Dẫn các phát hiện mới đăng trên Tạp chí Atmospheric Chemistry and Physics, tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) của Hồng Công hôm 31-8 đưa tin chiến dịch trồng cây khổng lồ của Bắc Kinh - còn gọi là Vạn Lý Trường Thành Xanh (GGW) - đã làm trầm trọng thêm tình trạng ô nhiễm không khí của thành phố này.

Trong nghiên cứu chung, các chuyên gia đến từ Học viện Khoa học Trung Quốc tại Tây An, Trung tâm Nghiên cứu Thay đổi Toàn cầu ở Bắc Kinh và Trung tâm Nghiên cứu Khí quyển Quốc gia ở Colorado (Mỹ) đã phân tích sự thay đổi cảnh quan khắp phía Bắc Trung Quốc bằng cách sử dụng dữ liệu vệ tinh từ đầu những năm 2000. Họ cũng dùng các mô hình toán học để mô phỏng tác động của cây xanh đối với phân tán khói bụi.

Công nhân đang trồng rừng ở tỉnh Hà Bắc. Ảnh: Washington Post 

Được biết, khu vực miền Bắc Trung Quốc - bao gồm Bắc Kinh, tỉnh Hà Bắc và thành phố cảng Thiên Tân - gánh chịu tình trạng ô nhiễm không khí tồi tệ nhất Trung Quốc, nhất là vào mùa đông khi người dân dùng hệ thống sưởi ấm. Tại hầu hết khu vực, bụi cây và đồng cỏ tự nhiên dần biến mất.

Theo nhóm nghiên cứu, GGW đã ngăn cản được tối đa 15% sự phân tán của PM2,5 (các hạt bụi mịn gây hại cho sức khỏe có đường kính dưới 2,5 micrômét) trong đợt ô nhiễm khói bụi ở Bắc Kinh hồi tháng 1-2014. Tại thời điểm ô nhiễm cao nhất, PM2.5 đạt 350 microgram/m3 không khí – cao gấp 14 lần mức độ an toàn do Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo.

Được biết, mối quan hệ giữa trồng cây và ô nhiễm khói bụi là chủ đề tranh luận trong nhiều năm qua. Trong đó, Chính phủ Trung Quốc liên tục bác bỏ ý kiến cho rằng chiến dịch trồng cây đã góp phần làm tăng khói bụi ở Bắc Kinh và những khu vực lân cận, dù câu nói “càng nhiều cây, càng nhiều khói bụi” ngày càng phổ biến trong người dân thành phố này.

Trong nghiên cứu mới, các chuyên gia cho biết những cánh rừng “nhân tạo” làm chậm tốc độ gió - yếu tố giúp cho việc phân tán khói bụi, và biến Bắc Kinh trở thành cái bẫy khổng lồ đối với các chất gây ô nhiễm không khí. Cụ thể, rừng “nhân tạo” được cho là nguyên nhân làm tăng tới 6% chất gây ô nhiễm không khí trên toàn khu vực có diện tích 218.000 km2 được nghiên cứu ở phía Bắc Trung Quốc. 

Theo SCMP, Trung Quốc đã tiến hành điều mà Liên Hiệp Quốc gọi là “chiến dịch trồng cây lớn nhất thế giới”, nâng tỷ lệ che phủ rừng của nước này từ 8,6% lên 21,7% trong giai đoạn 1949-2017. Đến tháng 3-2018, tổng diện tích được phủ rừng “nhân tạo” của Trung Quốc đạt 69,3 triệu ha - lớn hơn diện tích nước Pháp. Năm nay, Chính phủ Trung Quốc dự định tạo nên một khu rừng mới rộng 84.000 km2 - tức tương đương diện tích Ireland.

Trong khi đó, Bộ Môi trường Trung Quốc vừa kêu gọi hành động để ngăn chặn tình trạng gian lận trong theo dõi khí phát thải. Theo đó, các cơ quan giám sát môi trường ở tất cả các vùng được yêu cầu ra hướng dẫn rõ ràng về trách nhiệm đảm bảo nguyên trạng của dữ liệu, nhằm ngăn chặn vi phạm và trừng phạt người phạm tội, cũng như xử trí các lỗ hổng pháp lý và cải tiến quy trình quản lý. Động thái này được đưa ra sau khi giới chức ở một thành phố thuộc tỉnh Sơn Tây bị phát hiện đã nhiều lần mua chuộc các trạm giám sát không khí quốc gia.

NGUYỆT CÁT (Theo Reuters)