Chiều ngày 31-10-2025, tại Nhà Quốc hội, Tổ 11 (gồm Đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) TP Cần Thơ và tỉnh Điện Biên) đã tiến hành thảo luận ở Tổ về dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi). Bà Tô Ái Vang, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH TP Cần Thơ tham gia phát biểu ý kiến.

Quang cảnh họp Tổ

Thứ nhất, tại Điều 1 về phạm vi điều chỉnh. Luật quy định về bí mật nhà nước, hoạt động bảo vệ bí mật nhà nước và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Phạm vi điều chỉnh của Luật chỉ tập trung điều chỉnh các vấn đề liên quan đến bí mật nhà nước, những thông tin quan trọng của Nhà nước cần được bảo vệ. Vì vậy, quy định nào để áp dụng điều chỉnh bí mật của các tổ chức chính trị, bí mật của Đảng? Vì đây không thuộc phạm vi điều chỉnh trực tiếp của Luật, trong khi Việt Nam chỉ có một Đảng lãnh đạo toàn diện. Liên quan đến bí mật của cá nhân lãnh đạo Đảng, bí mật của tổ chức chính trị, của Đảng phải đồng thời được xem là liên quan đến bí mật nhà nước. Vì thế, xin có 03 kiến nghị: (1) Luật xem xét bổ sung quy định hoặc chế định về tăng cường quản lý bí mật nhà nước của Đảng được giao cho các tổ chức, cá nhân trong quá trình thực thi nhiệm vụ, tập trung vào việc đào tạo, bồi dưỡng và bảo mật thông tin của các tổ chức Đảng. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền và giáo dục, nâng cao nhận thức, về tầm quan trọng của bảo vệ bí mật của Đảng, cũng như các quy định liên quan. Kết hợp tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát thường xuyên việc tuân thủ các quy định về bảo mật trong các tổ chức Đảng. (2) Xử lý nghiêm minh mọi hành vi vi phạm về bí mật nhà nước của Đảng, bao gồm cả những hành vi do lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn để làm lộ, mất thông tin của cá nhân cán bộ, đảng viên và tổ chức liên quan. (3) Luật xem xét bổ sung chủ thể lập danh mục bí mật nhà nước của Ủy ban MTTQVN và các tổ chức chính trị - xã hội, phù hợp với chủ trương của Đảng; đồng thời sớm ban hành Danh mục bí mật nhà nước nhằm bảo đảm tính thống nhất.

​ĐBQH Tô Ái Vang phát biểu tại buổi thảo luận Tổ 11

Thứ hai, tại Điều 5 về hành vi bị nghiêm cấm. Trong 10 hành vi bị nghiêm cấm thì các hành vi dễ vi phạm nhất là soạn thảo, lưu giữ tài liệu có chứa bí mật nhà nước trên máy tính có kết nối mạng Internet và sử dụng thiết bị có tính năng thu, phát tín hiệu, ghi âm, ghi hình trong các hội nghị, cuộc họp, có nội dung bí mật nhà nước, những vấn đề trên thuộc các hành vi bị nghiêm cấm của dự thảo Luật. Sự phát triển của công nghệ và thói quen sử dụng internet, thiết bị công nghệ cao trong công việc hàng ngày khiến nguy cơ vi phạm các điều khoản này ngày càng cao, nhằm để hạn chế các trường hợp vô tình vi phạm Luật, xin kiến nghị Chính phủ xây dựng “tường lửa” để kiểm soát chặt chẽ việc truy cập mạng, giúp bảo vệ bí mật nhà nước bằng cách ngăn chặn lưu lượng truy cập độc hại và các mối đe dọa, an ninh mạng từ bên ngoài. Tuy nhiên, “tường lửa” cũng không thể bảo vệ hoàn toàn, vì có thể bị tin tặc chuyên nghiệp vượt qua. Như vậy, cần sử dụng kết hợp nhiều biện pháp bảo mật khác nhau và nâng cao nhận thức về quy định pháp luật, đạo đức, đối với cán bộ, công chức, viên chức khi sử dụng mạng xã hội. 

Thứ ba, tại Điều 11 về sao, chụp tài liệu, vật chứa bí mật nhà nước. Vấn đề cần quan tâm về công tác bảo vệ chính trị nội bộ hiện nay, quản lý chặt chẽ đội ngũ cán bộ, nhân viên văn thư, bảo mật, cơ yếu và những người làm việc trong các cơ quan tổ chức, cán bộ, thanh tra, kiểm tra, nội chính, tư pháp, xuất nhập cảnh… Đây là lực lượng cốt yếu trong việc lưu giữ những thông tin cá nhân, thông tin nội bộ, thông tin nhạy cảm, thông tin bí mật nhà nước. Nếu đội ngũ này không được kiểm soát, quản lý sâu sát về mọi phương diện, nhất là về các mối quan hệ xã hội thì có thể làm rò rỉ thông tin, gây bất lợi cho việc bảo vệ bí mật nhà nước. Vì thế, xin có 02 kiến nghị: (1) Luật xem xét bổ sung quy định về công nghệ bảo mật, giúp bảo vệ bí mật nội bộ bằng cách sử dụng các biện pháp kỹ thuật để phòng chống việc truy cập, sử dụng hoặc tiết lộ trái phép, thông tin nhạy cảm. Công nghệ bảo mật này, bao gồm: các biện pháp như mã hóa, kiểm soát quyền truy cập và giám sát. Từ đó, giúp bảo vệ bí mật dữ liệu khỏi các mối đe dọa từ bên ngoài và bên trong. (2) Bổ sung quy định sử dụng hệ thống trí tuệ nhân tạo an toàn trong hoạt động xử lý bí mật nhà nước. Vì trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng được ứng dụng vào nhiều lĩnh vực của đời sống, trong đó có cả lĩnh vực quân sự, đem lại lợi ích thiết thực. Tuy nhiên, nếu không có đủ kiến thức, kỹ năng sử dụng hoặc quá lạm dụng các ứng dụng này cũng sẽ để lại những hậu quả khó lường. Vì vậy, cần đồng thời quy định rõ trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc triển khai hệ thống trí tuệ nhân tạo vào công tác bảo vệ bí mật nhà nước để tránh nguy cơ lạm dụng công nghệ vi phạm các điều cấm trong dự thảo Luật.

MỸ XUYÊN