Dư lững thững đi men theo bờ hồ để băng qua đường. Tới chỗ vạch sơn trắng mờ nhạt, nó hồn nhiên chăm chú nhìn xuống đặt bước. Mang cảm giác đang giữ thăng bằng giống người làm xiếc, Dư chậm rãi đi. Tiếng xe thắng gấp làm nó giật mình chạy vụt qua bên kia lộ. Anh thanh niên mặc đồng phục nhân viên điện lực quát lên:

- Đi ẩu vậy nhỏ ?

Vuốt mái tóc vàng hoe vì nắng, Dư cười nhìn anh nhận lỗi. Anh cẩn thận quan sát bên trái rồi tấp xe vào lề. Ngó mấy tờ vé số trên tay thằng bé, anh hất hàm:

- Còn mấy vé ? gần bốn giờ rưỡi rồi đó...

Tranh thủ cơ hội, Dư lẹ miệng mời luôn và thở phào nhẹ nhõm khi người khách dễ tính lấy cả 5 tờ vé số ế ẩm. Tiếp tục bước, thâm tâm nó thầm mong chiều nay anh ta sẽ trúng, chí ít cũng được hai con số đầu. Với nghề rong ruổi đường phố này, Dư đã gặp biết bao hạng người với từng tính ý khác nhau. Những ai tốt, ai xấu với nhận xét của tuổi 13 thì nó biết cả. Nhẩm tính ngày hôm nay bán được gần trăm vé, nó mừng lắm.

Hai mẹ con Dư sống đạm bạc, đùm bọc nhau trong căn nhà lá nhỏ cuối con hẻm gần đây, kể từ ngày ba nó bỏ theo người đàn bà khác lúc nó vừa lên 5 tuổi. Gia cảnh khó khăn, cơ cực khiến Dư nghỉ học khi xong lớp bốn. Nhiều lúc nó phải an ủi mẹ vì bà hay tự trách mình không lo được cho con ăn học như bao đứa trẻ khác may mắn hơn. Không được đi học nữa cũng chẳng sao, miễn là có một bà mẹ biết thương yêu, dạy bảo điều hay lẽ phải ở đời thì còn gì bằng. Dư không nói ra điều đó, nhưng từ tâm hồn, trái tim nó hiểu là như vậy...

Độ chừng giờ này mẹ mình giúp việc cho cửa hàng ăn uống ngoài thị xã chưa về, Dư ghé thăm ông Hai một lúc. Căn chòi chơ vơ cạnh chòm mả đá ong xưa, vách lá xác xơ lay phần phật bởi cơn gió chuyển mùa. Ngồi tựa lưng vào thành giường, ánh mắt lờ đờ mệt mỏi của ông Hai thoáng vẻ mừng gặp thằng bé, đỡ hồi đơn độc. Đưa bàn tay gầy guộc chỉ sang chiếc bàn gỗ ọp ẹp, ông run giọng:

- Con rót giùm ông chén nước... Bán về đúng giờ quá hén!

Hớp ngụm nước trà nguội lạnh, ông chép miệng:

- Lạt giọng... mà lại hết thuốc hút rồi!

Dư chợt nhớ ra, nó lục túi lấy ra điếu thuốc lá đầu lọc cong queo đặt tận tay ông già, toét miệng cười :

- Con bán vé số gặp khách uống cà phê bỏ sót lại nè ông Hai... Để rồi con nhớ mua thuốc rê ngon cho... ờ... ông bệnh mà hút thuốc hoài mệt phổi lắm!

Chưa vội đốt thuốc, ông Hai thủng thẳng hỏi:

- Thuốc này mày lấy lén của người ta hả ?

Dư vùng vằng phân trần :

- Con tính kêu nhưng họ đi rồi. Mình hổng lấy thì đứa khác cũng lấy... uổng. Má con dặn...

Rít hơi thuốc ngon lành, ông Hai gượng cười móm mém :

- Chà... thằng nhỏ biết tự ái... Nhớ ông ngoại mày ngày xưa thân thiết với tao, trôi nổi đói no gì cũng chia sớt nhau... ờ... bây giờ sắp gặp lại rồi. Cái thời loạn lạc, hai đứa ngoéo tay rủ vô bưng...

Ngại nghe lại câu chuyện đã nghe nhiều lần và sợ nhất là phải thấy đôi mắt ướt xúc động của ông, Dư chen lời:

- Độ rày ông xanh xao quá... Có thuốc men gì không ông ?

- Lúc sáng sớm mẹ mày có đưa thêm mấy gói thuốc Nam, nhờ cô Quí kế bên sắc giúp. Uống thì tạm ngủ được mà đau thì cứ đau !

Tay xoa xoa bờ ngực xẹp lép, ông Hai thở ra:

- Ông không phải bệnh lao liếc chi đâu ! Mấy lần thổ huyết là do lao tù bầm dập hồi xưa, giờ phát bệnh hậu thì thuốc men nào chữa khỏi. Thời còn trẻ, ngoại con cùng ông sát cánh vẫy vùng nào kém ai. Về già lại phải lao lực kiếm cái ăn cái mặc, nó tàn phá con người nhanh lắm con ơi ! Vợ con ông bị cơn loạn lạc vắn số, phải chi...

