Hôm 11-12, Quốc hội Ấn Độ đã thông qua dự luật cấp quyền công dân cho người nhập cư đến từ 3 nước Afghanistan, Bangladesh và Pakistan, nhưng không bao gồm người Hồi giáo.

Một ngày sau khi lọt qua “ải” hạ viện, Dự luật Quyền công dân Sửa đổi (CAB) tiếp tục được thông qua tại thượng viện, với 125 phiếu thuận và 105 phiếu chống. CAB sẽ được trình lên tổng thống để ký ban hành. Theo luật này, người dân thuộc cộng đồng tôn giáo thiểu số gồm Hindu giáo, đạo Sikh, Phật giáo, Kỳ Na giáo, Hỏa giáo và Thiên Chúa giáo từ các nước Afghanistan, Bangladesh và Pakistan sẽ được cấp quyền công dân tại Ấn Độ.

Nhiều nơi ở Ấn Độ biểu tình phản đối CAB. Ảnh: BBC

Chính phủ Ấn Độ lập luận rằng dự luật nhằm bảo vệ các nhóm tôn giáo thiểu số đang chạy trốn “sự ngược đãi” ở đất nước họ. Trên trang Twitter, Thủ tướng Narenda Modi ca ngợi đây là “ngày mang tính bước ngoặt” đối với Ấn Độ và việc thông qua CAB sẽ “giảm bớt đau khổ mà nhiều người phải đối mặt trong nhiều năm qua”. Tuy nhiên, điều gây phản ứng dữ dội ở dự luật là người Hồi giáo ở 3 quốc gia nói trên không thuộc diện được cấp quyền công dân tại đất nước 1,3 tỉ dân. Giới chức New Delhi lý giải việc gạt người Hồi giáo ra ngoài vì nhóm đối tượng này không bị kỳ thị tại những quốc gia của họ.

Tuy nhiên, phe chỉ trích cho rằng dự luật sẽ làm xói mòn hiến pháp thế tục của Ấn Độ. Trong khi đó, các đảng đối lập và giới phê bình gọi đây là hành động phân biệt đối xử đối với các nhóm thiểu số Hồi giáo. Nhiều nghị sĩ đối lập còn tuyên bố sẽ kiện ra tòa. Việc thông qua CAB đã thổi bùng những cuộc biểu tình phản đối tại nhiều khu vực của Ấn Độ, đặc biệt ở vùng Đông Bắc vốn đa dạng sắc tộc. Dân chúng tại đây lo ngại những người Hindu nhập cư “lậu” từ quốc gia láng giềng Bangladesh sẽ được cấp quyền công dân và điều này có thể làm thay đổi bản sắc dân tộc của khu vực cũng như lối sống của họ. Từ hôm 9-12 những người quá khích đã phong tỏa các tuyến đường ở bang Assam, đốt vỏ xe và ngồi trên đường.

Dự luật được thông qua trong bối cảnh nhiều người Hồi giáo ở Ấn Độ cảm thấy mình là “công dân hạng hai” kể từ khi ông Modi lên nắm quyền hồi năm 2014. Cách đây chỉ vài tháng, Chính phủ Ấn Độ cũng đã hoàn tất quy trình cập nhật danh sách Đăng ký Công dân toàn quốc (NRC) tại bang Assam, trong đó tổng cộng hơn 30 triệu người được nêu tên nhưng 1,9 triệu trường hợp khác không có tên và đối mặt với nguy cơ trở thành người không có tư cách công dân (nhiều người trong số đó là người Hồi giáo). Được biết, trong số 30 triệu dân của bang Assam, người Hindu chiếm 65% và cộng đồng Hồi giáo chiếm 30%.

Có những ý kiến cho rằng dự luật là một ví dụ khác về cách Thủ tướng Modi và đảng BJP của ông tăng cường ảnh hưởng của chủ nghĩa dân tộc Hindu giáo lên quốc gia thế tục này. BJP được bầu lại hồi tháng 5 vừa qua, có nguồn gốc từ phong trào cánh hữu Hindu giáo của Ấn Độ, trong đó nhiều tín đồ coi nước này là một quốc gia Hindu giáo. Đến tháng 8, Chính phủ Ấn Độ tước bỏ quyền tự trị của bang Jammu và Kashmir- nơi đa số dân theo đạo Hồi- và tách thành hai vùng lãnh thổ nhằm giúp New Delhi kiểm soát nhiều hơn các vấn đề của khu vực.

HẠNH NGUYÊN (Theo Aljazeera, SCMP)