Từ năm 2010, TP Cần Thơ được Bộ Y tế công nhận loại trừ bệnh phong. Thời gian qua, ngành chức năng và chính quyền địa phương quan tâm chăm sóc, hỗ trợ bệnh nhân phong đã được điều trị. Đồng thời, tích cực tuyên truyền, nâng cao ý thức cộng đồng trong việc nhận biết dấu hiệu bệnh để kịp thời điều trị, tránh biến chứng.

Những ngày cận Tết, chú Lương Ngọc Đủ (58 tuổi, ở ấp Trường Thọ 1, xã Trường Long, huyện Phong Điền) tranh thủ thời gian đi lắp lại chân giả bị hư, để đi lại thuận tiện hơn trong năm mới. Do biến chứng của bệnh phong, chú Đủ bị lỗ đáo, phải cắt chân đến gối. Lúc mới phát bệnh, chú mặc cảm nhiều về bệnh tật. Nhưng nhờ các y, bác sĩ tận tình tư vấn, giúp chú và hàng xóm hiểu bệnh phong có thể chữa trị khỏi hoàn toàn, nên chú dần xóa bỏ mặc cảm, láng giềng cũng thông cảm, không kỳ thị, phân biệt đối xử. Sau khi điều trị khỏi bệnh, chú Đủ lập gia đình, sinh con và tiếp tục lao động sản xuất. Dù lắp chân giả, chú Đủ vẫn đỡ đần việc nhà, trồng vườn, làm rẫy, kinh tế gia đình tạm ổn định.

Bác sĩ Nguyễn Văn Sang, Trưởng trạm y tế xã Trường Long, huyện Phong Điền, cho biết, trước đây, người dân có tâm lý e ngại bệnh phong. Hiểu điều đó, cán bộ y tế địa phương chú trọng tư vấn kỹ cho bà con dấu hiệu nhận biết và bệnh điều trị khỏi hoàn toàn. Cán bộ phòng chỉ đạo tuyến Bệnh viện Da liễu thành phố phối hợp với Trung tâm y tế dự phòng huyện và Trạm y tế thường xuyên thăm hỏi bệnh nhân phong định kỳ hằng tháng, quý. Cán bộ y tế vừa kiểm tra tình hình sức khỏe, vừa hướng dẫn tập luyện phục hồi chức năng; nhắc nhở bệnh nhân giữ gìn vệ sinh, xử lý đốt hoặc chôn các vật dụng chăm sóc bệnh nhân, tránh ảnh hưởng môi trường xung quanh. Đơn vị y tế cơ sở chú trọng nâng cao nhận thức cộng đồng về bệnh phong với đa dạng hình thức tuyên truyền như: vãn gia đến hộ gia đình, lồng ghép trong các cuộc họp của hội, đoàn thể cơ sở; tuyên truyền vào trường học, trên hệ thống phát thanh… Khi phát hiện người có dấu hiệu bệnh, cán bộ y tế hướng dẫn đến BV Da liễu thăm khám.

Đa số bệnh nhân bị tàn tật do di chứng bệnh phong đều nghèo, khó khăn. Sự quan tâm, hỗ trợ về vật chất, tinh thần của các tổ chức đoàn thể, cá nhân, xã hội là nguồn động viên lớn, giúp bệnh nhân phong vượt qua mặc cảm, tự tin hòa nhập cuộc sống. Thời gian qua, BV Da liễu thành phố cũng như ngành y tế địa phương, quan tâm, hỗ trợ bệnh nhân phong. Ở huyện Phong Điền, dịp Tết Nguyên đán, 6 bệnh nhân phong được tặng vật dụng cá nhân, bánh mứt Tết và 400.000 đồng/phần, do BV Da liễu vận động nhà hảo tâm hỗ trợ. Chính quyền đoàn thể địa phương hỗ trợ gia đình bệnh nhân về vốn vay, vật nuôi, cây trồng để phát triển kinh tế.

Bác sĩ Nguyễn Việt Hùng, Trưởng phòng chỉ đạo tuyến BV Da liễu TP Cần Thơ, cho biết, bệnh phong là bệnh nhiễm khuẩn, lây qua da hoặc đường hô hấp, chủ yếu tác động vào da và dây thần kinh ngoại biên, gây ra bởi loại trực khuẩn có tên khoa học là M. leprae (còn gọi là trực khuẩn Hansen). Dấu hiệu nhận biết bệnh phong trên da là có một hoặc nhiều mảng da bạc màu hoặc hơi đỏ và bị mất cảm giác sờ mó, đau đớn hoặc nóng lạnh tại chỗ. Biểu hiện tổn hại dây thần kinh ngoại biên qua mất cảm giác và yếu, liệt các cơ bàn tay, bàn chân hoặc mặt.

Bệnh phong không gây chết người nhưng có thể gây tàn tật: mất hay giảm cảm giác, liệt cơ, teo cơ, co ngón, bàn chân rũ, mắt thỏ, tiêu xương, giảm tiết mồ hôi… Bệnh phong được điều trị hiệu quả bằng cách phối hợp nhiều loại thuốc kháng sinh. Sau liều thuốc đầu tiên, bệnh nhân giảm khả năng lây cho người xung quanh; điều trị từ 6 – 12 tháng. Tất cả bệnh nhân phong sau khi được chẩn đoán đều được khám, trị liệu và chăm sóc phục hồi chức năng hoàn toàn miễn phí.

Hiện thành phố đã đẩy lùi bệnh phong; còn 67 bệnh nhân phong, trong đó, 1 bệnh nhân đang điều trị, phần lớn được chăm sóc tàn tật. Qua tuyên truyền, người dân hiểu biết hơn về bệnh; bệnh nhân không còn sợ bị kỳ thị nên không giấu bệnh như trước. Bác sĩ Nguyễn Việt Hùng khuyến cáo, bệnh phong có thuốc đặc trị và điều trị miễn phí. Khi có dấu hiệu bệnh, bệnh nhân nên đến cơ sở y tế địa phương hoặc BV Da liễu thành phố thăm khám sớm để được điều trị kịp thời, tránh biến chứng, ảnh hưởng sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Bài, ảnh: Thu Sương