DUY KHÔI - LỆ THU - CÁT ÐẰNG

Cùng với cả nước, trong cuộc chiến chống dịch COVID-19, các nghệ sĩ đã mang đến những sản phẩm nghệ thuật ý nghĩa, cổ vũ tinh thần nhân dân vượt qua những khó khăn, lạc quan trong cuộc sống. Không chỉ là sân khấu với cánh màn nhung, nhiều nghệ sĩ dấn thân nơi tuyến đầu, nhiều đơn vị nghệ thuật đã linh động trong thực hiện chương trình, nhằm lan tỏa nguồn cảm hứng sống tích cực.

Vũ điệu đời người

Dịp cuối năm đến nhà NSƯT Huỳnh Nhật Danh, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa TP Cần Thơ, ông trang hoàng nhà cửa, sắp xếp những đạo cụ múa đầy sắc màu. Ông cười: “Vừa về hưu chưa đầy tháng, nhiều khi nhớ múa, nhớ học trò. Nhưng không sao, đợi dịch êm êm là tôi lại đồng hành cùng múa. Cái nghiệp rồi, hưu thì hưu, còn múa sẽ theo tôi tới suốt cuộc đời”.

NSƯT Huỳnh Nhật Danh hướng dẫn học trò bài múa cho chương trình Chào năm mới 2022.    

Ngồi trò chuyện tại nhà riêng của NSƯT Huỳnh Nhật Danh trên đường Nguyễn Văn Cừ, ông kể mấy chục năm rồi, ông chọn sống hẳn tại đơn vị để dành trọn thời gian cho công việc và nghệ thuật, coi nơi làm việc là nhà, học trò là gia đình trong hành trình hơn 40 năm làm nghề.

40 năm, khoảng thời gian đủ dài để một con người lớn lên, trưởng thành và cống hiến. Còn với khoảng thời gian ấy, đủ làm nên một NSƯT Huỳnh Nhật Danh trong lòng công chúng và vun bồi tình yêu nghệ thuật múa không gì tả nổi trong ông. Ông hay nói, múa giờ không chỉ là cái nghề hay đam mê, mà thực sự là cuộc đời ông.

Học ngành Thú y nhưng lại mê múa, ông xin vào Ðoàn Ca múa Hậu Giang năm 1981, sau đó học biên đạo, rồi theo nghề từ đó tới nay. Ông nói rằng bản thân may mắn khi được sự dìu dắt, dạy bảo của những bậc thầy nghệ thuật múa như NSND Ðặng Hùng, NSND Phùng Thị Nhạn, NSND Ứng Duy Thịnh... Trong 4 thập kỷ theo nghề, ông gắn bó với ngành Văn hóa Cần Thơ, nhất là nghệ thuật múa và phong trào văn nghệ quần chúng, bằng nhiệt huyết son sắt, theo cách mà ông nói vui là “ai gọi là ta lên đường”. Năm 2019, ông vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu NSƯT. Chỉ nhẩm đếm con số hơn 1.000 học trò do ông đào tạo, nhiều người giờ đã là nghệ sĩ thành công, người của công chúng, cũng đã xác tín cho tài năng của ông. Ông xứng đáng với danh hiệu ấy!

Trải qua mấy đợt dịch COVID-19 bùng phát, dù tuổi “chớm hưu” nhưng NSƯT Huỳnh Nhật Danh vẫn “xông pha” trên mặt trận nghệ thuật, dùng vũ điệu để cổ vũ tinh thần chống dịch. Như chương trình nghệ thuật tri ân tuyến đầu chống dịch với chủ đề “Cần Thơ - Tiếng vọng từ trái tim” do UBND TP Cần Thơ chỉ đạo thực hiện hồi cuối tháng 10-2021, NSƯT Huỳnh Nhật Danh với vai trò đạo diễn nghệ thuật đã cống hiến những tiết mục xuất sắc nhất, chạm đến trái tim khán giả. Ông kể: “Các học trò tập luyện chia từng nhóm, nhóm nào thì tôi cũng theo sát, có nhóm tập không được ban ngày thì phải theo tới ban đêm... Mất ăn, mất ngủ mấy tuần lễ để có chương trình chỉn chu”.

