Một nhà khoa học ở châu Âu đang lên kế hoạch phát triển thiết bị mô phỏng bộ não người với sự hỗ trợ của các phần mềm và chiếc máy tính lớn tới mức có thể.

Liệu máy móc có thể thay thế hoàn toàn mọi chức năng và hoạt động của não người? Ảnh: Telegraph

Não người có những khả năng vô song mà không một chiếc máy nào có thể “địch nổi”. Não tiêu hao chỉ một ít năng lượng, tương đương mức tiêu thụ của bóng đèn tròn 30 watt. Nhưng nó lại có thể làm được những điều đáng kinh ngạc – như học tập và suy nghĩ, dự đoán kết quả hành động của chính nó, thể hiện suy nghĩ qua ngôn ngữ và hiểu ngôn ngữ của những người khác. Giáo sư Henry Markram ở Viện Công nghệ liên bang Thụy Sĩ đang chuẩn bị chế tạo thiết bị có thể tái tạo bộ não người ở cấp độ phân tử. Với sự trợ giúp của 13 viện nghiên cứu khắp châu Âu và chiếc máy tính lớn nhất thế giới mà các nhà khoa học có thể chế tạo. Ông đặt mục tiêu tạo ra phiên bản mi-ni của não người vào năm 2023.

Có thể nhiều người sẽ cho rằng Dự án Não Người là một tham vọng hão huyền nhưng giáo sư Markram có động lực rõ ràng. Khoảng 25% dân số thế giới mắc một loại bệnh về não nào đó, trong khi các công ty dược từ bỏ phần lớn nghiên cứu của mình về não bộ vì nó quá phức tạp và tốn kém. Tương tự, khoảng 200.000 nhà khoa học trên thế giới đang nghiên cứu các khía cạnh nhỏ, riêng lẻ của não người và điều này tạo ra một lượng thông tin khổng lồ nhưng manh mún. Theo ước tính của ông, hiện nay thế giới có khoảng 5 triệu tài liệu nghiên cứu về não bộ và các bệnh có liên quan và mỗi năm có thêm khoảng 100.000 tài liệu như thế.

Dự án Não Người hướng tới tạo ra một công cụ có thể chuyển tất cả công trình nghiên cứu kể trên thành mô hình não hợp nhất, sử dụng dữ liệu thực tế để phát triển các mô hình giả lập dùng để hướng dẫn các thí nghiệm. Để chuẩn bị cho dự án não nhân tạo, 6 năm qua, giáo sư Markram đã thí điểm xây dựng mô hình “Não xanh”. Năm 2008, nhóm của ông tái tạo được vi mạch đầu tiên, bao gồm 10.000 tế bào trong vỏ não. Hiện nay, “Não xanh” có thể mô phỏng khoảng 360.000 tế bào thần kinh (neuron), tương đương kích cỡ một vùng não của loài gặm nhấm nhỏ. Để bắt chước não người, Markram cho biết ông và các cộng sự cần mô phỏng được khoảng 100 tỉ neuron.

Điều này nghe có vẻ xa vời nhưng giáo sư Markram cho biết, ông đã nắm được cả những quy luật cấu tạo (xác định cách thức bộ não hình thành, dựa vào các tế bào thần kinh khác nhau) lẫn những quy luật chức năng (chi phối cách thức các tế bào có thể tương tác với nhau để bộ não không bị thay đổi bởi quá trình phát triển hoặc bởi những tổn thương nhỏ) của não người. Chính nhờ những quy luật này mà các nhà khoa học đã lý giải được làm thế nào chúng ta ngày càng thông thái hơn trong khi mỗi ngày, khoảng 10.000 neuron trong não bị thoái hóa.

THUẬN HẢI (Theo Telegraph)