* Có những lời hứa theo dòng sông trôi mãi không về…

Chiều tắt nắng. Mặt trời rọi những tia sáng đỏ rực xuống dòng nước loang loáng. Chợ miền sông đơn sơ nằm cạnh bến đò dọc, nơi mà mỗi sáng có chuyến đò đi, mỗi chiều quay về. Từ bến này, biết bao người đã ra đi và trở lại, hoặc đi mãi không về.

- Thiếu gì chỗ vui, ai lại đi đến cái xứ xa xôi này mà thẫn thờ…

Nhìn người phụ nữ đội nón lá xùm xụp giấu che khuôn mặt u buồn, chị hàng thịt ca thán. Không ai nhớ người người phụ nữ ấy đến đây tự bao giờ. Một buổi chiều mùa hạ, người trong chợ nghe tiếng hát đứt quãng với những ca từ nặng trĩu tâm trạng xót xa vang lên. Từ đó cứ mỗi khi hoàng hôn buông xuống là giọng hát quen thuộc ấy lại gắn liền với những chiều chợ vãn ngày tàn…

* * *

Ngoài sông, mưa đổ trắng trời. Gió quật mạnh vào cửa nhà kêu cái rầm khiến chị giật mình tỉnh giấc. Người chị lửng lơ. Dường như chị đã ngủ một giấc rất dài, khiến chị quên đi thực tại và tâm hồn trôi về những tháng ngày tươi đẹp xa xưa. Gian nhà trống trơn, gió tạt mang theo hơi nước mưa lạnh se sắt. Chị hoảng sợ, cất tiếng gọi:

   - Trần… Trần ơi, anh đâu rồi!

Không nghe tiếng đáp, chưa kịp bới tóc chị đã vội vã chạy ra cửa lóng ngóng về phía bến đò. Mọi khi giờ này Trần vẫn còn chạy đò ngoài sông. Anh làm nghề này đã mấy năm, dòng sông này anh thuộc lòng từng con nước. Trần thường ra bến lúc tờ mờ sáng, non trưa thì trở về ăn cơm cùng chị, đến chiều lại ra sông đưa mấy lượt khách đi đò rồi nghỉ ngơi khi trời chập chờn tối.

* * *

Ngày hai vợ chồng dắt díu nhau đến xóm này, chị với Trần nghèo xơ nghèo xác. Chị mặc chiếc áo phong phanh, đội nón lá ngồi trên chiếc ghe nhỏ theo Trần tìm kế sinh nhai. Trần cưới chị bằng đôi bàn tay trắng, má chị khuyên can vì thấy nét bạc tình. Chị thương anh không màng mọi thứ, năn nỉ má không được, chị theo Trần phiêu diêu, lang bạt đến nơi này. Cái xóm nhỏ được lập nên cách đây không lâu. Lúc trước nơi này là xứ rừng buồn miên man. Một người đến khai hoang dựng nhà, người thứ hai trên hành trình thiên di thấy đất lành cũng ghé lại an cư. Rồi người thứ ba, thứ tư… và họ cùng đặt tên xóm tên làng, nhận quê hương, gắn bó yêu thương.

Về xóm, hai vợ chồng bán ghe, sắm đò, sửa lại cái máy cũ để Trần chạy đò dọc. Trong căn nhà nhỏ ấm cúng, mỗi ngày chị đợi anh về. Chị nuôi gà, trồng rau. Đàn gà chẳng mấy chốc mà lớn lên, chị bắt gà mang ra nhóm chợ. Cuộc sống khấm khá chị cũng đỡ nhọc nhằn. Nhiều đêm hai vợ chồng ngồi nhắc lại chuyện xưa, chuyện bôn ba đất rộng sông dài, chuyện làm mướn làm thuê tiền công là mấy đồng bạc lẻ… Chuyện đời thì có kể mấy mươi đêm cũng không hết, nó dài như sông qua mưa nắng thời gian, uốn khúc qua những miền hạ và êm đềm xuôi dòng đổ về biển lớn…

“Vợ chồng mình nghèo cực vẫn thương nhau vì cái nghĩa, cái tình. Chừng nào sông cạn đá mòn thì chừng đó tui với mình mới xa nhau”. Lời hứa của Trần chị nhớ mãi không bao giờ quên. Đêm nằm cạnh anh, ngoài kia sông chảy rạt rào, bao nhiêu lần biền biệt bao nhiêu cuộc tiễn đưa nhau ngoài bến nước. Nơi này vẫn bình yên. Nơi này, chị vẫn đợi anh đưa đò dọc trở về, âm thầm vun vén mâm cơm nhỏ: cá kho trái bần chua dưới bến, rau trong vườn luộc, cà pháo làm dưa… Vợ chồng nhường nhịn nhau, tiếng nói tiếng cười rộn rã. Tiếng hát à ơi trong đêm thanh vắng vẳng ra từ mái nhà nằm cạnh dòng sông, ngọt ngào như từng mùa phù sa sóng sánh…

* * *

Đò dọc vẫn xuôi sông ngày mấy lượt. Nước lớn nước ròng. Ngoài sông vắng bóng dáng anh, chị buồn tiu nghỉu. Chị gọi tên anh trong những buổi sáng thức giấc. Cái tên chân chất như anh của những ngày xưa cũ. Người đàn ông song hành cùng chị qua bao gian truân, trầm luân sướng khổ.

Chị vẫn nhớ một buổi chiều đang ngồi chăm mấy bụi cúc vạn thọ trước sân nhà, chợt nghe bên sông có tiếng ai nói với về phía chị:

- Trời đất, giờ này mà còn ngồi đó trồng bông trồng hoa hả Tươi. Chồng con nó cặp kè với con nào đậu ghe ngoài bến đò kia kìa.

