Cây cỏ bàng, thường được gọi đơn giản là cây bàng, là một loài cỏ năn đặc biệt. Loài cây này có tên khoa học là Lepironia articulate và phổ biến chủ yếu tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ như Tiền Giang, Long An, An Giang và Kiên Giang.

1. Đặc điểm nổi bật của cây cỏ bàng

Cây cỏ bàng thuộc thân cỏ, có mình tròn và rỗng ruột, với rễ chùm và mình có đường kính gần bằng đầu đũa. Chiều cao của cây có thể từ 1.3 đến 2 mét, và nó giống như cây lác (cói) hoặc cây cỏ năn, nhưng cây cỏ bàng có mình lớn hơn và cứng cáp hơn. Cây bàng trổ hoa quanh năm.

Cây cỏ bàng thường mọc kết hợp với cây tràm và phát triển tốt nhất ở vùng đất sình lầy, phèn chua của vùng Đồng Tháp Mười. Không ai biết cây cỏ bàng đã tồn tại từ bao giờ, nhưng nó xuất hiện tự nhiên trong những cánh đồng chưa được khai hoang ở miền Đồng Tháp Mười.

2. Ứng dụng của cây cỏ bàng

2.1. Trong đời sống hàng ngày

Từ xa xưa, người dân đã biết tận dụng cỏ bàng để làm mái nhà hoặc đan thành các vật dụng như chiếu, giỏ, đệm, nón và nhiều sản phẩm hữu ích khác.

2.2. Trong lĩnh vực nội thất và đồ gia dụng

Cỏ bàng được sử dụng để làm ly đựng bút, rổ đựng trái cây, giỏ đựng bình giữ nhiệt, giỏ rác, khay quà, đèn trang trí và nhiều sản phẩm nội thất khác. Các sản phẩm như chiếu và đệm đan từ cỏ bàng có khả năng chống ẩm và thông thoáng, phù hợp cho mọi mùa trong năm.

2.3. Trong lĩnh vực thời trang

Cỏ bàng được sáng tạo thành nhiều sản phẩm thời trang đẹp mắt như ví cầm tay, mũ, nón cao cấp, túi xách và nhiều sản phẩm khác. Những sản phẩm này thường được thợ thủ công tạo ra với sự kết hợp của họa tiết trang trí và vải linen hoặc da, tạo nên những sản phẩm thời trang độc đáo.

2.4. Trong bảo vệ môi trường

Cỏ bàng được sử dụng để sản xuất ống hút tự nhiên, thay thế cho ống hút nhựa gây ô nhiễm môi trường. Ống hút cỏ bàng không chứa chất bảo quản hay hóa chất độc hại, an toàn cho sức khỏe người dùng và có khả năng sử dụng cho cả đồ uống nóng và đồ uống lạnh. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về sản phẩm này, hãy truy cập vào website của EQUO ngay!

Website: https://shopequo.com/vi/products/ong-hut-co

Liên hệ: info@equointl.com

Ống hút cỏ EQUO

3. Nghề từ cây cỏ bàng

3.1. Nghề nhổ cỏ bàng

Nhờ tính tiện dụng và đa năng, nghề nhổ cỏ bàng đã phát triển và trở thành một công việc khá quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của người dân. Để có đủ cây cỏ bàng để sản xuất tấm đệm, cái nóp, cái giỏ, cái nón, người nông dân phải đi xa hơn và nhổ cỏ ở những cánh đồng hoang vu. Nghề nhổ cỏ bàng đã trở thành một nghề cực khó và thường được người không có ruộng đất và công việc ổn định tham gia.

3.2. Nghề đương đệm - tót bàng, giã bàng…

Nghề nhổ cỏ bàng là công việc cung cấp nguyên liệu cho nghề đương đệm. Tuy nhiên, cây cỏ bàng sau khi được nhổ còn phải trải qua một loạt công đoạn khác như tót, giã và phơi.

- Tót bàng: Đây là công đoạn để phân loại cỏ bàng theo chiều cao, để làm ra các sản phẩm có kích thước như mong muốn. Tót bàng được thực hiện bằng cách đặt cây cỏ bàng nhổ lên một cái cọc đứng, sau đó sử dụng tay để phân loại từ cao tới thấp, tạo ra các bó có chiều dài khác nhau. Công đoạn tót bàng này giúp người mua có thể chọn được sản phẩm phù hợp với nhu cầu của họ và giúp người bán phân loại và định giá sản phẩm theo kích thước.

- Phơi bàng: Cây cỏ bàng sau khi nhổ và tót xong cần được phơi ngay để duy trì màu sắc tươi đẹp. Phơi bàng có thể thực hiện theo hai cách: trải thành hình rẻ quạt xuống sân đất rộng hoặc làm giàn như sào để treo cây cỏ bàng lên trên đó phơi. Khi cây cỏ bàng đã phơi đủ nắng (khoảng 4-5 tiếng), người ta sẽ đập cái gốc vào một cây lớn để loại bỏ phao bàng dưới gốc.

- Giã bàng: Công đoạn này trước đây được thực hiện bằng cách mục bàng và chày. Mục bàng là một tấm gỗ dày, rộng và dài, và chày có hình dáng tương tự chiếc chày đâm tiêu nhưng to và cao hơn. Khi giã bàng, người ta đặt cây cỏ bàng lên mục bàng, đứng lên đó và sử dụng chày để giã bàng. Đây là công đoạn khá mệt mỏi và thường được thực hiện vào ban đêm hoặc giữa khuya. Tiếng giã bàng cùng với hình ảnh người làm việc này đã trở thành một phần của văn hóa và thơ ca dân gian.

Cây cỏ bàng đã tạo nên một loạt sản phẩm độc đáo mà người dân miền Tây Nam Bộ sáng tạo ra từ nó, bao gồm tấm đệm ngủ, cái nón bàng, giỏ xách bàng và cái nóp ngủ. Từ đó, cây cỏ bàng đã định hình nên nghề nhổ cỏ bàng và nghề đan nón đan đệm, những nghề này vẫn tồn tại và lưu truyền đến ngày nay.