Mới đây, Chính phủ tổ chức Hội nghị trực tuyến với các địa phương triển khai Nghị quyết Quốc hội về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2014. Tại hội nghị này, nhiều ý kiến cho rằng, kinh tế nước ta vẫn đang trong giai đoạn khó khăn, còn nhiều hạn chế, yếu kém, chưa thể tăng nhanh trong ngắn hạn. Đưa nền kinh tế đất nước thoát khỏi khó khăn đang là nhiệm vụ cấp thiết, cần sự chung sức của toàn xã hội. Đặc biệt, cần phải tiến hành ngay và đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó chú trọng đẩy mạnh những giải pháp mang tính trọng tâm, trọng điểm, tạo đột phá cho phát triển…

* Có tăng trưởng nhưng…

Năm 2013, trước tình hình thế giới diễn biến phức tạp, kinh tế phục hồi chậm, kinh tế trong nước cũng gặp nhiều khó khăn. Song, kinh tế nước ta có nhiều chuyển biến tích cực, đúng hướng và thực hiện được mục tiêu tổng quát đề ra.

Sản xuất hàng may mặc xuất khẩu tại Công ty TNHH May xuất khẩu Việt Thành ở TP Cần Thơ.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, kinh tế - xã hội trong năm 2013 của cả nước đã có những chuyển biến và đạt được những kết quả tích cực. Các khó khăn trong sản xuất kinh doanh được tập trung tháo gỡ, nợ xấu từng bước được xử lý. Lạm phát được kiềm chế như mục tiêu đề ra, chỉ số giá tiêu dùng tăng thấp, cung cầu hàng hóa được đảm bảo. Chính sách tiền tệ và tài khóa đã được điều hành chặt chẽ, thận trọng và linh hoạt phù hợp với diễn biến của kinh tế vĩ mô, vừa góp phần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, vừa ổn định giá cả thị trường, kiềm chế lạm phát. Lãi suất được điều hành theo hướng giảm dần (kể cả những khoản vay cũ), phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô và biến động của lạm phát, góp phần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Năm qua, sản xuất công nghiệp chuyển biến tích cực và ghi nhận sự phục hồi đáng kể của ngành công nghiệp chế biến chế tạo với chỉ số sản xuất công nghiệp tăng qua từng quý và tăng cao so với cùng kỳ năm trước; chỉ số tồn kho giảm mạnh so với đầu năm; bảo đảm cung ứng điện cho nhu cầu sản xuất và sinh hoạt. Xuất khẩu liên tục duy trì tốc độ tăng trưởng cao hơn kế hoạch đề ra, cơ bản cân bằng xuất nhập khẩu, cán cân thương mại và thanh toán quốc tế cải thiện, tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước...

Tuy nhiên, nền kinh tế nước ta vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn, yếu kém cần tiếp tục được khắc phục. Đó là: kinh tế vĩ mô phục hồi nhưng chưa vững chắc; lạm phát vẫn có nguy cơ tăng trở lại. Tái cơ cấu các tổ chức tín dụng triển khai chậm và gặp nhiều khó khăn; nợ xấu của hệ thống ngân hàng chậm được xử lý, tỷ lệ nợ xấu vẫn còn ở mức cao. Thị trường chứng khoán và thị trường bất động sản giảm sút và chưa có nhiều cải thiện. Tăng trưởng xuất khẩu chủ yếu dựa vào khu vực có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Xuất khẩu của nhóm hàng công nghiệp chế biến, nhất là mặt hàng điện thoại các loại - linh kiện và điện tử, máy vi tính - linh kiện vẫn giữ vai trò quan trọng góp phần đáng kể vào tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu chung nhưng nhóm hàng nông sản, thủy sản giảm đáng kể. Hoạt động sản xuất, kinh doanh vẫn gặp nhiều khó khăn, số doanh nghiệp giảm quy mô, ngừng hoạt động, giải thể vẫn tăng, ảnh hưởng đến việc làm và đời sống của người lao động. Sản xuất nhiều loại cây trồng, vật nuôi vẫn còn gặp khó do chi phí đầu vào tăng và giá cả đầu ra sản phẩm còn nhiều bấp bênh.

