Theo một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Nhi khoa của Hiệp hội Y khoa Mỹ, thanh thiếu niên chơi các môn thể thao đồng đội có thể làm giảm đáng kể tình trạng lo âu và trầm cảm kéo dài vì những chấn thương tâm lý thời thơ ấu.

Ảnh: Jordan Times

Khi Molly Easterlin trở thành bác sĩ nhi khoa, bà bắt đầu nhận thấy có rất nhiều trẻ em bị tổn thương tâm lý, do bị ngược đãi thân thể hoặc cảm xúc. Điều đáng nói là nhiều trẻ không đáp ứng với cách điều trị truyền thống.

Nghiên cứu trước đó cho thấy các sự kiện gây tổn thương tâm lý thuở nhỏ, được giới nghiên cứu y tế công cộng gọi là “trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu” (ACE), góp phần dẫn đến các vấn đề về xã hội và thể chất trong suốt cuộc đời, từ béo phì cho đến trầm cảm mãn tính. ACE cũng rất phổ biến, với khoảng 50% dân số bị ít nhất một lần và người càng gặp nhiều trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu thì khả năng bị ảnh hưởng sức khỏe lâu dài càng cao.

Để tìm hiểu xem thể thao có thể cải thiện cuộc sống của những người từng bị chấn thương tâm lý hay không, Tiến sĩ Easterlin cùng các cộng sự tại Đại học California-Los Angeles và Trung tâm y tế Cedars-Sinai đã phân tích dữ liệu từ gần 10.000 thanh thiếu niên tham gia Nghiên cứu sức khỏe quốc gia từ vị thành niên đến khi trưởng thành. Lúc bắt đầu nghiên cứu, họ là học sinh từ lớp 7-12, với khoảng 5.000 em từng bị một hoặc nhiều ACE. Trong số này, 2.720 em cho biết có chơi các môn thể thao đồng đội như bóng rổ, bóng đá, nhảy cổ vũ... 14 năm sau, khi đã trưởng thành, người tham gia tiếp tục được khảo sát tình trạng mắc chứng lo âu và trầm cảm.

Nhóm nghiên cứu phát hiện, những người từng tham gia các môn thể thao đồng đội ít có khả năng bị chẩn đoán lo âu, trầm cảm hoặc phát triển các triệu chứng bệnh. Cụ thể, 16,8% số người từng chơi thể thao đồng đội lúc vị thành niên được chẩn đoán mắc bệnh trầm cảm khi trưởng thành, so với 22% ở nhóm không tham gia loại hình thể thao này. Với chứng lo âu, 11,8% số người có chơi thể thao đội nhóm được chẩn đoán bệnh, so với 16,8% ở nhóm không chơi.

Báo cáo nghiên cứu cho biết việc tham gia môn thể thao đồng đội có thể mang lại cho người chơi sự hỗ trợ xã hội quan trọng và giúp họ tăng cường khả năng vượt qua những trải nghiệm đau buồn thời thơ ấu như bị ngược đãi, bỏ rơi, giam giữ... Những người từng chơi thể thao đồng đội có mức độ tự trọng cao hơn, cảm nhận được sự hỗ trợ về mặt xã hội và kết nối nhiều hơn với môi trường xung quanh. Trước đó, tập thể dục cũng được chứng minh giúp kích hoạt hoóc-môn dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh mang lại cảm giác vui vẻ, có thể giúp chống trầm cảm.

Giáo sư Christina Bethell của Trường Y tế Công cộng Bloomberg thuộc Đại học Johns Hopkins, người chuyên nghiên cứu về hạnh phúc và nghịch cảnh của trẻ em, nhận định kết quả trên rất hữu ích cho các nghiên cứu về ACE. Thể thao có thể không phải là lý do duy nhất mang lại tác dụng bảo vệ, song tập thể dục là giải pháp lành mạnh và “rõ ràng là ưu tiên hàng đầu đối với trẻ em đang phát triển, vì vậy chúng ta nên khuyến khích điều đó” - bà Bethell nói. Vài nghiên cứu khác cho thấy thể thao cũng giúp dẫn dắt những thanh thiếu niên có nguy cơ trầm cảm tránh được các rắc rối xã hội, tránh xa người xấu và những nơi có thể ảnh hưởng xấu tới họ.

HOÀNG ĐIỂU (Theo NPR.org, Marketwatch.com)