ tóc mà gương mặt u buồn, tôi đều hỏi bộ má nhớ ba nữa hả, bộ má tin lời người ta là ba hy sinh thật hả? Má tin chứ tôi không tin. Trong linh cảm của tôi, ba vẫn còn sống, vẫn mạnh khỏe, vẫn vững tay súng và lòng ba vẫn khôn nguôi hướng về xóm nhỏ nằm tận trong miệt U Minh xa xôi muỗi mòng, đỉa vắt.

Ba về nhà khi trời sẫm tối. Không khí ngày đất nước giải phóng len lỏi tận nơi đây, sắc cờ đỏ sao vàng, tiếng nói cười, giọng của cô phát thanh viên vang ra từ chiếc radio nhỏ xíu má để trên kệ nghe đài báo tin vui đất nước. Đêm tháng Tư gió từ sông Cái Tàu lồng lộng thổi vào xóm nhỏ. Má tôi đem radio ra hàng ba ngồi để nó hút sóng tốt hơn, âm thanh rõ hơn, má chải tóc mà nước mắt giọt dài giọt vắn. Hàng xóm đã có người về đoàn tụ với gia đình, nhà gần bên làm gà nấu mâm cơm cúng tổ tiên, mừng tủi ngày chồng con quay trở lại. Nhà tôi vẫn lặng thinh. Hai má con vẫn lùi lũi trong căn nhà tự nhiên thấy trống hoác. Sáng má ra đồng ngó ngọn cỏ nước mặn mọc dài ngang ống chân không buồn nhổ, chiều má lội đìa nhổ bông súng nấu canh cá rô nêm thêm chút tiêu ăn cho ấm cái bụng mấy ngày sa mưa. Đêm đêm má lại ngồi ngóng mãi xuống bến sông, trông chờ một âm thanh mái dầm khua nước, mũi xuồng va vào bờ lộc cộc. Chắc ba về! Mấy lần má mừng hụt, tại cơn gió cứ đẩy chiếc xuồng chòng chành sóng để má tôi hối hả chạy xuống rồi thất thiểu trở lên nhà.

Ngày về ba tôi không đứng bên kia sông í ới gọi má tôi bơi xuồng qua đón, mà tháo ba lô giơ cao lên rồi lội bì bõm ngang sông, từ cổ xuống chân ba ướt sũng. Qua được bên này sông, ba kêu to:

- Má con Hường ơi, tôi về rồi nè! Hường ơi, ba về rồi con ơi!

- Trời ơi, ba về rồi kìa má!

Tôi chạy ra sân, còn má tôi vẫn cố dụi mắt thật kĩ, nghiêng đầu để nghe cho rõ coi có phải tiếng của ba tôi thật hay không. Hay gió bạt một âm thanh đoàn viên nào đó từ nhà láng giềng khiến má hy vọng rồi lại vỡ tan. Nhưng lần này là thật. Tôi đã sờ được bàn tay lạnh lạnh vì nước sông của ba tôi. Dưới ánh trăng, tôi nhìn thấy ba mặc bộ quân phục ướt nhẹp, tay áo xắn lên. Ba đi chân không, mấy hột nước vẫn còn nhỏ xuống đất một vùng ướt đẫm. Gương mặt ba tôi vẫn lành thiện như xưa, tuy có phần đen hơn và râu mọc nhiều hơn lúc trước.

Má tôi chạy ra đỡ cánh tay của ba, gục mặt:

- Vậy mà tôi nghe người ta nói ba nó bị bắn trên chiến trường, không về được…

Nói tới đây, má tôi bật khóc nức nở. Hai cánh tay ba dang ra, một bên ôm má, một bên ôm tôi. Ôm cho thỏa lòng. Để sưởi ấm và đắp bù tình yêu thương bấy lâu nay ba gửi lại quê nhà. Tôi khe khẽ:

- Ba về chuyến này, ba đừng đi đâu nữa, nghen ba.

Ba tôi gật đầu:

- Đất nước thanh bình rồi, ba còn đi đâu nữa.

Tôi thấy lòng mình ấm áp lạ thường. Má tôi kéo ống tay áo lau vội mấy hạt nước mắt lăn dài, sóng sánh dưới trăng khuya.

