Thị trường chứng khoán như trò chơi may rủi. Ảnh: Reuters

"Thị trường chứng khoán đã trở thành một sòng bạc (casino) khổng lồ. Có điều hoạt động của sòng bạc thì minh bạch hơn và dễ hiểu hơn". Đó là phát biểu của ông Thomas Peterffy, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Tập đoàn môi giới chứng khoán Interactive Brokers Group có trụ sở tại bang Connecticut (Mỹ), trước hội nghị thường niên của Liên đoàn Chứng khoán Thế giới diễn ra ở Thủ đô Paris (Pháp) ngày 11-10. Thông điệp đáng quan ngại của ông Peterffy phản ánh sự bất cập gây tranh cãi khi đưa công nghệ tự động vào sàn giao dịch chứng khoán dẫn đến một số sai sót kỹ thuật. Chẳng hạn, một lỗi kỹ thuật vô ý của người đặt lệnh hồi tháng 5-2010 tại thị trường chứng khoán Phố Wall đã khiến chỉ số Dow Jones bỗng chốc sụt giảm gần 10% và làm “bốc hơi” 1.000 tỉ USD.

Hiện nay, giao dịch chứng khoán được lập trình tự động chiếm 70% tại Mỹ và đang phát triển mạnh mẽ ở châu Âu, nên một khi xảy ra sai sót kỹ thuật thì tổn thất sẽ rất lớn. Ngoài ra, một số sàn giao dịch chứng khoán có thể đánh lừa khách hàng bằng cách đột ngột ngưng giao dịch, gây ra cảnh bán đổ bán tháo cổ phiếu làm lợi cho người đầu cơ.

Thị trường giao dịch chứng khoán trên thế giới đã và đang “mọc nhanh như nấm” và sức cạnh tranh vì thế cũng ngày càng quyết liệt. Dù kênh huy động vốn này trên thế giới trở nên dồi dào hơn, nhưng do đa số các hoạt động giao dịch nằm ngoài tầm kiểm soát của cơ quan quản lý nên ẩn chứa nhiều rủi ro. Theo ông Peterffy, ngay cả nước Mỹ có tới 12 sàn giao dịch chứng khoán và 8 trung tâm đặt lệnh mua bán chứng khoán đã là quá nhiều. Chính vì có quá nhiều sàn giao dịch cạnh tranh, người môi giới chứng khoán dễ bị lôi kéo hoặc đưa ra những quyết định lựa chọn khó khăn hơn cho khách hàng. Mô tả hiện tượng này, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Pháp Jean-Pierre Jouyet cho rằng thế giới đang ngồi trên “núi lửa tài chính”.

Tóm lại, thị trường giao dịch chứng khoán thế giới hiện nay như một sòng bạc nghiệp dư chưa được quản lý chặt chẽ và minh bạch nên dễ phát sinh chuyện “cờ gian bạc lận”. Điều đáng nói là thị trường chứng khoán giống như hệ thống ngân hàng có liên quan trực tiếp đến nền kinh tế-tài chính toàn cầu. Vì thế, nếu sàn giao dịch chứng khoán lớn nào đó xảy ra bất trắc nghiêm trọng thì không khác một ngân hàng hùng mạnh sụp đổ, gây ra những tác hại khôn lường.

PHÚC GIA AN (Theo Le Monde, Bloomberg)