Chìa khóa biểu tượng cho người tị nạn Palestine trong cuộc biểu tình nhân “Ngày Thảm họa”. Ảnh: IMEMC

Tuần tới, đảng dân tộc cực đoan Israel Beiteinu (Israel-Ngôi nhà của chúng ta) của Ngoại trưởng Avigdor Lieberman sẽ trình Quốc hội 2 dự luật nhằm vào cộng đồng người A-rập, trong đó một đề nghị cấm họ tổ chức “Ngày Thảm họa” nhân ngày lập quốc của Israel, và một yêu cầu mọi công dân Israel thề trung thành với nhà nước Do Thái.

Cộng đồng người A-rập hiện có khoảng 1,2 triệu người trong 7 triệu dân Israel. Họ là con cháu của 160.000 người Palestine vẫn ở lại vùng lãnh thổ này sau khi nhà nước Do Thái thành lập ngày 15-5-1948 (còn hàng trăm ngàn người A-rập khác thì bị trục xuất). Vì vậy, ngày 15-5, người A-rập trong và ngoài Israel tập trung lại để tưởng nhớ sự kiện mà họ gọi là “Ngày Thảm họa”. Họ cũng nhân dịp này biểu tình nhằm đòi hồi hương người tị nạn Palestine.

Để cấm tất cả các sự kiện đánh dấu “Ngày Thảm họa”, đầu tháng này, nghị sĩ Alex Miller của đảng Israel Beiteinu giới thiệu một dự luật, được báo giới Israel gọi là Luật Nakba, trong đó đề nghị bỏ tù 3 năm bất kỳ ai tham gia lễ tưởng nhớ trên.

Song song đó, đảng của ông Lieberman cũng thông báo một dự luật khác yêu cầu bất cứ ai khi xin chứng minh thư đều phải tuyên thệ trung thành với nhà nước Do Thái. Tuy bị phân biệt đối xử nhưng trước nay người A-rập ở Israel vẫn có quyền công dân đầy đủ và được miễn quân dịch. Với dự luật trên, chính phủ có quyền thu hồi tư cách công dân của bất kỳ người A-rập nào từ chối thi hành quân dịch, cũng như không cấp chứng minh thư nếu họ không chịu thề trung thành với nhà nước Do Thái.

Cộng đồng người A-rập ở Israel dĩ nhiên phản ứng mạnh mẽ đối với cả 2 dự luật. Ahmed Awada, nghị sĩ đảng Hadash, tuyên bố: “Ngày Thảm họa là ngày của người Palestine, không ai có thể ngăn cản, các dự luật ngu xuẩn này không thể được thông qua. Ngay cả khi nó trở thành luật thì chúng tôi cũng không bao giờ tuân thủ và tôi tin sẽ có biểu tình phản đối Nakba mạnh hơn”. Jamal Zahalka, Chủ tịch đảng Balad, thì gọi nỗ lực thông qua luật Nakba là “dự luật điên rồ của một chính phủ điên rồ”. Còn nghị sĩ gốc Palestine Hana Swaid gọi dự luật này là “phân biệt chủng tộc”.

Sự bất đồng trong liên minh cầm quyền cũng có thể ngăn cản dự luật Nakba. Trong số những người bác bỏ dự luật có Tổng chưởng lý Menachem Mazuz và 3 Bộ trưởng thuộc đảng cầm quyền Likud của Thủ tướng Benjamin Netanyahu. Bản thân ông Netanyahu chưa bày tỏ quan điểm về 2 dự luật trên, dù đảng Likud từng bác bỏ yêu cầu của ông Lieberman đưa việc tuyên thệ trung thành vào chương trình hành động của chính phủ. Tuy nhiên, Israel Beineitu là một đối tác trong liên minh cầm quyền mới thành lập mà ông Netanyahu rất muốn tranh thủ sự ủng hộ, cho nên vẫn chưa thể đoán chắc về số phận của các dự luật này.

N.MINH (Theo AFP, THX, AP)