CÁT ÐẰNG

Sau 5 tháng đầu năm khuấy động màn ảnh rộng với những bộ phim đạt doanh thu trăm tỉ, phim Việt mất hút trong mùa hè, “nhường” thị trường cho phim ngoại. Ðây là hiện tượng chưa từng thấy của điện ảnh Việt.

“Con Nhót mót chồng” - một phim Việt vừa có câu chuyện gần gũi vừa đạt doanh thu cao, trụ rạp trong tháng 5. Sang tháng 6, không có phim Việt nào ra rạp.

Theo thống kê của Box Office Vietnam, trong 6 tháng đầu năm 2023, có 10 phim Việt ra rạp. Tuy ít hơn rất nhiều so với những năm trước nhưng chất lượng phim được nâng cao, nhiều phim đạt doanh thu trăm tỉ. Chỉ trong vòng 5 tháng đầu năm 2023, tổng doanh thu của thị trường điện ảnh nội địa vượt mốc 1.000 tỉ đồng. Những phim nổi bật nhất về doanh thu là: “Nhà bà Nữ” của Trấn Thành (gần 500 tỉ), “Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh” của Lý Hải (gần 300 tỉ); cùng “Chị chị em em”, “Con Nhót mót chồng”, “Siêu lừa gặp siêu lầy”… Một số phim được chiếu ở nước ngoài càng góp phần đưa điện ảnh Việt vươn xa.

Tuy nhiên, điện ảnh Việt bỗng chựng lại khi mùa hè năm nay chưa có một tác phẩm Việt Nam nào được khởi chiếu, chỉ còn cuộc đổ bộ ào ạt của các phim nước ngoài tại các rạp. Ðây là hiện tượng chưa từng có, ngoại trừ năm 2021 cả nước phải giãn cách vì dịch COVID. Dự án phim Việt Nam được cho là sớm nhất sẽ ra mắt khán giả trong thời gian tới là “Kẻ ẩn danh”, công bố lịch chiếu vào dịp lễ 2-9. Tiếp đó là “Ðất rừng phương Nam” của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng sẽ khởi chiếu vào cuối tháng 10. Ngoài ra, một số phim khác như “Móng vuốt” (đạo diễn Lê Thanh Sơn), “Người vợ cuối cùng” (đạo diễn Victor Vũ) đều dự kiến ra rạp vào cuối năm. Tình trạng phim nội vắng bóng trong mùa hè và thưa thớt những tháng cuối năm khiến 2023 được dự báo là năm “chạm đáy” số lượng tác phẩm nội địa.

Lý giải hiện tượng này, nhiều người trong ngành cho rằng: vì dịch bệnh khiến nhiều dự án trước đó phải hoãn, dời lịch chiếu liên tục, đến năm 2022 khi dịch bệnh được kiểm soát, các phim ồ ạt ra rạp. Sang đến năm nay, phim tồn kho đã cạn. Mặt khác, sau những khó khăn do dịch bệnh, chỉ còn một số ít nhà sản xuất lớn, đủ tiềm lực kinh tế và thương hiệu mạnh để gọi vốn đầu tư như Trấn Thành, Lý Hải, Nguyễn Quang Dũng, Vũ Ngọc Ðãng… nên số phim chiếu năm nay khá ít ỏi. Việc hàng loạt phim thua lỗ hồi năm ngoái cũng khiến nhiều nhà sản xuất chùn bước. Ngoài lý do thiếu phim để chiếu, một số nhà sản xuất cũng e ngại việc đụng độ “bom tấn” ngoại ra mắt trong dịp hè.

Những trở ngại đó dẫn đến thực tế hiện nay nhiều đơn vị sản xuất đang vô cùng cân nhắc việc chọn thời điểm đưa phim ra rạp, nhất là trong dịp hè này. Nhìn nhận một cách khách quan, tuy phim Việt chưa thể bằng những phim của các nước có nền công nghiệp điện ảnh phát triển mạnh, nhưng nếu phim có chất lượng tốt, câu chuyện gần gũi văn hóa và đời sống, có sức hút và được truyền thông bài bản thì vẫn làm nên chuyện và cạnh tranh được với phim ngoại. Ðiển hình như “Em và Trịnh” phát hành mùa hè năm 2022 vẫn thu về gần 100 tỉ đồng. Hay như vừa qua, “Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh” và “Con Nhót mót chồng” dù phải cạnh tranh với các bom tấn Hollywood nhưng vẫn đứng nhất, nhì bảng doanh thu.

Sự “bốc hơi” mùa hè cũng như trầm lắng của phim Việt nửa cuối năm 2023 là điều đáng buồn, khi không thể tiếp tục chuỗi hồi phục đáng kinh ngạc của thị trường hồi đầu năm. Bởi bắt đầu từ năm nay, Luật Ðiện ảnh sửa đổi có hiệu lực. Theo đó, phim Việt không chỉ được ưu tiên trong khung giờ vàng mà còn được tăng suất chiếu. Tuy nhiên, để có được những bộ phim chất lượng tốt, doanh thu cao vẫn là bài toán nan giải của các nhà sản xuất khi khán giả hiện nay có quá nhiều sự lựa chọn.