|
Mahmood Karzai (trái) và Wali Karzai, hai người anh em của Tổng thống Hamid Karzai.
Ảnh: Telegraph |
Hãng tin Anh Reuters ngày 27-9 cho biết Mỹ đang mở cuộc điều tra cáo buộc về “những giao dịch làm ăn mờ ám” của anh trai Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai là Mahmood Karzai. Trước đó, người em cùng cha khác mẹ của Tổng thống Karzai là Ahmed Wali Karzai cũng đã nằm trong tầm ngắm của các nhà điều tra liên bang Mỹ vì cáo buộc tương tự.
Giới chức Mỹ cho biết các công tố viên liên bang ở New York và các đối tác Afghanistan đã tiến hành cuộc điều tra tham nhũng đối với ông Mahmood, 54 tuổi, người có tài sản ước khoảng 12 triệu USD. Trọng tâm cuộc điều tra là nhằm vào các giao dịch bằng vốn vay từ chính phủ Mỹ mà ông Mahmood sử dụng để phát triển kinh doanh. Mahmood là công dân Mỹ, có nhà ở Maryland, nhưng thường xuyên đi lại Kabul và hợp tác làm ăn ở Dubai (Các tiểu vương quốc A-rập thống nhất - UAE). Trước khi Mỹ tấn công lật đổ Taliban năm 2001, Mahmood kinh doanh một số nhà hàng nhỏ ở San Francisco, Boston và Baltimore, rồi giàu lên nhanh chóng trong nền kinh tế hậu chiến ở Afghanistan. Ở Afghanistan, ông Mahmood dễ dàng trao đổi bằng ngôn ngữ Pashto với người bản xứ, vừa trôi chảy tiếng Anh khi tiếp xúc đối tác phương Tây.
Mahmood đã khai thác hiệu quả mối liên hệ của ông với cả Washington và Kabul để gầy dựng công việc kinh doanh. Ngay khi chính quyền cựu Tổng thống George Bush bắt đầu cấp viện trợ cho Afghanistan, Mahmood vận động giới doanh nhân Mỹ gốc Afghanistan tại Maryland tìm cách về làm ăn tại Afghanistan. Ông dẫn đầu một nhóm nhỏ thương gia thành lập Văn phòng Thương mại mới của Afghanistan và giành được 6 triệu USD từ cơ quan viện trợ quốc tế Mỹ. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn báo giới, cựu nghị sĩ đảng Cộng hòa Jack Kemp cho biết ông đã giới thiệu Mahmood cho các quan chức Tập đoàn đầu tư tư nhân hải ngoại Mỹ (OPIC), cơ quan liên bang cấp tài chính cho doanh nghiệp Mỹ ở nước ngoài. Theo các quan chức OPIC, hai công ty có liên quan tới Mahmood đã được phát vay hơn 5 triệu USD để phát triển các dự án bất động sản ở Kandahar và một khu liên hợp ở Kabul. Ngoài ra, Mahmood còn thu lợi lớn từ nhà máy xi măng duy nhất tại Afghanistan, Ngân hàng Kabul, kinh doanh bất động sản, phân phối độc quyền xe Toyota và 4 mỏ than. Có thể nói, Mahmood đã trở thành một trong những doanh nhân giàu có nhất Afghanistan. Theo nhật báo Phố Wall, Mahmood còn tuyên bố sẽ trở về hẵn Afghanistan thành lập một đảng chính trị mới để tranh cử tổng thống khi người em Hamid Karzai hết nhiệm kỳ năm 2014. Sự phất lên quá nhanh của ông Mahmood đã gây ra sự ngờ vực trong dân chúng Afghanistan, vốn mất niềm tin vào chính quyền Kabul. Tại Afghanistan, Mahmood bị chỉ trích là lợi dụng danh nghĩa của Tổng thống Karzai để tranh thủ các hợp đồng béo bở.
Trong khi đó, người em cùng cha khác mẹ của Tổng thống Karzai là Ahmed Wali Karzai bị cáo buộc “thu lợi bất chính từ buôn ma túy”. Wali là Chủ tịch Hội đồng tỉnh Kandahar. Dư luận cho rằng ông cậy quyền thế để mưu lợi cá nhân, có những mối quan hệ “kiểu mafia” với các tổ chức buôn ma túy tại miền Nam Afghanistan. Là nhân vật có ảnh hưởng nhất ở tỉnh miền Nam Afghanistan, nên Wali từng được Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) nhờ giúp lựa chọn người thành lập các nhóm bán quân sự, còn gọi là Kandahar Strike Force, hoạt động tại Kandahar và xung quanh thành phố lớn này dưới sự chỉ đạo của CIA... Nay tai tiếng lớn như vậy, giới cầm quyền Mỹ xem chừng chẳng thể “nhắm mắt làm ngơ”, dù họ biết rằng vụ này có thể làm tổn hại mối quan hệ với chính quyền Tổng thống Karzai.
NGUYỄN MINH
(Theo WSJ, AFP, NYT)