Những buổi chiều, tôi thường hay ra ban công ngóng về phía núi. Trong màu sương, tôi thấy hình như núi đang vươn lên, cơ hồ chạm vào ráng chiều. Lời ba bất chợt văng vẳng bên tai: Núi đẹp nhất là vào lúc hoàng hôn, sau này khi ba mất, chiều chiều Út Nhỏ ngóng về phía núi, sẽ thấy ba. Thuở ấy, tôi vẫn nghĩ ba sẽ ở mãi bên tôi vì tôi vẫn đinh ninh người thân lúc nào cũng yên vị trong ngôi nhà gỗ nhỏ dưới chân núi. Như sớm, như chiều. Như bốn mùa xuân, hạ, thu, đông…

Bao lần tôi nói với anh Hai cho tôi về núi. Anh lặng lẽ quay đi. Mỗi lần tôi đòi về núi, anh đều tìm lý do để từ chối, hoặc bận đi công tác xa, hoặc sức khỏe không tốt nên không thể lái xe đưa tôi về. Tôi nhìn anh, ứa nước mắt. Căn nhà chìm trong yên tĩnh. 

Một lần, rồi nhiều lần bị anh Hai từ chối, tôi quyết về núi một mình.

Đường về núi Hạ xa xôi. Qua khỏi thị trấn Hạ về hướng Tây Bắc, con đường quanh co, uốn lượn giữa những vách núi sừng sững cao, núi Hạ sẽ hiện ra qua cửa kính. Trong mắt tôi, bao giờ núi Hạ cũng hùng vĩ và thơ mộng, nhất là những ngày cuối đông, đầu xuân. Khi đó, núi óng ánh sắc xanh của cỏ cây, sắc đỏ, tím, vàng, trắng của bao loài hoa vươn lên từ khe đá. Tôi hạ kính xuống, hít một hơi thật sâu không khí của núi rừng mà bấy lâu tôi khát khao, ao ước. Về núi, tôi thấy vui và thân thương quá đỗi. Ý nghĩ sẽ bỏ tất cả những gì thuộc về phố để về với núi nhen nhóm như ngọn lửa. Tôi sẽ về với núi Hạ bình yên và tựa lưng vào núi, xót xa có núi vỗ về…

Mộ ba nằm ở lưng chừng núi. Cỏ dại đã lâu không giẫy, cao khỏi đầu người. Tôi lấy tay vén cỏ, mở đường bước vào sâu bên trong. Mộ ba lọt thỏm giữa những loài cây rừng mùa này trổ bông đủ sắc, hương thơm dịu nhẹ, nhưng tôi không màng. Tôi xót xa vì cỏ đã che khuất tầm nhìn của ba tôi. Ngày còn bên chúng tôi, ba thích đứng ở một điểm cao an toàn trên núi, phóng tầm mắt nhìn về phía xa kia. Những ô nương, ô mạ xanh mướt dưới vòm trời biêng biếc, có mây bay là đà. Cảnh vật quê hương được thu gọn trong tầm mắt. Ba hay vừa ngắm núi vừa cười hiền, tay xoa xoa đầu tôi. Khoảnh khắc nhìn thấy nụ cười của ba, lòng tôi ấm áp và vẫn nghĩ sẽ mãi mãi có ba, có núi Hạ trong đời.

***

Dường như ba tôi đoán trước một cuộc đi dài. Trước lúc nhắm mắt, ba lấy hết sức tàn lực kiệt, lấy bàn tay tôi đặt vào trong lòng bàn tay anh Hai, ứa nước mắt. Ba không nói được nên lời, nhưng tôi đoán ý ba dặn anh Hai chở che cho tôi suốt quãng đời còn lại. Tôi gục mặt lên vai anh Hai, nước mắt đầm đìa. Anh Hai nắm chặt tay tôi, như ngầm hứa với ba.

Ngày chúng tôi rời núi Hạ, anh Hai đưa tôi ra thăm mộ ba lần nữa. Trong lúc anh Hai nói gì đó trước mộ ba mà tôi không nghe rõ, tôi vốc đất trồng khóm hoa trắng trước mộ ba, đoán rằng mùa xuân sẽ nở. Anh Hai đưa tôi rời núi, nói với tôi rằng dù có gian nan anh cũng sẽ lo cho tôi được ăn học đủ đầy, có cuộc sống bình yên, không phải đối diện bất cứ bất trắc nào. Chúng tôi về thành phố. Bóng núi xa mờ sau lưng… 

Tôi không trách vì sao anh không về núi Hạ. Tôi hiểu mỗi người có một nút thắt riêng trong lòng.

Tôi và anh đều được sinh ra ở núi. Thuở bé, bản làng của chúng tôi nằm ở ven chân núi, đẹp đẽ và thi vị như bước ra trong cổ tích mà ba kể tôi nghe. Bản làng đẹp nhất là vào mùa xuân. Khi ấy, hoa nở khắp núi Hạ. Đêm đêm, trong làng rộn ràng giai điệu của núi rừng, dưới ánh lửa, trai gái trong làng cùng nhau hát ca, nhảy múa. Làng chúng tôi đẹp, và có lẽ sẽ đẹp mãi, nếu như cơn lũ không ập đến vào mùa thu năm ấy.

Trong ký ức của tôi và anh Hai, cơn lũ cuốn trôi sự sống, ném trả lại tan hoang. Cơn lũ vùi lấp biết bao ngôi nhà và cuộc đời. Lần ấy, ba đã đưa được tôi lên gò đất cao an toàn, chờ lũ dữ qua đi. Rồi ba chợt thấy một bóng người bé nhỏ chấp chới. Anh Hai sống sót nhờ ba tôi lao vào dòng nước đang chảy cuộn kinh hoàng, may mắn bắt được tay anh. Rồi cả ba và anh mắc vào một thân cây gỗ vẫn sừng sững giữa dòng nước xiết. Ba giữ chặt tay anh không để cho cơn lũ cuốn trôi. Che chở để đất đá theo dòng nước không đập vào anh. Tôi ngồi trên gò đất cao vừa khóc vừa đợi. Sau cơn lũ ấy, làng tôi thay đổi nhiều. Tôi có thêm anh Hai vì anh đã mất cả gia đình. Cũng từ cơn lũ ấy, sức khỏe ba tôi sa sút và không lâu sau chúng tôi mất ba. 

***

Tôi biết anh vẫn yêu núi Hạ, yêu quê mình, nhưng những ký ức năm xưa khắc sâu trong anh. Việc trở lại núi Hạ với anh là cả thử thách. Tôi biết những nỗi đau trong anh vẫn chưa lúc nào ngủ yên. Vì anh mất cả gia đình và mất cả người ba dù che chở anh không lâu nhưng bằng cả sinh mạng. Còn tôi, đứng trước núi Hạ vẫn sừng sững qua bao thiên biến, tôi thấy những vết nứt gãy ngày nào do cơn lũ gây ra nay đã liền. Núi Hạ lại xanh, lại hùng vĩ và êm đềm trong nắng chiều.

Tôi rời mộ ba, theo lối mòn xuống núi. Ở đó, có căn nhà nhỏ nép mình bên con suối nhỏ vẫn khóa cửa im ỉm. Mùi khói bếp từ bản làng vẩn lên không trung, ngọn khói trắng theo kẽ ngói vút bay lên khỏi mái nhà, trôi là đà trong chiều, hòa vào màn sương mờ thăm thẳm.

Tôi nhìn lên đỉnh núi Hạ và tôi thấy anh Hai từ từ đi xuống núi, từ phía mộ ba...

Truyện ngắn: HOÀNG KHÁNH DUY