24/09/2021 - 21:46

Ai sẽ thay bà Merkel dẫn dắt châu Âu? 

Việc bà Angela Merkel sắp kết thúc nhiệm kỳ thủ tướng Ðức sau 16 năm cầm quyền làm dấy lên lo ngại tạo ra một khoảng trống ở châu Âu trong giai đoạn đầy thách thức, nhưng cũng có những hy vọng về xuất hiện một làn gió mới.

Bà Merkel sẽ rút khỏi chính trường sau 16 năm cầm quyền. Ảnh: AFP

“Nữ hoàng châu Âu”

Trước cuộc bầu cử vào ngày mai (26-9) để chọn ra người kế nhiệm, Thủ tướng Merkel vốn được mệnh danh là “Nữ hoàng châu Âu” tiếp tục nhận được những lời ca ngợi. Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte ca ngợi “quyền lực to lớn” của Merkel sau khi bà dẫn dắt lục địa già vượt qua nhiều biến cố, gồm khủng hoảng tài chính, khủng hoảng người di cư, Brexit và đại dịch COVID-19. Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen nhấn mạnh rằng kỹ năng phân tích của bà Merkel đóng vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán của Liên minh châu Âu (EU). Còn nhà phân tích chính trị Janis Emmanouilidis thuộc Trung tâm Chính sách châu Âu cho rằng việc bà Merkel rút khỏi chính trường sẽ để lại một khoảng trống. Ông Emmanouilidis gọi sự ra đi của nhà lãnh đạo nắm quyền lâu nhất châu Âu là “dấu chấm hết cho một kỷ nguyên” của khối gồm 27 quốc gia này. Riêng cựu Chủ tịch EC Jean-Claude Juncker thì ca ngợi hành động mở cửa biên giới của Ðức trong cuộc khủng hoảng người di cư năm 2015 cũng như sự đóng góp trong kế hoạch giải cứu trị giá 750 tỉ euro khỏi đại dịch COVID-19 của bà.

Theo hãng tin AFP, bà Merkel sẽ được nhớ đến nhiều về hình ảnh của một nhà quản lý thực dụng, giúp bà duy trì sự thống nhất trong EU ở thời kỳ mà ông Emmanouilidis gọi là một trong những “cuộc khủng hoảng trường kỳ”. Theo đó, bà Merkel đã thể hiện “sự liên tục và vững vàng” - những phẩm chất khiến bà trở thành nhà lãnh đạo hàng đầu châu Âu. Trong cuộc khảo sát do Hội đồng Quan hệ đối ngoại châu Âu thực hiện tại 12 quốc gia EU, 41% số người được hỏi cho biết họ sẽ ủng hộ bà Merkel giữ vai trò “chủ tịch” EU. Nhóm nghiên cứu cho rằng chính cách tiếp cận của bà Merkel nhằm tìm kiếm sự thỏa hiệp giữa các lợi ích cạnh tranh là yếu tố chủ đạo tạo nên hình ảnh tích cực của Ðức.

Ai sẽ thay thế bà lãnh đạo EU?

Bà Merkel rời khỏi chính trường trong bối cảnh châu Âu đang đối mặt với hàng loạt thách thức mang tính lịch sử, từ phục hồi thời hậu COVID-19, đến chống biến đổi khí hậu và xây dựng vai trò địa chính trị cho một châu lục kẹt giữa sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc. Hiện câu hỏi được đặt ra là ai sẽ đủ khả năng thay thế bà ứng phó những thách thức này, qua đó khẳng định bản thân và tầm nhìn của họ đối với châu Âu.

Trong nhiều năm qua, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, người đứng đầu nền kinh tế lớn thứ hai EU, luôn mong muốn trở thành nhà lãnh đạo tiếp theo của châu Âu. Nhà lãnh đạo xứ gà trống Gaulois đã nhiều lần tìm cách phô diễn kinh nghiệm về chính sách đối ngoại của mình. Mặt khác, ông Macron cũng đã dành nhiều năm để vạch ra tầm nhìn đối với châu Âu. Năm 2017, sau cuộc bầu cử ở Ðức, ông đã có bài phát biểu ấn tượng tại Ðại học Sorbonne, cho rằng những người theo chủ nghĩa dân tộc nên thừa nhận rằng sự thiếu sót của EU là “quá yếu, quá chậm và quá kém hiệu quả”, từ đó tìm cách làm sao để EU mạnh hơn và đoàn kết hơn. Song, các đề xuất của ông như hợp nhất nền quốc phòng châu Âu, cải cách khu vực đồng euro, phát triển chính sách tị nạn chung và áp thuế mới đối với các “gã khổng lồ” công nghệ Mỹ, đã không được ủng hộ nhiệt tình.

Giới phân tích cho rằng việc ông Macron có trở thành nhà lãnh đạo châu Âu hay không có thể phụ thuộc vào những gì ông đạt được khi Pháp tiếp quản ghế chủ tịch Hội đồng EU luân phiên kéo dài 6 tháng kể từ tháng 1 năm sau, cũng như số phận của ông trong cuộc bầu cử tổng thống Pháp vào tháng 4.

Trong khi đó, Thủ tướng Ý Mario Draghi cũng được cho có thể dẫn dắt châu Âu. Hai ông Draghi và ông Macron được mệnh danh là “cặp đôi quyền lực mới” của châu Âu. Tuy ông Draghi lớn hơn ông Macron đến 30 tuổi nhưng cả 2 đều có mục tiêu giống nhau dành cho châu Âu, đặc biệt là các chính sách về tài chính.

Theo báo Bưu điện Washington (Mỹ), ông Draghi từng thay mặt châu Âu phản ứng trước kế hoạch rút quân khỏi Afghanistan của Mỹ, chỉ trích lập trường vô tổ chức của EU trong việc chấp nhận người tị nạn. Hồi tháng 3 vừa qua, ông Draghi đã gây chú ý khi ngăn chặn EU xuất khẩu một lô vaccine AstraZeneca trong bối cảnh khối này đang thiếu hụt. Ðáng chú ý, ông đã vạch ra cách sử dụng số tiền gần 235 tỉ USD mà EU dành để phục hồi kinh tế thời hậu COVID-19.

TRÍ VĂN

Chia sẻ bài viết