LTS: Trước hành động Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương-981 và nhiều tàu xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, bất chấp luật pháp quốc tế, người dân TP Cần Thơ đã bày tỏ phản đối việc làm sai trái này của Trung Quốc. Cùng với cả nước, người dân Cần Thơ hướng về Biển Ðông, chung sức bảo vệ của quyền của Tổ quốc.

* TS. CAO NHẤT LINH (Khoa Luật Đại học Cần Thơ)

Việt Nam và Trung Quốc đều là thành viên của Công ước năm 1982 của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển. Theo đó, các quốc gia có quyền căn cứ vào Công ước để tuyên bố các vùng biển thuộc chủ quyền và quyền chủ quyền của mình theo đúng quy định của công ước này.

Theo quy định tại Điều 55 và Điều 57 của Công ước năm 1982, thì vùng đặc quyền kinh tế là vùng nước nằm ngoài lãnh hải, có chiều rộng không quá 200 hải lý tính từ đường cơ sở. Tại đây, tàu thuyền các quốc gia có quyền tự do hàng hải. Tuy nhiên, các lợi ích về kinh tế phải thuộc đặc quyền khai thác của quốc gia có vùng đặc quyền kinh tế này.

Bên cạnh đó, căn cứ đúng theo Điều 76 của Công ước này quy định về thềm lục địa, Điều 17 của Luật Biển Việt Nam năm 2012 quy định rằng: "Thềm lục địa là vùng đáy biển và lòng đất dưới đáy biển, tiếp liền và nằm ngoài lãnh hải Việt Nam, trên toàn bộ phần kéo dài tự nhiên của lãnh thổ đất liền, các đảo và quần đảo của Việt Nam cho đến mép ngoài của rìa lục địa.

Trong trường hợp mép ngoài của rìa lục địa này cách đường cơ sở chưa đủ 200 hải lý thì thềm lục địa nơi đó được kéo dài đến 200 hải lý tính từ đường cơ sở.

Trong trường hợp mép ngoài của rìa lục địa này vượt quá 200 hải lý tính từ đường cơ sở thì thềm lục địa nơi đó được kéo dài không quá 350 hải lý tính từ đường cơ sở hoặc không quá 100 hải lý tính từ đường đẳng sâu 2.500 mét".

Như vậy, căn cứ vào quy định của Công ước năm 1982 và pháp luật Việt Nam, thì việc giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc đặt ở Vị trí 120 hải lý tính từ đường cơ sở của Việt Nam để khai thác phần tài nguyên bên dưới đã vi phạm Công ước năm 1982 về luật biển và vi phạm pháp luật Việt Nam, do vị trí đặt giàn khoan này nằm gọn trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Bởi vì, theo Điều 81 của Công ước nêu trên, "Quốc gia ven biển (trong trường hợp này là Việt Nam) có đặc quyền cho phép và quy định việc khoan ở thềm lục địa bất kỳ vào mục đích gì". Quy định này đã được Việt Nam cụ thể tại Điều 18 của Luật Biển năm 2012. Có nghĩa là, tại vị trí này và toàn bộ các vị trí trên thềm lục địa của Việt Nam mà pháp luật Việt Nam xác định theo đúng Công ước năm 1982 thì chỉ có Việt Nam mới có quyền đặt các công trình khai thác. Đây là đặc quyền khai thác trên vùng biển thuộc quyền chủ quyền mà pháp luật quốc tế thừa nhận đối với quốc gia ven biển. Do đó, một khi chưa có sự cho phép của Việt Nam thì mọi hành vi đặt các công trình, khai thác tài nguyên trên đây đều vi phạm luật pháp quốc tế và pháp luật Việt Nam.

Với tư cách là một công dân của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tôi yêu cầu Trung Quốc phải tôn trọng Luật pháp quốc tế và pháp luật Việt Nam bằng việc rút khỏi giàn khoan Hải Dương 981 ra khỏi vùng thềm lục địa của Việt Nam. Đồng thời yêu cầu Trung Quốc phải tôn trọng tuyệt đối chủ quyền của Việt Nam trên biển Đông trong đó có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.