Tôi nhớ ngày ba đi kháng chiến, tôi còn nhỏ xíu. Lúc đó tôi mới bắt đầu nhận mặt mấy chữ i tờ nên ký ức về ngày đó đọng lại trong tôi không nhiều. Hôm ba đi, má thức dậy từ sáng sớm, nấu bữa cơm thiệt ngon cho ba ăn rồi bơi xuồng đưa ba ra đầu xóm. Tôi cứ líu ríu theo ba như một chú chim sâu. Hồi ấy, mới năm, sáu tuổi mà tóc tôi đã ngang lưng, má thường nấu nước lá khế cho tôi gội đầu vì thế mà tóc óng mượt mà. Ba vuốt tóc tôi, hôn lên má tôi và dặn:

- Út Hường của ba ở nhà ngoan, nghe lời má nghen con.

Thuở ấy tôi chưa biết "kháng chiến" là gì. Có lần bà ngoại cắt nghĩa nôm na nhưng dễ hiểu: "Kháng chiến nghĩa là đi đánh giặc. Thằng giặc nó sang nước mình áp bức dân mình. Ba con phải đi đánh chúng khỏi đất nước ta". Vậy tôi mới hiểu và tôi tự hào về việc đi kháng chiến của ba tôi. Tôi hỏi ba:

- Ba đi chừng nào ba về với con?

- Kháng chiến thắng lợi nhất định ba sẽ về.

- Con đợi ba về.

Rồi ba đi. Má đội nón lá bơi xuồng ba lá đưa ba đi trên dòng sông hai bên um tùm  dừa nước. Có đám dừa nước trổ buồng, ba hay bảo chừng nào trái dừa nước căng ra hết cỡ, da bóng lên là "vừa ăn". Ngày trước, mỗi lần đi ruộng về ba thường lội qua con sông ngó xem có buồng dừa nước nào vừa ăn là ba chặt mang về cho tôi.

Tôi vẫn thường mơ về ba. Xóm tôi chắc do quá xa xôi heo hút nên bình yên. Mấy lần có đoàn chiến sĩ đi ngang qua, má tôi đều chạy ra xem có ba tôi hay không. Không có thì má cũng mời mấy các chú uống ngụm nước, tặng những món cây nhà lá vườn để các chú có sức hành quân. Má gửi gắm các chú có gặp ba tôi thì nhắn giùm với ba má con tôi ở nhà vẫn khỏe, vẫn đợi ba, chừng nào thanh bình ba về với má con tôi. Các chú gật đầu. Biết đâu trên bước đường hành quân các chú sẽ gặp ba tôi, sẽ trao lời thương yêu mà má tôi nhắn gửi đến ba để lòng ba bình an lo tròn nhiệm vụ.

Ngày ba về, trong nhà rộn rã. Tôi thấy mình sống lại những ngày trước khi ba tôi đi kháng chiến. Vẫn là ba người trong mái nhà đơn sơ, phía sau có chái bếp từng chiều má tôi nấu cơm vạt khói bay lơ lửng lên nền trời xanh biếc, tạt ra đồng xa. Có khác chăng là giờ đây tôi đã lớn hơn xưa, tóc cũng dài hơn. Mái tóc ấy bao năm má không cho tôi cắt đi nhiều, dài quá thì má chỉ tỉa vài phân. Tôi xem việc để tóc dài là vì ba. Chờ đến khi ba về, ba lại sờ lên mái tóc tôi mà khen: "Tóc út Hường mượt quá! Y hệt tóc má con". Má con tôi để tóc dài cũng chỉ đợi ngày ba về, ba nhìn mái tóc mà bùi ngùi xúc động.

Đêm đầu tiên ba tôi trở về sau ngày giải phóng, chúng tôi quây quần bên nhau. Ba kể cho má con tôi nghe mấy trận đánh ác liệt. Tôi nhận ra ba vẫn trẻ trung như lúc ba đi. Hơn mười năm rồi còn gì? Mười năm nhớ thương, chờ đợi, có lúc tôi ngỡ rằng ba đã không về với má con tôi. Rồi ba cũng quay về, hình như ông trời luôn hoan hỉ cho chúng tôi những điều mong mỏi. Không khí trong nhà lắng xuống khi ba kể về sự hy sinh của đồng đội bên bờ sông, trên chiến trường. Sự hi sinh đó vì đất nước cũng không khỏi khiến lòng người xa xót khôn nguôi.

Xóm tôi trở về với sự bình yên vốn có. Sau chiến chinh, hàng cây lại xanh, thảm lúa lại vàng, dòng sông lại trôi bên lở bên bồi, bờ đê cỏ mơn man thăm thẳm. Trên mảnh đất này, đã bao người ngã xuống, đã bao người quật khởi đứng lên tiếp tục gìn giữ bầu trời yên bình, cuộc sống cần lao và tự do.

Truyện ngắn: HOÀNG KHÁNH DUY