* Tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân trong khiếu kiện hành chính

Tiếp tục phiên họp thứ 32, sáng 21-7, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân.

Thẩm tra dự án Pháp lệnh, Ủy ban Tư pháp (UBTP) cơ bản nhất trí với Tờ trình của TANDTC về quan điểm chỉ đạo và yêu cầu của việc sửa đổi, bổ sung. UBTP cho rằng, việc sửa đổi lần này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý, sử dụng đội ngũ Thẩm phán và giúp TAND thực hiện có hiệu quả hơn chức năng, nhiệm vụ của mình. Tuy nhiên cũng cần có bước đi thích hợp, vừa tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong thực tiễn, vừa bảo đảm tính pháp chế, tính hợp Hiến, hợp pháp, tính thống nhất của hệ thống nhất của pháp luật, phù hợp với định hướng cải cách tư pháp. Tuy vậy, những nội dung sửa đổi, bổ sung chưa nhận được sự nhất trí, đồng tình cao của các ủy viên UBTVQH.

Trưởng Ban Dân nguyện Trần Thế Vượng cho rằng nguồn cung cấp cán bộ cho các cơ quan tư pháp ở nước ta đi sau các ngành khác cả 1/4 thế kỷ. Tuy thế, theo ông Trần Thế Vượng, không nên vì để giải quyết những vướng mắc về chế độ tiền lương, phụ cấp mà lại sửa đổi những vấn đề về mặt tổ chức. Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Thu Ba cho rằng, việc sửa đổi Pháp lệnh sẽ có tác dụng trong việc nâng cao năng lực của TAND địa phương; giải quyết những khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho TA quản lý, sử dụng đội ngũ Thẩm phán. Đây không chỉ là vấn đề tiền lương, phụ cấp mà còn là sự linh hoạt trong điều động, phân công, tránh tình trạng “đóng khung” sẽ không thể nâng cao năng lực, trình độ. Giải trình thêm về căn cứ đặt vấn đề sửa đổi, bổ sung, Phó Chánh án TANDTC Trần Văn Tú nêu rõ: Từ thực tiễn xét xử, nếu quy định ngạch, bậc Thẩm phán theo cấp hành chính như hiện nay sẽ có nhiều bất cập trong thực hiện điều động, luân chuyển, chế độ chính sách. Việc sửa đổi này sẽ đảm bảo sự linh hoạt và tăng năng lực cho TAND cấp huyện trong thực hiện thẩm quyền mới. Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình cũng nêu thêm: Hiện nay, các TAND cấp huyện có trách nhiệm thụ lý, giải quyết, xét xử phần lớn các vụ việc dân sự, vụ án hình sự. Nếu đợi sửa đổi Luật tổ chức TAND thì sẽ kéo dài thời gian trong khi thực tiễn đang đòi hỏi có 1 giải pháp khả thi để đáp ứng yêu cầu xét xử, nâng cao năng lực cho TAND địa phương. Mặt khác, việc sửa đổi, bổ sung các quy định về ngạch, bậc thẩm phán lần này không chỉ để là giải quyết vấn đề tiền lương mà còn là cơ sở xem xét, điều chỉnh hệ thống chế độ, chính sách đối với mỗi ngạch, bậc Thẩm phán cho phù hợp.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu giao UB Tư pháp phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp thu ý kiến các ủy viên UBTVQH đồng thời xin ý kiến Ban chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương, hoàn chỉnh một bước để báo cáo UBTVQH. Theo Phó Chủ tịch Uông Chu Lưu, về cơ bản, có thể chấp nhận phương án mà Ban soạn thảo đã điều chỉnh như trong Tờ trình bổ sung.

Cũng trong sáng 21-7, UBTVQH đã xem xét, quyết định việc bổ sung thành viên Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.

* Chiều 21-7, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH) cho ý kiến về một số vấn đề chính của Luật Tố tụng hành chính.

Thảo luận tại hội trường, đa số các ý kiến tán thành với quan điểm của Ủy ban Tư pháp. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH Nguyễn Văn Thuận và Trưởng ban Dân nguyện của QH Trần Thế Vượng cho rằng, cần quy định rõ các hành vi, quyết định hành chính mang tính nội bộ của cơ quan hành chính nhà nước không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án ngay trong Luật này để tạo cách hiểu và áp dụng thống nhất khi Luật này được ban hành. Các ý kiến cũng cho rằng, quy định về điều kiện khởi kiện vụ án hành chính như quan điểm của Ủy ban Tư pháp là phù hợp với quy định tổ chức, cá nhân nếu không đồng ý với quyết định hành chính, hành vi hành chính thì có thể khởi kiện vụ án hành chính ra Tòa án, không đặt ra điều kiện về việc cá nhân, tổ chức đó phải khiếu nại đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu rồi mới có quyền khởi kiện ra Tòa án. “Quy định như vậy là phù hợp với thông lệ quốc tế và đảm bảo quá trình gia nhập WTO”, ông Nguyễn Văn Thuận nói.

Nhấn mạnh đến tầm quan trọng của dự án Luật, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng đây là dự án luật liên quan đến quyền tự do dân chủ của công dân và cũng nằm trong lộ trình cải cách tư pháp của đất nước nên quá trình soạn thảo, lấy ý kiến cần được làm thận trọng, chặt chẽ đúng tinh thần cải cách tư pháp.

Về điều kiện khởi kiện vụ án hành chính, Phó Chủ tịch QH cho rằng cần có đổi mới mạnh mẽ về tố tụng hành chính theo hướng tạo thuận lợi nhất cho người dân với quy định công dân có quyền khởi kiện trực tiếp ra tòa án hành chính khi quyết định, hành vi xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Quy định như vậy sẽ đáp ứng được yêu cầu mở rộng quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án, tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân được tự do lựa chọn cách thức giải quyết khiếu nại, khiếu kiện, mở rộng dân chủ trong xã hội, giảm bớt áp lực cho các cơ quan hành chính nhà nước.

Về thủ tục thỏa thuận trong tố tụng hành chính, Phó Chủ tịch QH cho rằng, về nguyên tắc, quan hệ hành chính là mối quan hệ mệnh lệnh và phục tùng, quan hệ giữa một bên là cơ quan hành chính nhà nước, người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước thi hành quyền lực hành chính công và một bên là đối tượng chịu sự quản lý, điều hành. Vì vậy cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu kỹ vấn đề này để có quy định phù hợp.

THANH HÒA-QUANG VŨ (TTXVN)