Hãng truyền thông ABC của Úc ngày 20-4 dẫn lời các quan chức quốc phòng ẩn danh cho biết, hải quân Trung Quốc vừa thách thức 3 tàu chiến Úc khi họ đi qua Biển Đông.

Tàu khu trục HMAS Toowoomba của Úc tại cảng Sài Gòn chiều 19-4. Ảnh: CNN

Bộ Quốc phòng Úc xác nhận lúc xảy ra sự việc, 3 tàu chiến nước này đang trên đường đến Việt Nam nhưng từ chối thông tin về các hoạt động có liên quan của đoàn tàu khi đi qua Biển Đông.  Dù vậy, trong thông báo bằng email gởi cho hãng tin Reuters, Bộ Quốc phòng Úc khẳng định lực lượng phòng vệ nước này đã duy trì chương trình hợp tác quốc tế với các nước cả trong và xung quanh Biển Đông từ nhiều thập niên qua. Hôm 17-4, cơ quan này cũng thông báo 3 tàu chiến Úc đang được triển khai trong vòng 3 tháng tại Đông Nam Á, nơi họ sẽ có các cuộc tập trận với một số quốc gia trong khu vực. Đoàn tàu đã cập cảng Sài Gòn chiều 19-4 thăm thiện chí thành phố Hồ Chí Minh đến ngày 22-4. 

Tàu hải quân Úc có thể sẽ tham gia cuộc tập trận thường niên “Vai kề vai” của Mỹ và Philippines dự kiến bắt đầu vào ngày 7-5. Ngoài Úc, đại sứ quán Mỹ tại Manila ngày 20-4 cho biết Nhật Bản cũng sẽ cử lực lượng tham gia, trong khi Anh được mời làm quan sát viên. Úc và Nhật là đồng minh của Mỹ, đồng thời là đối tác chiến lược của Philippines. 

Trở lại vụ “va chạm” giữa hải quân Trung Quốc và Úc, tờ Business Insider tin rằng nó xảy ra cùng thời điểm Trung Quốc tiến hành cuộc tập trận hải quân quy mô lớn chưa từng có hồi tuần rồi trên Biển Đông. Cuộc tập trận có sự tham gia của 10.000 binh sĩ, 48 tàu chiến, tàu ngầm và tàu sân bay Liêu Ninh.  Chủ tịch Tập Cận Bình đã quan sát cuộc tập trận trên một tàu khu trục.

Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull đã có phản ứng đầu tiên khi ông đang dự cuộc họp của Khối Thịnh vượng chung ở Luân Đôn (Anh). Dù từ chối bình luận sự việc trên trước chất vấn của các phóng viên, nhưng ông Turnbull hôm qua tuyên bố: “Chúng tôi duy trì và thực thi quyền tự do hàng hải và hàng không trên khắp thế giới. Và trong tình cảnh này, chúng tôi đang nói về tàu hải quân đang hoạt động trên các đại dương, bao gồm Biển Đông, như là quyền hợp pháp của chúng tôi theo luật pháp quốc tế”.  

ĐỨC TRUNG