Trợ giúp pháp lý (TGPL) là việc cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người được TGPL, giúp người được TGPL bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Tuy nhiên, bên cạnh những quyền lợi được hưởng, nếu người được TGPL có những hành vi vi phạm, vẫn bị xử lý theo quy định pháp luật.

Bị cáo  T (dưới 18 tuổi) bị Tòa án Nhân dân quận Cái Răng xét xử về tội cố ý gây thương tích. Đây là một trong những vụ án hình sự được trợ giúp viên pháp lý Chi nhánh TGPL số 4 bào chữa. Ảnh: CTV

Người được TGPL nếu có hành vi cố ý cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật về vụ việc TGPL; tẩy xóa, sửa chữa làm sai lệch nội dung giấy tờ, văn bản do cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền cấp để đủ điều kiện là người được TGPL thì có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 1 triệu đồng. Ngoài ra, đối với các hành vi đe dọa, cản trở, can thiệp trái pháp luật vào hoạt động TGPL; gây rối, làm mất trật tự, vi phạm nghiêm trọng nội quy nơi thực hiện TGPL; xâm phạm sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người thực hiện TGPL và uy tín của tổ chức thực hiện TGPL mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, có thể bị phạt tiền từ 2-3 triệu đồng. Ngoài ra, người vi phạm còn phải chịu hình phạt bổ sung tịch thu tang vật là tài liệu sai sự thật đối với hành vi vi phạm; giấy tờ, văn bản bị tẩy xóa, sửa chữa làm sai lệch nội dung đối với hành vi vi phạm. 

Người thực hiện TGPL có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000-500.000 đồng đối với một trong các hành vi sau: cho người khác sử dụng thẻ cộng tác viên TGPL; sử dụng thẻ cộng tác viên TGPL của người khác; không nộp lại thẻ cộng tác viên TGPL trong trường hợp bị thu hồi thẻ cộng tác viên TGPL; không từ chối hoặc tiếp tục thực hiện TGPL trong trường hợp phải từ chối theo quy định; không lập hồ sơ, bàn giao hồ sơ vụ việc TGPL theo quy định. Ngoài ra, người thực hiện TGPL có thể bị phạt tiền từ 500.000-1 triệu đồng đối với hành vi tẩy xóa, sửa chữa làm sai lệch nội dung giấy tờ, văn bản do cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền cấp để đủ điều kiện thực hiện TGPL. Ðối với hành vi sử dụng thẻ cộng tác viên TGPL của người khác để trục lợi; cho người khác sử dụng thẻ cộng tác viên TGPL để trục lợi; lợi dụng danh nghĩa người thực hiện TGPL để trục lợi, gây mất trật tự, an toàn xã hội, ảnh hưởng xấu đến đạo đức xã hội mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự; nhận, đòi hỏi bất kỳ một khoản tiền, lợi ích vật chất hoặc lợi ích khác từ người được TGPL, sách nhiễu người được TGPL; từ chối hoặc không tiếp tục thực hiện TGPL cho người được TGPL mà không có căn cứ; làm sai lệch các tài liệu trong hồ sơ vụ việc TGPL có thể bị phạt tiền từ 1-2 triệu đồng. 

Ngoài việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người được TGPL, người thực hiện TGPL nếu có hành vi tiết lộ thông tin về vụ việc TGPL, về người được TGPL, trừ trường hợp người được TGPL đồng ý bằng văn bản hoặc pháp luật có quy định khác; xúi giục, kích động người được TGPL cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật; khiếu nại, tố cáo, khởi kiện trái pháp luật; xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của người được TGPL; phân biệt đối xử người được TGPL; thực hiện TGPL trong trường hợp không đủ điều kiện thực hiện TGPL sẽ bị phạt tiền từ 2-3 triệu đồng và hình thức xử phạt bổ sung là có thể bị tước quyền sử dụng thẻ cộng tác viên TGPL từ 1-3 tháng… 

Không chỉ cá nhân người thực hiện TGPL vi phạm phải bị xử phạt mà tổ chức tham gia TGPL có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1-3 triệu đồng đối với hành vi không thực hiện chế độ thống kê, báo cáo, lập, lưu trữ hồ sơ vụ việc TGPL theo quy định; không chuyển hồ sơ vụ việc TGPL chưa hoàn thành đến tổ chức thực hiện TGPL được Sở Tư pháp giao để tiếp tục thực hiện vụ việc TGPL hoặc không thông báo chấm dứt thực hiện TGPL theo quy định.

Ðối với hành vi tẩy xóa, sửa chữa làm sai lệch nội dung giấy đăng ký tham gia TGPL; từ chối hoặc không tiếp tục thực hiện TGPL không đúng quy định; thực hiện TGPL không đúng nội dung đăng ký; thực hiện TGPL trong trường hợp không đủ điều kiện thực hiện TGPL; tiết lộ thông tin về vụ việc TGPL, về người được TGPL, trừ trường hợp người được TGPL đồng ý bằng văn bản hoặc pháp luật có quy định khác; thực hiện TGPL trong trường hợp phải chấm dứt việc thực hiện TGPL theo quy định; mạo danh hoặc lợi dụng hoạt động TGPL để trục lợi; gây mất trật tự, an toàn xã hội, ảnh hưởng xấu đến đạo đức xã hội mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự có thể bị  phạt tiền từ 3-5 triệu đồng. Ðối với hành vi thành lập tổ chức thực hiện TGPL không đúng quy định có thể bị phạt tiền từ 5-7 triệu đồng… 

HOÀNG YẾN (Tổng hợp)