Đạo diễn Hayao Miyazaki. Ảnh: images.allmoviephoto.com

Đạo diễn phim hoạt hình nổi tiếng Nhật Bản Hayao Miyazaki lại xuất hiện với phim hoạt hình “Ponyo on the Cliff by the Sea” sau 4 năm vắng bóng. Hayao Miyazaki tái xuất đã thu hút sự chú ý của giới truyền thông bởi ông được xem là người đã giới thiệu cho thế giới biết đến anime (hoạt hình mang phong cách riêng của Nhật Bản). Ngày 28-7-2009 tới đây, Hayao Miyazaki sẽ được Viện Hàn lâm Khoa học và Kỹ nghệ Điện ảnh Mỹ tôn vinh vì ảnh hưởng của anime trên toàn cầu.

Tài năng của Hayao Miyazaki không chỉ được ngưỡng mộ ở Nhật Bản mà còn được khán giả thế giới công nhận. Những ai đã xem và mến mộ anime do đạo diễn Hayao Miyazaki thực hiện thì không thể không thừa nhận mỗi phim đều là một tuyệt phẩm. Hayao Miyazaki luôn sử dụng cách làm phim hoạt hình truyền thống là vẽ tay trong suốt quá trình làm phim. Ông chỉ sử dụng kỹ thuật đồ họa vi tính cho một vài cảnh phim để mang lại hiệu quả hình ảnh. Hayao Miyazaki cho rằng: “Với tôi việc giữa được tỷ lệ hợp lý giữa việc sáng tác bằng tay và bằng máy tính là rất quan trọng”.

Trong phim hoạt hình mới nhất “Ponyo on the Cliff by the Sea” – được chuyển thể từ câu chuyện cổ tích “Nàng tiên cá” của nhà văn Đan Mạch Hans Christian Andersen, Hayao Miyazaki “khước từ” các công nghệ máy tính để trở về làm phim với phương pháp vẽ thủ công truyền thống. Hayao Miyazaki tuyên bố: “Làm phim hoạt hình bằng phương pháp vẽ thủ công mới thật sự gây ấn tượng bền bỉ nhất”. Với bộ phim này, Hayao Miyazaki đã sử dụng 170.000 bức tranh vẽ tay. Ông đã phải huy động 70 họa sĩ để vẽ và mất một năm rưỡi hoàn thành các bức vẽ. Phim hoàn tất trong 4 năm. Trong cuộc phỏng vấn với tờ Sunday Morning Post của Hồng Công gần đây, đạo diễn Hayao Miyazaki cho rằng giới trẻ ngày nay bị bao vây bởi thế giới ảo tới mức họ mất đi kinh nghiệm trong đời sống thực và mất khả năng tưởng tượng vốn có. Những người thực hiện phim hoạt hình phải vẽ dựa trên kinh nghiệm cảm xúc của mình chứ không phải nhờ máy móc. Kinh nghiệm cuộc sống là nhân tố rất quan trọng ảnh hưởng chất lượng của một bộ phim anime.

Có thể nói, bay lượn, mơ mộng, thiếu nữ, môi trường là những yếu tố không thể thiếu trong phim hoạt hình của Hayao Miyazaki. Điển hình như trong các phim: “Nausicaa of the valley of winds”, “Laputa: The castle in the sky”, các cô thiếu nữ bay lượn và cống hiến cả cuộc đời mình để bảo vệ Trái đất... Nhân vật chính trong các phim hoạt hình của Hayao Miyazaki thường là những cô gái hoặc những phụ nữ trẻ mạnh mẽ, độc lập nhưng không mang tên người Nhật và bối cảnh phim xảy ra cũng không gói gọn ở Nhật Bản. Lý giải điều này, Hayao Miyazaki cho rằng ông muốn vượt ra ngoài biên giới của đảo quốc nhỏ bé hướng đến một thế giới rộng hơn là Trái đất.

Gia nhập làng làm phim hoạt hình Nhật Bản năm 1985, ngay lập tức, Hayao Miyazaki gặt hái những thành công khi ông thể hiện sức sáng tạo và hấp dẫn của mình ở mọi đề tài, từ câu chuyện về một tay cướp bí ẩn điêu luyện (“Lupin III: Castle of Cagliostro”) đến cô bé phù thủy dễ thương sống có trách nhiệm (“Kiki’s delivery service”). Nhiều thiếu nhi yêu thích phim của ông vì dễ hiểu, dễ cảm nhận. Nhưng điểm độc đáo ở cách làm phim của Hayao Miyazaki là ẩn sau câu chuyện giải trí là những thông điệp. Chẳng hạn, phim “Porco Rosso”, “Nausicaa of the valley of the winds”... ông đã mô tả một thế giới tương lai mà con người hầu như không thể sống nổi vì nạn ô nhiễm. Những thông điệp của phim hoạt hình của đạo diễn Hayao Miyazaki được chuyển tải khéo léo, kín đáo, chứ không giáo điều, hô hào khẩu lệnh “đao to búa lớn”. Năm 2008, Hayao Miyazaki được tạp chí Time bình chọn là một trong những nghệ sĩ/nhà tư tưởng kiệt xuất của châu Á trong sáu thập kỷ qua.

Ánh Minh
(Theo NyTimes, JapanTimes, JapanToday)