Florin Roman, Bộ trưởng Nghiên cứu, Sáng tạo và Số hóa Romania, vừa phải từ chức sau khi báo giới phát hiện ông đạo văn trong luận văn thạc sĩ cũng như những bất thường về lý lịch. Ðây là trường hợp mới nhất trong giới chính trị gia châu Âu vướng cáo buộc đạo văn.

Bộ trưởng Nghiên cứu, Sáng tạo và Số hóa Romania cùng luận văn thạc sĩ năm 2012 của ông. Ảnh: newsfounded.com

Trước đó, tờ Libertatea đăng loạt bài với nội dung nghi ngờ các bằng cấp của Bộ trưởng Roman. Nhóm phóng viên điều tra cho rằng một phần trong luận văn thạc sĩ dài 91 trang của ông Roman là sao chép và họ cũng không thể tìm ra bài báo học thuật năm 2006 mà quan chức này liệt kê trong lý lịch. Ông Roman còn bị cho là gây hiểu nhầm hoặc khai không đúng về trường mà ông đã học.

Ðáp lại, Bộ trưởng Roman cực lực phủ nhận những cáo buộc trên, gọi đây là một phần trong “chiến dịch bôi nhọ”. Tuy nhiên, trong thông báo từ chức hôm 15-12, Roman nói rằng ông không muốn những hoài nghi xung quanh ảnh hưởng đến Thủ tướng Nicolae Ciuca. Ông Roman “ngã ngựa” sau khi nhậm chức chưa đầy một tháng. Thật ra, nhiều chính khách cấp cao của Romania, bao gồm cựu Thủ tướng Victor Ponta, cũng từng vướng nghi vấn đạo văn trong những năm gần đây.

Hàng loạt bộ trưởng “bay ghế” vì đạo văn

Bộ trưởng Lao động Áo Christine Aschbacher hồi đầu năm nay đã quyết định rời khỏi nội các sau khi bị tố “sao chép” luận văn thạc sĩ.

Còn Thủ tướng Luxembourg Xavier Bettel hồi tháng 10 vừa qua đã lên tiếng thừa nhận lẽ ra phải “hành xử khác hơn” sau khi ông bị tố giác có hành vi đạo văn trong quá trình thực hiện luận văn đại học hơn 20 năm trước. Theo trang tin reporter.lu, nhà lãnh đạo 48 tuổi này đã sao chép đến 3/4 số chữ trong bản luận văn năm 1999 khi còn theo học tại Ðại học Nancy (Pháp). Phản ứng trước cáo buộc trên, ông Bettel, người giữ chức thủ tướng từ năm 2013, nhấn mạnh bài luận văn đã được viết cách đây rất lâu, đồng thời khẳng định ông không có gì phải giấu giếm. Tuy nhiên, reporter.lu phát hiện luận văn dài 56 trang của ông Bettel về chủ đề cải cách bầu cử Nghị viện châu Âu chứa nhiều thông tin không được dẫn nguồn lấy từ 2 quyển sách, 4 website và một thông cáo báo chí.

Nghi án đạo văn của Thủ tướng Bettel diễn ra trong bối cảnh một loạt bộ trưởng của nước láng giềng Ðức phải từ chức vì cáo buộc tương tự.

Vào tháng 5-2021, Franziska Giffey đã “trả ghế” Bộ trưởng Gia đình sau khi thừa nhận có hành vi đạo văn luận án tiến sĩ. Ðến tháng 6, Ðại học Tự do tại Berlin tước bằng tiến sĩ của nữ chính khách này. Những cáo buộc bà Giffey đạo văn bắt đầu nổi lên vào tháng 2-2019. Ðại học Tự do đã mở cuộc điều tra và xem xét lại luận án tiến sĩ bà bảo vệ tại trường năm 2010. Nền tảng VroniPlag Wiki cho biết khoảng 49 trong số 265 trang của luận án có dấu hiệu đạo văn, từ các trích dẫn không có chú thích đến sao chép nội dung từ những tác phẩm khác.

Vụ việc của bà Giffey đã biến bê bối đạo văn thành nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến những cuộc chia tay sớm trong nội các Ðức những năm gần đây. Trong một thập niên kể từ khi Bộ trưởng Quốc phòng Karl-Theodor zu Guttenberg từ chức do dính cáo buộc đạo văn luận án tiến sĩ vào năm 2011, có thêm 7 chính khách bị thu hồi bằng tiến sĩ, bao gồm Bộ trưởng Giáo dục Annette Schavan (bà này từ chức năm 2013). Theo Hãng tin Guardian, cũng đang có những hoài nghi về bằng cấp của nhiều nhân vật khác, bao gồm bà Ursula von der Leyen - cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ðức và hiện là Chủ tịch Ủy ban châu Âu.

Tỷ lệ thành viên trong Quốc hội Đức có bằng tiến sĩ khá cao: 17% so với chỉ 3% trong Hạ viện Anh. Bằng tiến sĩ rất được coi trọng ở Đức, nơi nhiều người muốn được đề cập đến với đầy đủ học vị. Tại nước này, sử dụng sai trái học vị tiến sĩ là phạm pháp và có thể bị phạt tiền hoặc ngồi tù một năm.

HẠNH NGUYÊN (Tổng hợp)