Mới đây, ông còn cùng với các học trò tham dự Cuộc vận động sáng tác chủ đề phòng, chống dịch COVID-19 do Hội Nghệ sĩ múa Việt Nam tổ chức với 2 kịch bản múa hoành tráng. Kịch bản “Ngày hạnh phúc” khắc họa câu chuyện gia đình trẻ với người vợ tham gia tuyến đầu chống dịch, người chồng ở nhà làm hậu phương và lo cho con. Còn kịch bản “Hòa nhịp trái tim” khắc họa hình ảnh bác sĩ, công an, bộ đội, thanh niên tình nguyện... căng mình chống dịch, giữ an toàn cho thành phố thân yêu. Bằng ngôn ngữ múa hiện đại, cách thức thể hiện tình cảm, những kịch bản ấy đã chạm đến trái tim người xem. Anh Huỳnh Ngọc Tuấn Kiệt, học trò NSƯT Huỳnh Nhật Danh, nói: “Thầy dạy từ thuở tôi còn bé xíu, chập chững vào nghề múa. Bây giờ, thầy vẫn hướng dẫn tôi từng chút, như một đứa con của thầy. Tôi cùng thầy viết kịch bản “Hòa nhịp trái tim”. Mỗi lần làm việc chung, tôi lại học hỏi từ thầy rất nhiều điều”.

NSƯT Huỳnh Nhật Danh (bìa phải) cùng nhà hảo tâm trao tặng gạo cho bà con bị ảnh hưởng dịch COVID-19 trên địa bàn phường Hưng Lợi, quận Ninh Kiều.

Vì dịch COVID-19 nên trong năm vừa qua nhiều hoạt động biểu diễn nghệ thuật ở Cần Thơ phải tạm dừng, nhưng NSƯT Huỳnh Nhật Danh thì vẫn rất bận rộn. Ông cùng một nhóm nhà hảo tâm đóng góp gạo, nhu yếu phẩm để tặng bà con bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Không có của thì góp công, ông xông xáo chia gạo thành từng phần, chia quà thành từng túi rồi đồng hành trong từng chuyến xe yêu thương, gần thì Ninh Kiều, Bình Thủy... xa thì tới tận huyện Vĩnh Thạnh, địa bàn giáp với huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang. Ông tâm sự, 60 tuổi rồi, lại có bệnh trong người, đi xa, làm nặng nhiều khi cũng “đuối”, nhưng thấy bà con vui khi nhận được quà, cảm động khi được sẻ chia, ông lại có động lực tiếp tục.

Dáng người “tròn lụi”, giọng nói và tiếng cười vui vẻ, hòa đồng, dường như đã thành “thương hiệu” của NSƯT Huỳnh Nhật Danh. Nhưng khi đã tập luyện chương trình, ông nghiêm nghị, khó tính với cả chính mình và học trò; vậy mà lại uyển chuyển trong từng bước tấn, bước bộ, thả lòng vào từng vũ điệu mượt mà. Học trò chưa giỏi thì ông dạy cho bằng giỏi mới thôi, nhưng học trò không trọng nghề thì ông giận lắm, với ông: “Trọng nghề mới được làm nghề!”.

Chưa lập gia đình, nhưng NSƯT Huỳnh Nhật Danh không thấy mình cô đơn, ông vẫn vui vầy bên học trò, đồng nghiệp và nhất là “bạn đời” là những điệu múa. Ông cười tươi rói: “Về hưu chứ còn “trẻ trung” lắm, còn làm nghề được dài dài”. Vũ điệu trên sân khấu với vũ điệu cuộc đời của NSƯT Huỳnh Nhật Danh như đã hòa làm một, cứ vậy mà nhiệt huyết dâng đời...

Tiếng hát của tinh thần lạc quan

Khiêm tốn, không ồn ào, nghệ sĩ Nguyễn Phi Hùng không ngừng phấn đấu trong sự nghiệp ca hát và đang tạo dấu ấn trong sáng tác. Anh còn thường xuyên tham gia các hoạt động vì cộng đồng, đặc biệt là từ khi dịch COVID-19 bùng phát...

Nghệ sĩ Nguyễn Phi Hùng. Ảnh: NVCC

Từ giữa năm 2021, khi dịch COVID-19 lan rộng ở TP Hồ Chí Minh, nghệ sĩ Nguyễn Phi Hùng tham gia nhiều chương trình văn nghệ phục vụ y bác sĩ, bệnh nhân ở các bệnh viện dã chiến, các khu cách ly; hát và tặng quà cho thiếu nhi F0, F1 tại các khu cách ly dịp Tết Trung thu… Những chương trình ấy không chỉ tiếp thêm động lực tinh thần cho mọi người, mà còn để lại trong anh ấn tượng khó quên. Anh chia sẻ: “Tôi nhớ nhất những vết khẩu trang in hằn hay những giọt mồ hôi ướt đẫm của các y bác sĩ và tấm kính chắn bảo hộ lúc nào cũng mờ như có sương, những lúc y bác sĩ tình nguyện xuống tóc để tiện cho việc chăm sóc bệnh nhân. Yêu nhất là nụ cười lạc quan vững tin khi đoàn chúng tôi đến chia sẻ, động viên tinh thần. Xúc động nhất trước nước mắt của những người phải xa gia đình trong khu cách ly. Khi họ hòa giọng theo âm nhạc, cùng vỗ tay, tôi cảm thấy bản thân được họ truyền nhiệt huyết, nỗ lực, cố gắng và cống hiến nhiều hơn”.

