Bài, ảnh: ÁI LAM

Du lịch nông nghiệp đang trở thành xu hướng được du khách yêu thích những năm gần đây. Không chỉ mang đến cho du khách nhiều trải nghiệm phong phú, du lịch nông nghiệp còn góp phần bảo tồn những giá trị văn hóa bản địa, bảo vệ môi trường tự nhiên, hướng đến phát triển bền vững. Nhiều điểm làm du lịch nông nghiệp ở ÐBSCL đã tạo được sức hút với du khách.

Trẻ em tham gia chương trình trải nghiệm “Be a happy farmer” tại Bảo Gia Farm Camping.

Những ngày đầu tháng 6, Bảo Gia Farm Camping (Hậu Giang) luôn đông khách, nhất là dịp cuối tuần. Khách đến Bảo Gia Farm Camping chủ yếu là gia đình và học sinh ở các trường học từ khắp các tỉnh, thành đổ về. Tại đây, chương trình “Be a happy farmer” rất được yêu thích. Chị Trần Thị Hồng Yến (Cần Thơ) nói: “Dịp cuối tuần, tôi đưa con cháu đến đây chơi. Trang trại này có nhiều hoạt động hấp dẫn dành cho trẻ: tham quan và thu hoạch rau, trồng cây, cho dê, thỏ ăn… Tôi cho rằng đây là những hoạt động ý nghĩa vì giúp trẻ em thêm yêu động vật, thiên nhiên, học cách bảo vệ môi trường”. Bà Nguyễn Thị Ngọc Sương, Quản lý dự án Bảo Gia Farm Camping, cho biết: “Nắm bắt xu hướng về du lịch nông nghiệp, hướng đến sự bền vững, chúng tôi đã xây dựng dự án và chương trình này từ rất lâu. Ban đầu rất khó khăn, nhưng sau dịch COVID-19, khách tìm đến chúng tôi nhiều hơn, gần như đều là khách theo đoàn lớn, như: Trung tâm Anh ngữ AMA, Wilmar Agro…”. Khách tìm đến Bảo Gia Farm Camping ngày càng đông bởi du lịch nông nghiệp đang trở thành xu hướng được yêu thích.  

Du lịch nông nghiệp là loại hình phục vụ du khách dựa trên nền tảng hoạt động sản xuất nông nghiệp với mục tiêu giải trí hoặc giáo dục. Du khách được trải nghiệm các hoạt động của trang trại nuôi trồng sản phẩm nông nghiệp, tìm hiểu về động thực vật, hay tham gia quá trình sản xuất nông nghiệp, thu hoạch rau quả… Loại hình du lịch này mang đến nhiều lợi ích cho ngành Du lịch, Nông nghiệp và cộng đồng vùng nông thôn. Sự kết hợp giữa du lịch và nông nghiệp có thể đa dạng hóa các hoạt động thương mại và giải quyết các vấn đề về thị trường tiêu thụ trong ngành Nông nghiệp, tạo ra việc làm tại các vùng nông thôn và gia tăng giá trị sản xuất cho nông dân. Du lịch nông nghiệp cũng góp phần gìn giữ văn hóa bản địa, nhất là duy trì những làng nghề truyền thống, phong tục tập quán của người địa phương.

Ở ÐBSCL, du lịch nông nghiệp đang nở rộ với đa dạng cách tổ chức. Ông Nguyễn Trọng Minh, đồng sáng lập dự án VietMekong farmstay (Ðồng Tháp), chia sẻ: “VietMekong farmstay là nông trại nghỉ dưỡng theo mô hình du lịch có trách nhiệm, trong đó sản phẩm du lịch, dịch vụ dựa trên hệ sinh thái nông nghiệp sản xuất thuận tự nhiên. Mô hình nông trại thuận thiên này ngày càng được nhiều du khách đón nhận bởi hướng đến lối sống hòa hợp với thiên nhiên, bảo tồn những giá trị bản địa của vùng sinh thái ngập nước”. Với diện tích khoảng 40.000m², VietMekong farmstay có không gian khá độc đáo ở vùng sinh thái ngập nước Ðồng Tháp Mười. Du khách đến đây có thể trải nghiệm không gian văn hóa nông nghiệp khẩn hoang, lưu trú ở nhà sàn cách điệu trên mặt nước trong môi trường tự nhiên, thưởng thức văn hóa ẩm thực hoài cổ…

