Tổng thống Hamid Karzai một thời cũng cần lực lượng an ninh tư nhân nước ngoài bảo vệ cho mình. Ảnh: Antiwar

Người phát ngôn của Tổng thống Hamid Karzai, ông Waheed Omar ngày 16-8 tuyên bố chính phủ Afghanistan có kế hoạch đóng cửa tất cả các công ty an ninh tư nhân trong vòng 4 tháng cuối năm nay. Thông báo có phần đột ngột này được coi là biện pháp cứng rắn của Kabul nhằm vào các công ty an ninh tư nhân sau những vụ xả súng bừa bãi sát hại dân thường do nhân viên của các công ty này gây ra thời gian gần đây.

Theo báo chí Mỹ, tại Afghanistan hiện có 52 công ty an ninh tư nhân đăng ký hoạt động hợp pháp với ít nhất 24.000 nhân viên, trong đó phần lớn là người bản địa. Tuy nhiên, có rất nhiều công ty an ninh khác chẳng hề được giấy phép hành nghề của chính phủ, lại sử dụng số lượng nhân viên không hạn chế, không tuân theo quy định đào tạo và nguyên tắc nghề nghiệp. Đơn cử tại thành phố Kandahar, có ít nhất 23 công ty an ninh tư nhân bất hợp pháp. Các nhân viên của các công ty này được trang bị vũ khí nhưng khi tác nghiệp thường không mặc sắc phục hay đeo phù hiệu cá nhân.

Điều đáng nói là nhiều công ty an ninh tư nhân ở Afghanistan bị cáo buộc lợi dụng “mối quan hệ gia đình” với chính quyền Karzai để nhận các hợp đồng trị giá hàng triệu USD từ liên quân Mỹ và đồng minh NATO. Thậm chí một số nguồn tin cho rằng hai người anh em họ của ông Karzai đang điều hành một công ty an ninh tư nhân lớn. Người con trai của Bộ trưởng Quốc phòng Afghanistan cũng sở hữu một công ty an ninh riêng.

Tổng thống Karzai từ lâu đã cho rằng những hành động bắn giết loạn xạ và hối lộ của các công ty an ninh tư nhân làm tổn hại đến hình ảnh ngành cảnh sát và quân đội Afghanistan. Tuy nhiên, một số quan chức quân sự của Mỹ và đồng minh phương Tây lo ngại quyết định xóa sổ mạng lưới an ninh tư nhân là “bước đi mạo hiểm” của Kabul. Mặc dù riêng quân đội Afghanistan đã xây dựng được một lực lượng 134.000 quân và dự kiến tăng lên 171.600 người vào cuối năm 2011 (mục tiêu là năm 2012), nhưng các quan chức quân sự Mỹ và NATO nhận định lực lượng an ninh quốc gia Afghanistan còn lâu mới đủ sức làm tròn nhiệm vụ mà không có sự hỗ trợ của các công ty an ninh tư nhân.

Vì vậy, theo một quan chức cấp cao NATO, chính phủ Afghanistan thay vì giải tán các công ty an ninh tư nhân nên tìm cách áp dụng biện pháp quản lý và kiểm soát lực lượng này để phục vụ lợi ích an ninh quốc gia của mình. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Philip J. Crowley tuyên bố Washington chia sẻ mục tiêu giành quyền kiểm soát an ninh của chính phủ Afghanistan, nhưng cho rằng an ninh tư nhân vẫn còn cần thiết.

PHÚC GIA AN (Theo NYTimes, AP và AFP)