Truyện ngắn * TRIỆU MỸ NGỌC

(Kính viếng hương hồn liệt sĩ Tạ Quang Ngôn)

Trong căn nhà nhỏ, thím Tư nằm thiêm thíp trên chiếc ghế bố thỉnh thoảng lại ho lên từng hồi rồi thở gấp gáp. Hai tay thím cứ ôm lấy di ảnh thằng Ngôn áp vào má mình. Những giọt nước mắt nóng hôi hổi lại tràn ra từ hai hố mắt sâu hoắm, nhăn nheo. Làm vậy chớ thím có còn thấy gì đâu với đôi mắt mờ mờ, đục đục.

- Má ráng ngồi dậy ăn miếng cháo rồi uống thuốc nghe. Tiếng Trung – đứa con thứ mười của thím dỗ dành.

- Ngôn hả? Bây đi đâu mà bỏ má hoài. "Chiến" nầy dìa ở luôn với tao nghe. Nói xong hai tay thím lần dò ra phía trước như đang tìm khuôn mặt con mình.

- Con là thằng Mười. Anh Sáu chết mấy mươi năm rồi, bộ má quên hả ?

…Đợi mẹ bớt khóc và ngủ yên, Trung kéo chiếc mền đắp lên ngực bà, nhìn thật lâu vào khuôn mặt của mẹ mình, người phụ nữ có mười đứa con nhưng chưa biết đến niềm vui hạnh phúc gia đình, thay vào đó là quãng đời hy sinh, mất mát, đau thương, nhẫn nhục chịu đựng mọi sóng gió cuộc đời. Anh thấy thương mẹ quá, trong cơn mê sảng mẹ vẫn gọi tên từng đứa con mình, riêng cái tên người con thứ sáu Tạ Quang Ngôn, mẹ gọi đến ba lần.

Trung bước ra vườn, nhẹ nhàng đốt lên mấy cây nhang trầm cắm vào cái lư hương dưới chân mộ. Phía trước là di ảnh cậu học trò trường Phan Thanh Giản đang cười chúm chím, nghịch ngợm, đôi mắt mở rất to, phía dưới mộ chí có ghi: Liệt sĩ Tạ Quang Ngôn, hy sinh năm 1962 tại Vàm Xáng, Phong Điền, Cần Thơ.

Ngày đó vùng quê nầy bị Mỹ - Ngụy bắn phá ngày đêm, ruộng vườn xơ xác tiêu điều, nhà nhà phải làm "tăng xê" tránh pháo. Đêm đêm hỏa châu từ chi khu Phong Điền, chi khu Một Ngàn bắn lên trời sáng rực. Trên kinh xáng Xà No, rạch Bà Hiệp, rạch Sung, rạch Ba Láng, địch tuần tra liên tục. Nói đến thằng đồn trưởng Thạch ác ôn thì không ai không biết. Cái thằng giết người không gớm tay. Không ai biết nó say hay nó tỉnh bởi lúc nào người ta cũng thấy đôi mắt đục ngầu đang tóe lên những sợi vân đỏ màu huyết, mùi ruợu bay nồng nặc.

- Ba. Chuyến nầy cho con nghỉ học đi theo du kích nghe. Thấy tụi nó ác ôn quá con chịu hổng nổi. Ngôn năn nỉ.

- Bộ mầy khùng hả ? Chuyện thiên hạ lo chi cho mệt tấm thân, nhà mình có của ăn của để, ruộng đất bề bề, cò bay thẳng cánh, ăn tới già cũng hổng hết, mắc mớ gì đụng tới Việt Cộng, lỡ mấy cha quốc gia biết được thì chết cả đám. Thôi lo học đi. Chú Tư trả lời.

Nói vậy, chớ ruột gan chú cũng đau như cắt. Ai đời đất mình, mồ mả ông cha mình lại bị tụi Mỹ - Ngụy chà đạp bắn phá lung tung. Tức nhưng làm sao chống đối thì chú cũng chịu thua, lỡ có gì thì tán gia bại sản.

Chiều nay linh tính báo cho chú biết có chuyện gì đó không may sắp xảy đến. Chú ra mé sông trông tới trông lui, chờ đợi thằng Ngôn đi học ở Cần Thơ sao chưa thấy về. Lạ. Thằng nầy vốn rất lẹ làng, bơi xuồng lanh lợi nhất nhà sao tới giờ chưa thấy. Lòng chú nóng như lửa đốt, thắc thỏm đi ra đi vào. Đêm đó cả nhà thức trắng, thím Tư trải chiếu trước bàn ông thiên quỳ lại phật trời phù hộ cho con mình tai qua nạn khỏi.

Sáng sớm. Tiếng gà gáy rền vang khắp xóm. Từ dưới mé sông, tiếng đồn trưởng Thạch lè nhè, lựa nhựa:

- Chú Tư có nhà hôn?

- Tui đây, mời đồn trưởng lên nhà uống trà, có "chiện" sao mà ông hành quân sớm vậy ?

- Bộ cha tưởng tui ở không hả ? Mẹ. Ông kêu thằng Ngôn ra đây để tui hỏi thăm ba cái coi. Lẹ nghe.

- Dạ. Nó đi ôn thi ở Cần Thơ chưa dìa, nhà tui cũng trông nó sáng đêm có ai ngủ nghê gì đâu. Mà có "chiện" gì vậy ông ?

- Hỏi cho vui vậy thôi. Nói cho ông biết, nó đi theo Việt Cộng rồi, khôn hồn biểu nó ra chiêu hồi, tui nói với cấp trên khoan hồng, còn không thì đừng có vác cái mặt dìa đây, tui bắn bể óc. Hứ. Con nít ranh búng ra sữa cũng bày đặt đi theo Việt Cộng. Nhớ đó. Tui đi đây.