Trong khi đó, tại Cần Thơ, mô hình du lịch nông nghiệp phát triển gắn với cộng đồng, các hộ dân làm du lịch vốn là những người nông dân. Bà Lê Thị Bé Bảy, cố vấn du lịch cồn Sơn, cho biết: “Du lịch nông nghiệp và cộng đồng ở cồn Sơn không tách rời. Bà con ở đây chuyển từ làm nông sang làm du lịch và chúng tôi rất ý thức gìn giữ những giá trị văn hóa bản địa, bảo vệ môi trường. Người dân cồn Sơn luôn có những hoạt động thiết thực để gìn giữ và bảo vệ môi trường tự nhiên”. Song song hoạt động du lịch, tại cồn Sơn có nhiều mô hình bảo vệ môi trường như: người cồn Sơn hạn chế sử dụng túi nilon (2018), người dân Cồn Sơn nói không với rác thải nhựa (2022)… Ông Lý Văn Bon, Phó Giám đốc Hợp tác xã Du lịch nông nghiệp cồn Sơn, cho biết: “Chúng tôi hoạt động du lịch song hành bảo vệ môi trường tự nhiên. Bên cạnh các bè cá nuôi thả phục vụ khách tham quan, tôi cũng có không gian riêng để bảo tồn cá tự nhiên. Tôi tìm các giống cá, nhân giống rồi thả về tự nhiên”. Hiện tại ở khu vực này có khoảng 15 loài cá, được nuôi thả trong môi trường mở với sông Hậu. Anh Nguyễn Văn Nam (Hà Nội) nói: “Khi tham quan cồn Sơn, chúng tôi được hướng dẫn viên nói rất kỹ về việc gìn giữ, bảo vệ môi trường, như khuyến nghị không nên sử dụng bọc nilon, không nên bẻ những cây trái quá nhỏ, khuyến khích thả cá nhỏ về tự nhiên. Tôi cho rằng đây là những điều nên làm và du khách sẽ luôn tuân thủ những điều này”.

Du lịch nông nghiệp không còn xa lạ mà trở nên gần gũi với du khách qua những trải nghiệm không gian sinh hoạt đời thường của người dân địa phương. Loại hình này đang phát triển và thu hút du khách. Những hoạt động của du lịch nông nghiệp không chỉ tạo ra sinh kế, giúp người nông dân nâng cao được chuỗi sản phẩm nông nghiệp mà còn gián tiếp tạo ra nhiều lợi ích khác. Chính vì thế loại hình du lịch này đang rất được các địa phương quan tâm và đầu tư, bởi nó vừa thúc đẩy phát triển du lịch, vừa góp phần xây dựng các chuỗi giá trị phát triển bền vững về môi trường.

Cả nước hiện có trên 1.300 điểm du lịch do các địa phương quản lý, trong đó có khoảng 70% là các điểm du lịch thuộc khu vực nông thôn. Du lịch nông thôn khá đa dạng, với các loại hình chủ đạo: du lịch nông nghiệp, du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng. Phát triển du lịch nông thôn là một trong những giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm của Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025. Hướng đi này nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế về nông nghiệp, làng nghề, văn hóa và môi trường sinh thái của các địa phương; góp phần chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp theo hướng tích hợp đa ngành.

Ðối với phát triển du lịch nông nghiệp, TP Cần Thơ có Ðề án Phát triển Du lịch nông nghiệp trên địa bàn TP Cần Thơ giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2030, do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố chủ trì, phối hợp các sở, ngành có liên quan và UBND các quận, huyện thực hiện.