Chị cười:

- Dì Hai có nhìn nhầm ai đó không? Chồng con hiền như đất, thương con không hết lấy đâu bội bạc vong tình?

- Mắt dì nhìn rõ ràng. Lòng người khó đoán lắm con ơi.

Dì Hai có vẻ giận vì chị không tin, nên nói rồi bỏ đi. Chị men theo con đường nhỏ ra bến đò. Chiếc đò dọc của Trần vẫn còn nằm lắc lư ở đó. Không thấy Trần đâu, chị cất tiếng gọi: “Mình ơi… Mình…”. Hồi nào tới giờ Trần có bỏ đò bỏ bến mà đi đâu, những cảm xúc ngổn ngang trong lòng chị. Chị ngồi một lúc rồi trở về căn nhà nhỏ. Đợi Trần.

Trần đi sớm, về muộn. Trần đâu lưng lại với chị trên chiếc giường. Nước mắt chị rưng rưng. Sự im lặng bám víu lấy không gian căn nhà nhỏ. Chỉ còn tiếng thổn thức trong lòng…

Mấy hôm sau chị lại mon men ra bến đò tìm chồng. Chiếc đò dọc vẫn lặng im. Khách đi đò không thấy Trần đâu, lắc đầu rồi đợi chiếc đò khác từ miệt dưới chạy ngang qua bến sông. Chị quệt nước mắt đội nón lá chạy dọc bờ sông ngóng nhìn bóng dáng của Trần. Gió hất nón lá bay ngược ra phía sau, chị tháo nón lá quăng xuống bãi cỏ cho đỡ vướng. Vừa khóc vừa chạy. Chị chạy một lúc thì nhìn thấy có chiếc ghe neo đậu ở một góc dòng sông, mũi ghe dí vào bờ đất. Những chiếc ghe vẫn thi thoảng neo lại xóm mấy hôm rồi dong đi, nhưng chiếc ghe này lạ lắm, nó cứ cuốn xoáy ánh nhìn của chị về phía ấy, khiến tim chị cuộn lên từng đợt đớn đau. Đôi dép của Trần, chị trố mắt, rồi ầng ậng nước...

- Đi kiếm nhân tình của thằng Trần đi Tươi. Gặp nó xởn tóc, đánh nó lên bờ xuống ruộng. Cho nó biết tay để bỏ thói giật chồng- Dì Hai dặn chị như vậy.

- Gì mà ác dữ vậy dì Hai?

Dì Hai thở dài, trách chị hiền quá hóa ngu khờ, bỏ đi. Chị ngồi trong bóng chiều chập choạng. Nghĩ về những cảnh tượng dì Hai dạy chị làm, chị thoáng rùng mình. Chị không làm được chuyện sởn tóc, đánh người. Chị chỉ biết đứng như chôn chân trên bờ mà khóc, tiếng đứt quãng nghẹn ngào.

Ngoài sân, cúc vạn thọ nở rộ. Tối qua Trần về, chị cứ ngờ ngợ như vậy. Anh về nhìn chị ngủ một lúc rồi rón rén bước đi. Bao giờ Trần cũng im lặng, như lúc chị uất ức quá, không chịu nổi, chị hỏi Trần một câu:

 - Bộ mình hết thương tui rồi hả? Bộ mình quên hồi đó mình hứa gì với tui rồi hả?

Trần trân người, lặng im như tượng. Không hiểu sao lúc ấy chị không khóc. Chị cũng không đợi chờ câu trả lời từ anh. Ngày đến với Trần, chị không hỏi vì sao anh yêu chị. Ngày anh xa rời chị, chị cũng không chờ đợi một lý do. Cần gì lý do khi người ta đang âm thầm xa mình, quên lời hẹn ước. Chị lạc mất anh từ ấy.

Hoàng hôn mưa, trong vô thức chị chạy ra bến đò ngóng Trần, chiếc đò dọc vẫn nằm đó hứng mưa, còn Trần đâu mất, chiếc ghe của người đàn bà cũng biến đi đâu mất. Chắc sông cuốn họ đi về một bến bờ khác. Đau đớn, chị bật cười trong nước mắt. Chị ngồi trước nhà ngắm bông vạn thọ, mắt vô hồn, chị hát mấy câu nghe buồn đứt ruột. Giọng hát chị vướng víu trên mấy cành cúc vạn thọ rồi rớt xuống, thấm vào trong đất…

Chiều chiều chim vịt kêu chiều… Chị lang thang trên bến đò năm cũ hát mấy câu quen quen, buồn nức lòng, nước mắt chị đong đầy. Lời ước hẹn trôi theo từng mùa sóng nước. Chiếc ghe của người đàn bà xa lạ cũng đưa Trần trôi về một miền sông xa cách chị. Biền biệt phương trời…

* * *

Đôi lần chị thấy mình chông chênh trên chiếc đò dọc xuôi về ký ức, về bến sông xưa. Gặp Trần. Chị chưa kịp nói với anh câu gì, chưa kịp kể hết những nhớ thương  cho anh nghe thì chuyến đò ấy đã vội vàng tách bến đưa chị về với thực tại khổ đau và đơn độc.

Chợ chiều xế bóng. Vài người về muộn lom khom dọn hàng xuống chiếc xuồng con rồi lặng lẽ bơi về. Sương chiều phủ trùm bóng dáng lạc lõng giữa đồng nước bơ vơ. Gió xứ đồng phần phật. Người đàn bà đứng ngẩn ngơ trên nền chợ vãn nhìn về phương xa. Chuyến đò cuối ngày cập bến, chị chợt thấy tấm lưng còng của má…