BẢO LAM
(Tổng hợp từ Variety, Time, The Sun)

Các chương trình thực tế đang ngày càng được yêu thích trên các nền tảng trực tuyến. Dù nhận được đánh giá cao về nội dung, có sức hút lớn với người tham gia nhưng ẩn đằng sau là những nguy hiểm khó lường.

“Squid Game: The Challenge” (ảnh) - chương trình thực tế của Anh phỏng theo phim “Squid Game” của Hàn Quốc đang có những phản hồi gây tranh cãi về tính bạo lực. Ðầu tháng 2 vừa qua, John, Marlene và một vài người chơi khác trong “Squid Game: The Challenge” đã tố cáo quá trình sản xuất chương trình này có nhiều bất ổn khi đưa ra những điều kiện vô nhân đạo đối với người chơi. Cụ thể, người chơi bị yêu cầu quay hình dưới thời tiết âm độ mà không hề có bất kỳ biện pháp bảo hộ nào. Các thí sinh bị bỏ mặc trong nhà chứa máy bay ở Bedford, miền Ðông nước Anh. John kể: “Ðầu tôi đau như búa bổ”. Còn Marlene cho biết đã thấy 4 người bị ngất. Các thí sinh nhiều lần gọi hỗ trợ từ đội ngũ y bác sĩ, nhưng phải đến lần thứ 11 thì tất cả thí sinh mới được nghỉ ngơi vì quá lạnh. John bức xúc: “Ðây không phải là chương trình sống còn giống như của nhà thám hiểm Bear Grylls. Chúng tôi cần được biết về giới hạn với các thử thách”.

Những tai nạn khi tham gia chương trình thực tế đã xảy ra. Rav Wilding đã gặp nạn khi tham gia “Splash!” - chương trình đào tạo các thí sinh thi đấu như vận động viên chuyên nghiệp. Những bài tập trong thời gian ngắn với áp lực thử thách dễ khiến người chơi gặp tai nạn. Rav Wilding bị đứt gân kheo chân trái, tắc mạch phổi và phải hủy bỏ lễ cưới để chữa trị.

Một chương trình truyền hình thực tế khác là “Wipeout” của Mỹ đã khiến vài người phải mất mạng. “Wipeout” thuộc thể loại thể thao vận động, vượt chướng ngại vật. Những thử thách độ khó cao và liên tục sẽ bào mòn sức khỏe người chơi. Ðã có 2 người mất mạng vì tham gia “Wipeout”.

Một chương trình thực tế khác ở Ðức, thí sinh Samuel Koch cũng đã trải qua một tai nạn kinh hoàng khi thực hiện thử thách bay qua những chiếc ôtô đang chạy ở tốc độ cao. Hậu quả là Samuel Koch bị đa chấn thương.

Các nhà phân tích trên Time cho rằng truyền hình thực tế không chỉ làm thay đổi văn hóa mà còn tác động tiêu cực đến cả người chơi và hàng tỉ khán giả theo dõi qua màn hình. Nhà tâm lý học Steven Reiss cho biết những người đam mê show thực tế vì cảm giác như chính mình được chinh phục, trải nghiệm thử thách. Nhưng thực tế nhiều người xem các chương trình đó vì muốn thấy người khác gặp đau khổ, hay còn gọi là “schadenfreude” (cười trên nỗi đau của người khác). Vì thế, những chương trình thực tế vô tình cổ súy cho những điều không tốt. Kết quả nghiên cứu của Ðại học Trung tâm Michigan cho biết, khán giả trở nên hung hăng hơn sau khi xem các chương trình có chứa từ ngữ hoặc hành động gây hấn. Cụ thể như “The Real Housewives” và “Jersey Shore” bị xem như chương trình độc hại, vì làm gia tăng sự hung hăng, lòng thù hận và tự ái ở người xem.

Mental Health Foundation (Quỹ sức khỏe tinh thần) từng khuyến cáo hạn chế xem “Love Island” bởi vì nó gây tiêu cực, đẩy sự lo lắng của người xem lên cao. 25% khán giả xác nhận họ suy nghĩ tiêu cực vì xem chương trình này. Trong cuộc khảo sát về mức độ xem truyền hình thực tế khác nhau của nhóm thanh niên 16-24 tuổi thì có đến 50% xác nhận các chương trình thực tế đã ảnh hưởng đến hình ảnh cơ thể của họ; 60% thấy bản thân hung hăng, cáu kỉnh, tự cao tự đại và lo lắng nhiều hơn.

Dù tạo ra nhiều tác động, ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của người xem nhưng những chương trình như thế lại đang xuất hiện rất nhiều và có xu hướng phát triển. Lý giải về điều này, các chuyên gia cho rằng các nội dung táo bạo, mới lạ sẽ làm thỏa mãn tâm lý hiếu kỳ của khán giả, khiến chương trình có sức hút. Thêm vào đó là sức hấp dẫn từ vật chất và danh tiếng. Nhiều người khó cưỡng lại mức tiền thưởng, cát-xê lên đến vài triệu USD. Trong khi đó, sức hút của sự nổi tiếng khi tham gia chương trình thực tế càng khiến nhiều người từ bỏ việc học, công việc đang làm để trở thành ngôi sao truyền hình thực tế. Những điều này vô tình đẩy việc sản xuất chương trình truyền hình thực tế càng được quan tâm, nhưng đồng thời cũng tạo nên mối lo ngại lớn vì những tác động phía sau đó.