* Phải quyết liệt tạo những đột phá

Để thực hiện thắng lợi các mục tiêu Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2014, Chính phủ xác định tập trung thực hiện 9 nhóm giải pháp chủ yếu. Trong đó, lĩnh vực kinh tế tiếp tục thực hiện nhóm các giải pháp ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát. Cụ thể như: thực hiện chính sách tiền tệ linh hoạt, hiệu quả; thực hiện chính sách tài khóa chặt chẽ, triệt để tiết kiệm; phát triển thị trường, bảo đảm cân đối cung cầu hàng hóa; tăng cường kiểm soát thị trường, giá cả; đẩy mạnh xuất khẩu, kiểm soát nhập lậu. Đồng thời, tiếp tục tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh và thực hiện ba đột phá chiến lược (cải cách thể chế, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tập trung nguồn lực xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng) gắn với tái cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế. Trong tái cơ cấu nền kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng sẽ quan tâm tái cơ cấu đầu tư với trọng tâm là đầu tư công và tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước với trọng tâm là các tập đoàn kinh tế và tổng công ty. Tái cơ cấu ngân hàng, thị trường tài chính và tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới… Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh nêu rõ: Nợ xấu trong nền kinh tế vẫn còn cao, phải tập trung xử lý nhằm tạo bước chuyển biến cơ bản phù hợp trong năm 2014. Bên cạnh đó, tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp còn khó khăn, phải tập trung tháo gỡ, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận được vốn. Ngành chức năng phải xem xét từng dự án vay vốn, ưu tiên cho xuất khẩu và nông nghiệp, nông thôn, không để dự án hiệu quả mà không được vay vốn.

Ông Lê Hoàng Quân, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, cho rằng: Cùng với ưu tiên hỗ trợ các doanh nghiệp tái cấu trúc, nhất là doanh nghiệp lớn của Nhà nước, hiện nay nên quan tâm tạo thuận lợi nhiều hơn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ phát triển. Cụ thể như: xem xét miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, ưu đãi về thuế khi doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ, tạo thuận lợi về vốn... Ngoài ra, Chính phủ cần kịp thời hỗ trợ các địa phương và doanh nghiệp nắm bắt các thông về hội nhập và lộ trình tham gia các hiệp định tự do thương mại để khai thác tốt cơ hội làm ăn, kinh doanh và tránh những tác động tiêu cực... Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Cần Thơ Lê Hùng Dũng, kiến nghị: "Chính phủ và các bộ ngành tiếp tục thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất kinh doanh. Trong đó, tăng cường kích cầu tiêu dùng, khuyến khích đổi mới công nghệ; tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu, tăng khả năng sử dụng lao động và đẩy mạnh giảm lượng hàng hóa tồn kho…". Theo ông Vương Bình Thạnh, Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, thời gian qua, một số chính sách tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh chậm đi vào thực tế do các thông tư, hướng dẫn chậm ban hành và có một số văn bản chưa thật sát với thực tiễn nên khi triển khai thực hiện còn gặp vướng mắt. Trong khi đó, một số lĩnh vực sản xuất, như ngành nuôi trồng và chế biến cá tra xuất khẩu đang rất cần nhà nước ban hành một nghị định và sản xuất và tiêu thụ để làm hành lang pháp lý nhằm phát huy các lợi thế và khắc phục yếu kém của ngành. Nhưng sau 3 năm soạn thảo và sửa đổi đến nay nghị định này vẫn chưa được ban hành. Vì vậy, các ngành hữu quan cần quan tâm khắc phục những hạn chế trong việc ban hành các cơ chế chính sách, để các chính sách ban hành ra dễ hiểu, dễ tổ chức thực hiện và đi vào cuộc sống.

Tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh: Từng bộ, ngành căn cứ chức năng, nhiệm vụ để triển khai thực hiện. Các địa phương khi có Nghị quyết Chính phủ cần rà soát, bổ sung các chủ trương thực hiện tại địa phương mình cho phù hợp. Trong việc đẩy mạnh thực hiện ba đột phá chiến lược, tăng cường cải cách thể chế được xem là một trong những khâu đột phá Chính phủ thực hiện trong năm 2014... Hiện đã có 8 hiệp định thương mại tự do được ký kết và có 6 hiệp định đang được đàm phán ký kết trong năm 2014. Vì vậy, Chính phủ sẽ chủ động tích cực hội nhập quốc tế để khai thác tốt các lợi thế, đẩy mạnh xuất khẩu và thu hút đầu tư…

Bài, ảnh: Khánh Trung