Bài, ảnh: DUY KHÔI

"Về miền Tây! Qua Tràm Chim Ðồng Tháp. Ghé Ninh Kiều thăm chợ nổi Cái Răng. Rừng U Minh đước tràm xanh lấn biển. Bạc Liêu hẹn thề cùng gõ nhịp song loan...".

Nhạc sĩ Phan Bá Kiệt sáng tác "Miền Tây thương nhớ", phổ từ thơ Nguyễn An Bình. 

Đó là những ca từ rất đẹp trong ca khúc "Miền Tây thương nhớ", vừa đoạt giải Cuộc thi Sáng tác ca khúc ÐBSCL năm 2022. Nhạc sĩ Phan Bá Kiệt, hội viên Hội Âm nhạc TP Cần Thơ, đã sáng tác ca khúc này dựa trên bài thơ cùng tên của nhà thơ Nguyễn An Bình, hội viên Hội Nhà văn TP Cần Thơ. Một ca khúc với ca từ đầy chất thơ và một bài thơ với vần điệu đầy chất nhạc, là cách nhiều người ví von về nhạc phẩm này.

Nhạc sĩ Phan Bá Kiệt cho biết, ông và nhà thơ Nguyễn An Bình vốn là tri kỷ từ mấy chục năm qua, từ hồi hai ông còn dạy học. Ông đã phổ nhạc đến hàng trăm bài thơ của nhà thơ Nguyễn An Bình vì theo ông: "Thơ anh Bình giàu nhạc điệu, khúc chiết và tình cảm. Ðọc từng câu thơ, tôi đã nghe giai điệu ngân lên trong đầu". Với "Thương nhớ miền Tây" cũng vậy, sau khi đọc được bài thơ, nhạc sĩ Phan Bá Kiệt đã có cảm hứng sáng tác ngay. Ông chọn thể điệu nhẹ nhàng, vừa phải, mang âm hưởng dân ca để thể hiện.

Nhạc sĩ Phan Bá Kiệt vốn là giáo viên dạy âm nhạc, về hưu cách đây 12 năm, nhưng vẫn thường xuyên sáng tác ca khúc, để thỏa đam mê và tìm vui cho tuổi già. Ông mặn mà nhất với đề tài về mái trường, về vẻ đẹp quê hương và thường chọn những thể điệu bolero, slow để thể hiện vì gửi gắm được tâm tình của ông, sự sâu lắng, hoài niệm. Ðến nay, ông đã có đến hàng trăm ca khúc, trong đó có nhiều tác phẩm đạt giải thành phố, khu vực.

Nhà thơ Nguyễn An Bình thì được xem là hiện tượng trong làng thơ khi các sáng tác của ông được rất nhiều nhạc sĩ phổ nhạc. Rất nhiều bài thơ của ông là chất liệu để làm nên các ca khúc hay, của các nhạc sĩ như Huy Thọ, Hồ Hoàng, Nguyễn Văn Thuấn... Có lần, tại Cần Thơ cách đây 3 năm, ông Bình từng ra mắt bộ 5 tuyển tập ca khúc phổ từ thơ Nguyễn An Bình, mỗi tập 90 bài, tính ra đã là 450 bài thơ được phổ nhạc. Ðó là chưa kể còn hàng trăm bài thơ khác của Nguyễn An Bình đã được các nhạc sĩ đồng điệu, chắp cánh thành nhạc phẩm.

*

*   *

Cuộc thi sáng tác ca khúc ÐBSCL là một trong những hoạt động liên kết giữa các Hội Văn học Nghệ thuật khu vực ÐBSCL. Năm 2022, cuộc thi do tỉnh Tiền Giang đăng cai tổ chức, với 216 ca khúc của 106 tác giả khu vực ÐBSCL tham gia. Qua các vòng chấm giải, Hội đồng Giám khảo và Ban Tổ chức chọn 44 tác phẩm vào vòng chung khảo, trong đó chọn 20 tác phẩm trao giải.

Theo đánh giá của Ban Tổ chức, các tác phẩm dự thi lần này đã phản ánh khá sinh động diện mạo vùng đất và con người ÐBSCL. Nhiều tác phẩm thể hiện tình cảm quê hương, khai thác chất liệu dân ca Nam bộ, có sự vận dụng sáng tạo làm cho giai điệu tươi mới, góp phần cho cuộc thi trở nên phong phú và mang màu sắc, đặc điểm riêng của vùng sông nước Cửu Long.

Dịp này, Ban Tổ chức cuộc thi cũng xuất bản tập ca khúc "Khúc hát Ðồng bằng" gồm những bài hát đạt giải và vào vòng chung khảo cuộc thi này.