Y Tý là xã vùng cao nằm ở cực Tây huyện Bát Xát (Lào Cai). Vào khoảng từ tháng 11 cho đến đầu xuân, Y Tý luôn là điểm đến đầy lôi cuốn của giới "du lịch ba lô" và những tay săn ảnh bởi độ cao bình quân 2.000m so với mực nước biển và quanh năm mây mù bao phủ. Những ngày đẹp trời cuối năm, Y Tý thường xuyên có mây luồn khiến phong cảnh thiên nhiên càng thêm quyến rũ.

Y Tý không chỉ là vùng đất thiêng theo quan niệm của nhiều người mà còn là nơi sở hữu cảnh sắc thiên nhiên hiếm có. Y Tý có những con đường ngoằn ngoèo vắt ngang lưng núi, rồi mất hút trong ngút ngàn màu xanh của cây rừng. Những ngôi nhà chìm khuất trong mây thoắt ẩn, thoắt hiện. Những vách núi sừng sững đứng giữa trời, bất chợt người ta gặp những thác nước trắng xóa từ trên cao đổ xuống đầy kiêu hãnh. Có lúc, bất chợt từ phía ngọn núi xa xa gió lại đem mây tới, duềnh lên nối đất vào với trời xanh, xóa nhòa mọi ranh giới. Khi đặt chân đến Y Tý, nhiều người cảm thấy như mình đang bước vào một thế giới khác, giống như một giấc mơ cổ tích. Sự kỳ vĩ của thiên nhiên Y Tý khiến ai đó nếu đã một lần đến sẽ khó mà quên được cảm xúc tuyệt vời khi ngập chìm giữa bao la, khoáng đạt, mênh mang và vĩ đại của đất trời.

“Biển mây” mênh mang của Y Tý.

Xuất phát từ Lào Cai, đường lên Y Tý là một cung đường thú vị. Du khách đi theo đường vành đai biên giới, với gần 100 cây số chạy song song với biên giới Việt Trung trải nhựa phẳng phiu, vượt qua những đồi dốc mà xung quanh là những thửa ruộng bậc thang, đi qua các bản làng có những cái tên nghe qua rất vui tai: Dền Thàng, A Mú Sung, A Lù, Dền Sáng… Xuất phát từ Sa Pa, cung đường được rút ngắn khoảng một nửa so với xuất phát từ Lào Cai. Khách đi qua Bản Xèo trước khi đến Mường Hum với những thửa ruộng bậc thang cao vút như những bậc tam cấp bắc từ mặt đất lên trời cao. Nhưng cung đường này đầy gian nan, nhất là đoạn từ Mường Hum đến Y Tý dốc cao vút, quanh co; nhiều đoạn đường chưa làm xong lởm chởm đá, mới 4 giờ chiều sương đã giăng mù mịt.

Chúng tôi đến Y Tý khi trời đã sẩm tối. Tầm nhìn phía trước chỉ còn vài mét. Đèn pha xe gắn máy không đủ xuyên bóng tối để di chuyển qua những khúc cua nguy hiểm. Chúng tôi phải tăng cường đèn pin cực sáng để có thể di chuyển qua những lớp sường mù dày đặc với tốc độ dưới 20 cây số/giờ. Đoạn đường đến Bản Xèo bị sạt lở. Người ta phải phá núi để làm con đường rộng hơn. Tất cả các phương tiện đều dừng lại chờ thông đường. Người dân địa phương nói rằng chuyện sạt lở đường rất thường xảy ra. Sau những cơn mưa lớn hay bão quét qua, đá núi chài xuống, chặn ngang lối đi. Dù nóng lòng nhưng chúng tôi vẫn phải đợi. Người dân bản địa vẫn thản nhiên, bởi đó là chuyện thường ngày… ở bản!

Đường thông. Sương giăng kín, chúng tôi di chuyển chậm rãi. Lạnh tê tái nhưng đoàn người vẫn tiến về phía trước. Đến trung tâm xã, không gian còn mù sương. Ánh điện chỉ còn là những đốm lờ mờ trong sương. Ăn vội bữa tối cho ấm bụng là phải lên giường ngủ để chuẩn bị cho sáng sớm hôm sau. Khoảng bốn giờ sáng, lạnh tê tái nhưng cả đoàn vẫn thức dậy để… ngắm sao. Thật không uổng công. Ở độ cao này, cả bầu trời sao như gần và rộng lớn hơn. Những đốm sao sáng rực.

5 giờ thì trời đã ửng sáng. Một ngày ở đây mặt trời hiện diện 9-10 giờ đồng hồ. Chúng tôi di chuyển lên cao hơn để thưởng thức cảm giác choáng ngợp trước biển mây. Mây từng đụn chất chồng lên nhau, tưởng chừng như cao quá rồi chông chênh và sập xuống, lan rộng ra xung quanh. Rồi những đám mây khác lại chất lên cao và sập xuống. Cứ thế, mây tạo thành một đại dương mênh mông. Những cuộn mây là những con sóng nhấp nhô, chập chùng. Đứng trước không gian này, ban đầu ai nấy cũng hét lên sảng khoái rồi nín lặng thật lâu để thưởng thức.

Những ngọn núi cao cao phía xa như những ốc đảo giữa biển mây. Nhìn lâu, như là những hòn đảo nổi, bập bềnh trên sóng, lơ đãng trôi đi. Y Tý nằm dựa lưng vào dãy núi Nhĩ Cù San. Đỉnh núi này cao đến 2.660 mét, chỉ thấp so với nóc nhà Đông Dương chưa đầy 500 mét. Lên đỉnh núi mới thưởng lãm được "biển mây" mênh mang đến dường nào. Dù đi lại nhiều lần nhưng đoàn chúng tôi vẫn không khỏi say đắm trước "biển mây" Y Tý. Chúng đẹp tinh khiết, trong trẻo như trong cổ tích của tuổi thơ mà con người là những nhân vật tí hon trong cái mênh mang ấy.

Chinh phục cung đường mây Y Tý, du khách còn có cơ hội ngắm nhìn nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt. Cửa khẩu Lũng Pô, thung lũng A Lù, A Mú Sung...đâu đâu cũng là những bức tranh "thanh sơn bích thủy" của vùng đất địa đầu Tổ quốc.

Y Tý luôn như một chốn của thiên đường. Thiên nhiên nơi đây quyến rũ đến mức khách đi rồi muốn trở lại ngay. Hiện nay Y Tý đã và đang trở thành địa điểm du lịch nổi tiếng của huyện Bát Xát nói riêng và tỉnh Lào Cai nói chung.

Bài, ảnh: THANH NHÀN