Cơn ho bộc phát kéo dài khiến ông gập người, chiếc mền cũ rơi xuống nền đất. Thằng bé lo lắng vỗ nhẹ lên lưng người bệnh như để xoa dịu phần nào sự hành hạ thể xác. Đỡ ông nằm xuống giường, Dư hỏi nhỏ:

- Nãy giờ con quên, ông ăn gì chưa?

- Trong bụng có ba hột... hồi sáng rồi ! Nồi còn cơm mà không thiết chi hết...

Nhìn ra khoảng vách trống thấy mặt trời sắp lặn, Dư cố hỏi thêm :

- Ông có thèm ăn món gì không? Con mua được mà...

Một tình cảm tha thiết thương yêu và được thương yêu tràn ngập lòng ông Hai. Nỗi tê tái, cô đơn tạm thời dứt bỏ. Bóp nhẹ tay thằng bé, ông dịu giọng :

- Ông thương mẹ con bây lắm... Đời ông không còn ai họ hàng ruột thịt, nay mai theo ông bà cho nhẹ thân. Ừ... mai mua cho ông tô cháo thịt rắc tiêu hành, thèm! Thôi về, mẹ mày trông...

Thằng bé nghẹn ngào, nước mắt sắp ứa ra...

* * *

... Đêm ấy hai mẹ con thức khá khuya. Mẹ Dư mừng vì chuyện đã gặp cô giáo chủ nhiệm cũ của con và cô nhắc là vào khai trường tới nên cho Dư học lại, nhà trường sẽ hỗ trợ sách vở cùng miễn các khoản đóng góp. Sự vui mừng của hai mẹ con chợt lắng lại khi Dư nhắc đến tình cảnh ông Hai. Đắn đo một lúc, người mẹ hỏi con :

- Má tính sẽ đưa ông Hai về đây ở tạm để tiện chăm sóc trong lúc ốm đau. Bề gì cũng là trọn tình nghĩa với ông ngoại con...

Dư đập tay xuống giường, reo lên :

- Con chịu liền ! Sáng mai má cho con ba ngàn mua tô cháo thịt ông Hai ăn...

Trìu mến vuốt tóc con, người mẹ dịu dàng :

- Được rồi ! con kêu họ thêm cái hột gà ông ăn mau lại sức. Cùng cảnh nghèo không giúp nhau thì còn ai vô đó?

Tiếng gió xào xạc bên ngoài, trời lác đác mưa rồi dần nặng hột. Kéo mền lên kín cổ, Dư thanh thản chìm vào giấc ngủ...

Mẹ Dư đi làm từ tờ mờ sáng. Trời lạnh được đắp ấm, thằng bé ngủ đến hơn bảy giờ sáng mới dậy. Nó hối hả rửa mặt, lận lưng cuốn sổ dò số, lấy tiền cùng cái ca nhựa để sẵn trên bàn rồi vạch liếp cửa sau đi nhanh ra khu chợ chồm hổm. Tay cầm ca cháo nóng thơm, Dư chậm rãi đi với niềm vui ngập lòng. Từ xa đã thấy đông người lố nhố trước chòi ông Hai, Dư hồi hộp linh cảm một điều gì rất xấu đã xảy ra. Không dám hỏi han ai, nó nôn nóng chen vào, tai nghe lời bàn tán mà rụng rời:

- Chết rồi! chắc lúc gần sáng...

- Thiệt khổ! sống tứ cố vô thân, cháu con chẳng có ai....

Dư nhìn vào giường, khuôn mặt của người chết xa vắng, bình thản. Nước mắt lăn dài trên đôi má Dư. Tình cảm bấy lâu nó bấu víu, gìn giữ giờ không còn cụ thể nữa, vĩnh viễn... Người đàn ông to béo đưa cao hai tay vỗ bồm bộp:

- Bên hội từ thiện phường cho cái hòm sắp chở tới đây. Phần bà con mình cử ai đại diện đứng ra quyên góp chi phí đồ tẩn liệm, nhang đèn, trà nước... Tùy hảo tâm, mà làm ơn gấp gấp lên nghen!

Một chị hàng xóm lên tiếng :

- Cũng hổng tốn kém bao nhiêu, ông Chín trại cây giúp luôn khoản đó làm phước !

Ông to béo trợn mắt :

- Đâu được! ý tui muốn mỗi người một ít cho có tình làng nghĩa xóm, thỏa vong linh ông Hai...

Ai đó nói như lời tự than vãn, trách cứ:

- Mình thiệt tệ, ông Hai bệnh cả tháng nay, xóm giềng có được mấy người thăm viếng, giúp đỡ đâu. Ôi... phận nghèo thì phải khổ !

Dư lặng lẽ đứng một góc thút thít khóc cho tới khi có người xô mạnh vai:

- Thằng nhỏ này lạ chưa? nội, ngoại thân tộc gì mà mày khóc ? Đi ra cho người ta làm việc!

Bước ra ngoài đứng cạnh cây ổi già khẳng khiu mọc hoang, sờ tay vào ca cháo còn nóng ấm, Dư lại rưng rưng. Chẳng biết lúc sắp chết, ông Hai có giây phút nào nhớ tới mẹ con nó không? Móc ca cháo vào nhánh cây, Dư thẫn thờ bỏ đi dọc con hẻm, bước chân rã rời...