Thủ tướng Israel trong bài phát biểu tại LHQ hồi năm ngoái đã kêu gọi vạch “lằn ranh đỏ” đối với chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Iran. Ảnh: Reuters

Phát biểu trong chương trình “Face the Nation” của kênh tin tức Mỹ CBS qua vệ tinh, Thủ tướng Netanyahu bày tỏ lo ngại rằng Iran đang theo đuổi “lộ trình luân phiên” để đạt được cấp độ phát triển vũ khí hạt nhân, bao gồm một quả bom plutonium. “Iran đang ngày càng tiến gần hơn đến khả năng sở hữu bom nguyên tử. Và họ cần phải biết rằng điều đó sẽ không được phép xảy ra” – ông nói. Theo đó, Thủ tướng Israel nhắc lại yêu cầu Iran phải ngừng tất cả chương trình làm giàu nguyên liệu hạt nhân cũng như công việc tại lò phản ứng plutonium, di chuyển kho vật liệu ra khỏi đất nước và đóng cửa cơ sở hạt nhân Fordo trong lòng núi.

Mặt khác, ông Netanyahu còn cho rằng quỹ thời gian của Tel Aviv eo hẹp hơn so với Washington - nhằm ngụ ý nước này có thể đơn phương hành động để ngăn chặn chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Tehran. “Israel về mặt địa lý gần Iran hơn nên cũng dễ trở thành mục tiêu hơn so với Mỹ. Do vậy, chúng tôi phải ngăn chặn và giải quyết vấn đề này trước Washington” - ông nói.

Cuộc phỏng vấn của Thủ tướng Netanyahu trong chương trình tin tức của Mỹ diễn ra trong bối cảnh giới quan chức Israel ngày càng lo lắng cuộc bầu cử tổng thống Iran vừa diễn ra hồi tháng 6 với chiến thắng của giáo sĩ có lập trường ôn hòa Hassan Rouhani có thể tạo điều kiện để Tehran thúc đẩy chương trình hạt nhân mà không phải đối mặt với sự trừng phạt từ phương Tây. Ông kêu gọi Washington nên có biện pháp cụ thể “nhắc nhở” Tổng thống đắc cử Iran rằng nước này không được phép chế tạo vũ khí hạt nhân cũng như các biện pháp quân sự vẫn luôn được để ngỏ.

Về phía Mỹ, nguồn tin ngoại giao nước này cho biết chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama bảo đảm với các quan chức Israel rằng Washington sẽ không giảm áp lực đối với Iran sau cuộc bầu cử Tổng thống. “Israel đang lo sợ rằng phương Tây sẽ không làm căng với Tehran sau một số tín hiệu tích cực từ Rowhani (người vừa đắc cử Tổng thống Iran). Nhưng chúng tôi đã nói với Tel Aviv rằng Washington sẽ đánh giá Iran dựa vào hành động chứ không phải lời nói. Vì vậy, cái chúng ta cần là một sự thay đổi có ý nghĩa trong thái độ của Tehran”- quan chức Mỹ cho biết.

Theo dự kiến, giới ngoại giao cấp cao nhóm 6 cường quốc tham gia đàm phán hạt nhân với Iran bao gồm Mỹ, Trung Quốc, Nga, Anh, Pháp và Đức (còn gọi là nhóm P5+1) sẽ tập trung tại trụ sở Liên minh châu Âu (EU) ở Brussels (Bỉ)  hôm 16–7 mà đứng đầu là Cao ủy phụ trách Đối ngoại và An ninh EU Catherine Ashton cùng Phó Tổng thư ký EU Helga Schmid để xét lại đề nghị từng bị phía Iran bác bỏ và quyết định xem có nên trình bày một lần nữa với Tổng thống đắc cử Iran Rowhani hay không.

Tuy nhiên, một quan chức Israel nói rằng Tehran trước cuộc họp của nhóm P5+1 có thể sẽ đưa ra đề xuất “tạm dừng” làm giàu uranium hoặc thậm chí “chuyển một lượng uranium làm giàu cấp độ 20 xuống mức thấp hơn” để đổi lấy việc dỡ bỏ phần nào các biện pháp trừng phạt. “Đây là sự nhượng bộ không đáng kể và vô nghĩa, là một ví dụ khác về sự cố ý của Tehran hòng đánh lừa cộng đồng quốc tế và Israel chắc chắn phản đối ý tưởng như vậy” – quan chức này nói. Một nguồn tin khác cho biết thêm, Thủ tướng Netanyahu và các trợ lý của ông không loại trừ khả năng Mỹ và Iran có thể mở kênh liên lạc trực tiếp trước lo ngại nhóm P5+1 sẽ lên kế hoạch nối lại đàm phán ngoại giao với ông Rowhani.

VI VI (Tổng hợp)