Những ca khúc được nam nghệ sĩ sáng tác và trình diễn luôn tràn đầy năng lượng, lan tỏa sự lạc quan và yêu thương: “Bao la những trái tim hồng, “Lắng nghe nhịp đập Tổ quốc”, “Có một Sài Gòn như thế” và gần đây là “Sài Gòn gửi những niềm thương”. Mỗi ca khúc đều truyền tải những thông điệp ý nghĩa, tiếp thêm niềm tin về tương lai tươi sáng, tình người ấm áp. Anh bộc bạch: “Hầu hết những sáng tác của tôi đều xuất phát từ thực tế với những cảm xúc khó quên. Tôi muốn nói lên sự tri ân tuyến đầu, cảm ơn những tấm lòng nhân ái giữa đời thường, trân quý sự đoàn kết trong mỗi trái tim người Việt Nam”. Không chỉ sáng tác, ca sĩ Nguyễn Phi Hùng còn thể hiện các bài hát xúc động, ý nghĩa của nhạc sĩ khác, như: “Ba sẽ về” (Lâm Hữu Tặng), “Tôi có vài cuộc hẹn” (Nguyễn Bá Hùng), “Sài Gòn vững tin” (Duy An), “Ðến những nơi đang cần chúng ta” (Võ Hoài Phúc). Qua những tác phẩm âm nhạc ấy khán giả càng có thêm niềm tin: dù dịch bệnh có chuyển biến như thế nào thì chúng ta luôn có sức mạnh của sự san sẻ và yêu thương để chiến thắng.

Nghệ sĩ Nguyễn Phi Hùng hát phục vụ y bác sĩ và bệnh nhân tại bệnh viện dã chiến. Ảnh: NVCC

Bên cạnh đó, nam nghệ sĩ còn đồng hành cùng các nhà hảo tâm, nhóm thiện nguyện tặng quà, lương thực, thực phẩm cho bà con, công nhân, người lao động khó khăn; cùng các tình nguyện viên, nghệ sĩ, y bác sĩ đến thăm và chia sẻ yêu thương với xã đảo Thạnh An, Cần Giờ, TP Hồ Chí Minh… 

 Với Cần Thơ, nghệ sĩ Nguyễn Phi Hùng có nhiều hoạt động gắn bó qua các chương trình văn nghệ, các hoạt động trải nghiệm và có nhiều người bạn nơi đây. Anh cho biết sự chuyển mình vươn lên của Tây Ðô đã cho anh thêm cảm xúc để viết lên những bài hát ngợi ca miền Tây. Anh cũng có dự định tham gia quảng bá du lịch Cần Thơ, tham dự Festival Ðờn ca tài tử quốc gia dự kiến tổ chức tại TP Cần Thơ trong năm 2022. Anh cũng đã viết riêng một bài hát để tặng khán giả Tây Ðô là “Ai về Cần Thơ”. Nam ca sĩ quê gốc Thủ đô Hà Nội cũng đang học ca cổ. “Ðây là nét văn hóa đặc trưng của Nam Bộ, có sự đằm thắm, yêu thương con người, quê hương, gia đình trong mỗi tác phẩm. Nét đẹp ấy đã thôi thúc tôi đã học ca cổ từ các thầy và đồng nghiệp để mở mang kiến thức cũng như đem đến những món quà tinh thần cho khán giả. Tôi đang ấp ủ thực hiện một số bài ca cổ quen thuộc và cả bài mới, rất mong khán giả sẽ đón nhận”, nghệ sĩ Nguyễn Phi Hùng chia sẻ.

Màn nhung vẫn mở

Có bề dày hơn 60 năm, Ðoàn Cải lương Hương Tràm, tỉnh Cà Mau, cho thấy nội lực khi chuyển đổi sang hình thức biểu diễn trực tuyến để duy trì hoạt động và phục vụ khán giả trong bối cảnh đại dịch COVID-19. Mỗi khi màn nhung mở ra, đoàn vẫn đem đến các chương trình được khán giả đón nhận nồng nhiệt, với chất lượng nghệ thuật vững vàng nối tiếp sân khấu vàng son...

