Tổng thống Yanukovich (giữa) bắt tay cùng Chủ tịch EC Barroso (phải) và Chủ tịch EU Van Rompuy. Ảnh: euroradio

Mặc dù chưa đưa ra thời gian biểu cho việc thực hiện, nhưng kế hoạch miễn thị thực của EU được xem là “phần thưởng” dành cho chính quyền Kiev. Bởi lẽ, vào thời điểm ông Yanukovich lên nắm quyền hơn 9 tháng trước, EU từng lo ngại rằng sự thay đổi lãnh đạo ở Ukraina sẽ kéo nước này xa rời EU. Điều đó cũng dễ hiểu khi ông Yanukovich chủ trương thiết lập mối quan hệ gần hơn với Mát-xcơ-va, xúc tiến lại thỏa thuận về trung chuyển khí đốt với Nga và kéo dài thời hạn cho Mát-xcơ-va thuê căn cứ hải quân Sevastopol trên biển Đen.

Ukraina trở thành quốc gia độc lập sau sự sụp đổ của Liên Xô năm 1991, với đường biên giới giáp 4 nước EU và là một phần trong hành lang năng lượng trọng yếu ở châu Âu. Theo chiến lược “Đông tiến”, EU đã kết nạp thêm 12 nước thành viên mới kể từ năm 2004, và rất muốn có thêm Ukraina. Thế nhưng, khối này cẩn trọng không đưa ra cam kết nào về việc kết nạp quốc gia 46 triệu dân này, do vấp phải sự phản đối từ Nga. Vấn đề Ukraina gia nhập EU dưới thời cựu Tổng thống Viktor Yushchenko đã gây ra cuộc tranh cãi với Nga, dẫn tới việc Mát-xcơ-va cắt đứt nguồn cung khí đốt cho châu Âu thông qua Ukraina vào mùa đông 2005-2006 và 2008-2009. Vì vậy, phát biểu trước báo giới tại Brussels hôm 22-11, ông Yanukovich cho biết tăng cường quan hệ giữa Kiev với Mát-xcơ-va là “vấn đề có tầm quan trọng thiết yếu”.

Về phía EU, các nhà lãnh đạo khối này cũng khuyến khích Ukraina tiến hành cải cách. Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jose Manuel Barroso cho biết Ukraina và EU có thể sẽ ký thỏa thuận liên kết vào giữa năm tới và EU kỳ vọng hoàn tất các cuộc đàm phán về thỏa thuận thương mại tự do cùng các mối quan hệ khác với Ukraina. Chủ tịch EU Herman Van Rompuy thì khẳng định thỏa thuận liên kết không chỉ về kinh tế mà còn cả về chính trị.

Một dấu hiệu của mối quan hệ “đối tác ba bên” nói trên là việc các bộ trưởng năng lượng Nga, Ukraina và Cao ủy EU về năng lượng đã tiến hành cuộc gặp lần đầu tiên hôm 22-11. Bộ trưởng năng lượng Nga Sergei Shmatko cho biết việc trung chuyển khí đốt của Nga thông qua Ukraina có thể đáng tin cậy và các trường hợp gián đoạn nguồn cung như từng xảy ra vào những năm trước sẽ không còn lặp lại.

NGUYỄN HOÀNG
(Theo NYT, AFP, Ukr.net)