Ông Ashwani Kumar. Ảnh: Reuters

Khi Ashwani Kumar lên nắm quyền Cục Điều tra trung ương (CBI), cơ quan chống tham nhũng cao nhất Ấn Độ, hồi năm ngoái, Tổ chức Minh bạch Quốc tế (TI) xếp Ấn Độ thứ 85 về chỉ số nhận thức tham nhũng, tệ hơn các nước mới nổi khác như Trung Quốc, Mexico và Brazil. Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau khi nhận nhiệm vụ khó khăn này, ông Kumar đã nâng cao tính minh bạch trong công tác chống tội phạm có tổ chức ở Ấn Độ và tranh thủ sự ủng hộ của công chúng cho các chương trình chống tham nhũng.

Nổi bật nhất là những kỹ năng điều tra tội phạm kinh tế của CBI được nâng lên ngang trình độ quốc tế, qua vụ án gian lận tài chính gây chấn động ở Satyam Computer Systems, một trong những công ty công nghệ thông tin lớn nhất Ấn Độ. Chỉ 45 ngày sau khi tiếp nhận vụ án, CBI đã xét xử 6 người và chủ tịch của Satyam thừa nhận làm sai lệch 1 tỉ USD trong báo cáo cân đối tài chính của công ty hồi tháng 1-2009. Dựa vào hàng trăm cuộc thẩm vấn và hàng ngàn trang tài liệu, CBI đã kết luận được toàn bộ quá trình gian lận diễn ra như thế nào, thậm chí mô tả những chi tiết, những mánh khóe kế toán và thủ thuật lập hóa đơn kép để gian dối.

Sau vụ Satyam, ông Kumar đặt ra nhiều tham vọng lớn hơn đối với CBI. Với chỉ 5.000 nhân viên, chưa bằng một nửa Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI), nhưng CBI đang nỗ lực tìm nhiều phương cách mới để chống tham nhũng tại quốc gia có gần 1,2 tỉ dân, gấp 4 lần nước Mỹ. Chẳng hạn như CBI đang tiến hành chiến dịch kêu gọi mọi người dân sử dụng điện thoại di động để nhắn tin chi tiết tố cáo tham nhũng.

Theo ông Kumar, tăng trưởng kinh tế, công nghiệp hóa và toàn cầu hóa kéo theo sự gia tăng tội phạm kinh tế. Tội phạm truyền thống đang “nhường bước” cho tội phạm kỹ thuật số và gian lận thẻ tín dụng. Từ khi ông Kumar lên nắm quyền, CBI đã bắt hàng chục giám đốc ngân hàng, viên chức, kỹ sư và các nhà thầu tình nghi phạm các tội nhận hối lộ, giả tài liệu và trộm dầu mỏ.

Năm nay 58 tuổi, ông Kumar là thành viên đảng Quốc đại cầm quyền và là nghị sĩ bang Punjab tại Thượng viện. Ngoài truyền thống gia đình có cha và cha vợ là cảnh sát, sự nghiệp của ông Kumar ban đầu dường như không giống một người dành cho cuộc chiến chống tội phạm tài chính phức tạp. Ông đã trải qua hầu hết 35 năm sự nghiệp ở vùng rừng núi bang Himachal Pradesh, chống bọn phá rừng và săn trộm. Tuy nhiên, ông nhanh chóng nổi lên khi trở thành tổng giám đốc cảnh sát bang này và được chính quyền Thủ tướng Manmohan Singh chú ý. Dưới sự lãnh đạo của ông, văn phòng cảnh sát bang Himachal Pradesh hầu như không “dính một vết dơ”.

Ông Kumar cho rằng các vụ án nổi bật do ông phụ trách đã làm ông có nhiều kẻ thù và CBI không thể một mình ngăn chặn tham nhũng. Ông cũng thừa nhận rằng tham nhũng đôi khi xảy ra trong nội bộ CBI. Ông nói: “Con người luôn dễ bị cám dỗ và những vụ việc như vậy thường xảy ra. Vấn đề là chúng ta có tha thứ cho hành vi như vậy không? Câu trả lời là hoàn toàn không”.

N.MINH (Theo NYT, Reuters, WSJ)