Tiểu phẩm có nội dung phòng, chống dịch COVID-19 của Ðoàn Cải lương Hương Tràm. Ảnh: Ðoàn Cải lương Hương Tràm cung cấp

Những ngày cuối năm 2021, Ðoàn Cải lương Hương Tràm livestream chương trình nghệ thuật tổng hợp kỷ niệm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam. Các nghệ sĩ, diễn viên đã mang đến những ca khúc cách mạng, các bài vọng cổ đằm sâu và trích đoạn cải lương “Dòng sông đỏ” ca ngợi người chiến sĩ đặc công rừng Sác. Tất cả khiến người xem xúc động và tự hào về bộ đội cụ Hồ và lịch sử của đất nước. Hay đêm 4-12, chương trình biểu diễn báo cáo lớp đào tạo năng khiếu của đoàn làm khán giả ngạc nghiên, thích thú và bất ngờ bởi sự ca diễn tuyệt vời của các em. Từ các tiết mục ca múa nhạc đến các trích đoạn cải lương, chặp cải lương về tích Trần Quốc Toản bóp nát quả cam, về nữ Anh hùng Võ Thị Sáu... được các nghệ sĩ nhỏ tuổi thể hiện trọn vẹn và đầy cảm xúc. 

Ðó là 2 chương trình gần nhất trong rất nhiều chương trình được livestream trên fanpage “Ðoàn CL Hương Tràm” và kênh Youtube “Ðoàn Cải lương Hương Tràm”. Trước đó, trong giai đoạn giãn cách xã hội, đoàn đã thực hiện 5 chương trình livestream với hơn 40 tiết mục, trong đó có 28 bài tân cổ, 4 bài tân nhạc, 9 tiểu phẩm, 3 chặp cải lương... có nội dung cổ vũ tinh thần nhân ái, sẻ chia, hỗ trợ người dân lúc khó khăn; ngợi ca các lực lượng tuyến đầu chống dịch. Qua đó, thu hút gần 130.000 lượt người xem trong và ngoài nước.

Ðạo diễn Nguyễn Quốc Tín, Trưởng Ðoàn Cải lương Hương Tràm, chia sẻ: “Chuyển sang biểu diễn trực tuyến, đoàn xác định phải càng chỉn chu và nghiêm túc trong lao động nghệ thuật, từ kịch bản, dàn dựng, đạo cụ, phục trang, đến ca diễn của từng nghệ sĩ. Về kỹ thuật, đoàn quyết tâm phải vượt qua khó khăn. Ðơn cử như đoàn không có thiết bị quay phim, phải dùng máy chụp ảnh gia đình để quay và dựng, nhưng anh em kỹ thuật đã mày mò dùng 4 máy ảnh để quay và cắt dựng các khung hình xa gần tương tự như một chương trình truyền hình trực tiếp. Nhận góp ý của khán giả trong từng đêm livestream, đoàn rút kinh nghiệm cho chương trình sau. Dần dần, các chương trình ngày càng hoàn thiện và đáp ứng yêu cầu khán giả”. Song hành là nhiều kỷ niệm khó quên. Như khi thực hiện chương trình có nội dung các chiến sĩ đang trực chốt mà gặp mưa gió, thì lúc đang quay mưa cũng bất ngờ đổ. Vậy là các nghệ sĩ của đoàn diễn dưới mưa để có những cảnh đẹp, chân thực, làm tăng cảm xúc của khán giả. 

Các chương trình biểu diễn của đoàn trên các trang mạng xã hội được công chúng đón nhận nồng nhiệt vì chất lượng nghệ thuật vững vàng và ở đâu khán giả cũng có thể bật điện thoại, máy tính để xem. Các Ðài PTTH tỉnh Bình Phước, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, tỉnh Ðồng Tháp, kênh HTV9... còn phát lại những video mà đoàn đã thực hiện. Ðặc biệt, khi tham gia Giải thưởng cho các tác phẩm nghệ thuật về chủ đề phòng, chống dịch bệnh COVID-19 của Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Ðoàn Cải lương Hương Tràm đoạt 5 giải A (2 chặp cải lương, 3 tác phẩm vọng cổ), 2 giải B (1 chặp cải lương, 1 vọng cổ) và 2 giải cá nhân là Ðạo diễn xuất sắc cho đạo diễn Nguyễn Quốc Tín và quay phim xuất sắc cho Quốc Huy và Phạm Công.  

Một trích đoạn cải lương của Ðoàn Cải lương Hương Tràm được thực hiện bằng hình thức trực tuyến. Ảnh: Ðoàn Cải lương Hương Tràm cung cấp

Theo đạo diễn Nguyễn Quốc Tín, thời gian tới, khi dịch bệnh được kiểm soát, đoàn sẽ tiếp tục biểu diễn phục vụ trực tiếp ở các nơi, đồng thời duy trì hình thức livestream để tiếp tục lan tỏa nghệ thuật truyền thống trên môi trường số.