Mấy đêm liên tục lính ở đồn Vàm Xáng phục kích phía sau khu vườn bưởi nhà chú Tư để rình bắt cho được thằng "Việt Cộng con". Qua những khe cửa, chú thím Tư thấy rõ mồn một những bóng đen đang rình rập, lúc ẩn, lúc hiện. Tim chú thím đập thình thịch. Chú thím lạy trời cho thằng Ngôn đừng mò về, nếu có thì chết chắc. Sau cả tháng mai phục không thấy gì chúng rút lui.

Việt Cộng bất ngờ đánh đồn Vàm Xáng lúc nửa đêm. Súng nổ ầm ầm, lửa sáng một góc trời, từng đoàn xuồng thoăn thoắt vượt sông Cần Thơ, kinh xáng Xà No, tiếng la hét hoảng loạn của bọn lính rền vang. Hỏa châu sáng rực. Sáng hôm ấy, nhà chú Tư nhận được một lá thư chữ học trò viết vội vàng nhét qua khe cửa "...Ba má đừng giận mà hãy tha lỗi cho con, con đi làm cách mạng xong chuyện nước con về tạ tội. Cho con gởi lời thăm anh em trong nhà, đánh đồn xong phải rút đi ngay nên không thể ghé nhà sợ lộ. Con. Ngôn...". Cả nhà đọc thư vừa mừng, vừa khóc.

* * *

Mấy tháng sau, khi trời vừa rạng sáng, cô tư Bông đã hớt hải chạy sang báo tin:

- Anh chị Tư ơi! Chết rồi, hồi nãy đi chợ Vàm Xáng, qua vàm Bồn tui thấy in là thằng Ngôn đang bị trói thúc ké dẫn đi, mình mẩy thằng nhỏ máu me tùm lum, sình đất đầy đầu. Hổng biết còn sống hôn nữa? Đâu anh chị đi lẹ lẹ ra đồn coi sao ?

Cả nhà chú Tư bơi xuồng đi vội vã dưới màn sương đêm. Nước sông mùa nầy chảy ngược ào ào mà không ai thấy mệt. Thím Tư khóc bù lu bù loa lồng lộng trên sông "...Ngôn ơi! Con đừng chết bỏ má Ngôn ơi...".

Khi xuồng vừa cặp bến thì người ta đã lôi xác thằng Ngôn vào mé trong đồn. Máu lênh láng tạo thành từng vệt dài ướt đẫm nền xi măng sân đồn. Mùi tanh của máu xồng xộc đến nỗi cách xa vài mười mét còn ngửi được. Mấy ngày sau chúng mới cho nhà chú Tư đem xác Ngôn về chôn cất.

* * *

Một chiều cuối năm. Mưa khá nặng hạt. Trong căn chòi nhỏ bên sông Trà Niền có hai người nói chuyện rất khẽ khàng.

- Tui hối hận quá. Lúc đó trời xui đất khiến nên tui làm bậy, chú nói gia đình tha tội cho tui. Tiếng đồn trưởng Thạch lắp bắp.

- Không tha thứ thì tui đâu tìm ông làm chi. Thôi chuyện qua rồi bỏ đi. Tui muốn biết những phút giây ngắn ngủi sau cùng của anh tui ra sao mà thôi? Tiếng Trung từ tốn, âm trầm, rộng lượng.

- Anh chú nửa đêm vô đồn chọi lựu đạn giết tui với mấy thằng lính nữa, lựu đạn hổng nổ, "ổng" bỏ chạy ra ngoài thì tụi tui rượt theo bắt được, rồi... rồi thì như chú biết mọi chuyện đó. "Ổng" gan cùng mình lắm, bị mổ bụng mà ổng chửi Mỹ - Ngụy liên hồi tới khi tắt thở. Từ đó tới nay đêm nào tui cũng thấy "ổng" dìa đòi lại gan mình, tui lập bàn thờ cúng vái xin "ổng" tha thứ mà có yên đâu. Tui bị ung thư "giai đạn" cuối rồi, chắc xuống dưới gặp "ổng" xin tha tội.

Trung bước ra phía ngoài căn chòi lá thấp lè tè nhìn lên bầu trời xanh thăm thẳm. Cái nghiệp chướng gieo gió gặt bão đây rồi. Đồn trưởng Thạch gian ác ngày nào giờ đã trả giá bằng một sự trốn chạy cuộc đời quẩn quanh cánh đồng hay ruộng vườn heo hút không dám ngước mặt nhìn ai. Sức khỏe đã dần tàn vì bệnh tật, vì đói nghèo, vì sự xa lánh của mọi người trong đó có cả gia đình mình. Mấy hôm sau hàng xóm phát hiện đồn trưởng Thạch nằm chết trong căn chòi lá của mình vì đói, vì suy kiệt.

* * *

Tiếng thím Tư trở mình đưa Trung về thực tại. Anh bước tới gần mẹ lau khô những giọt nước mắt đang rịn ra ươn ướt. Thím Tư chợt mở đôi mắt nhìn anh rồi lại ôm cái khuôn hình Ngôn vào lòng cười mãn nguyện. Tiếng thím gọi con lại vang lên:

- Ngôn ơi. Ngôn ơi. Ngôn ơi.

Gió Tháng Tư ùa về. Trời xanh cao lồng lộng. Nước kinh xáng Xà No trong xanh. Trong gió, trong mây, trong làn nước xanh rờn ấy văng vẳng tiếng gọi con ba lần của bà mẹ quê cứ lồng lộng vang xa.