Người biểu tình ở Donetsk vẫn bám trụ trong các tòa nhà chính phủ hôm 19-4. Ảnh: News168

Ukraina hôm 19-4 đã khởi động các bước đầu tiên theo thỏa thuận đạt được trong cuộc đàm phán vừa qua tại Genève nhằm hạ nhiệt căng thẳng tại nước này.

Các nỗ lực đầu tiên của Kiev

Bộ Ngoại giao Ukraina cho biết đã bắt đầu thực thi các bước nhằm giảm căng thẳng theo thỏa thuận Genève ký hôm 17-4 giữa Nga, Ukraina, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU). Theo đó, Kiev tạm ngưng chiến dịch quân sự trấn áp những người đòi ly khai ở miền Đông trong suốt Lễ Phục sinh (đến ngày 21-4), ngoại trừ hoạt động tịch thu vũ khí bất hợp pháp trong dân chúng. Ukraina cũng khởi động cuộc thảo luận công khai về cải cách hiến pháp. Kiev đưa ra thời hạn đến tháng 10 tới để tiếp nhận các đề xuất cải cách hiến pháp từ dân chúng mà mục tiêu chung là giảm quyền lực của chính quyền trung ương theo yêu cầu của những người biểu tình thân Nga. Ngoài ra, Chính phủ Ukraina cũng bày tỏ ý định sẵn sàng thay đổi chính sách để các khu vực bất ổn hiện nay có được nguồn ngân sách và quyền hạn hành chính lớn hơn. Thậm chí, Kiev cũng đề cập đến khả năng để tiếng Nga có được một vị trí chính thức trong xã hội Ukraina.

Ngoài ra, Bộ Ngoại giao Ukraina lặp lại rằng những người tham gia biểu tình tại miền Đông sẽ được ân xá nếu họ tự nguyện hạ vũ khí và rời khỏi những tòa nhà chính phủ mà họ chiếm đóng. Tuy nhiên, lệnh ân xá này không dành cho những phiến quân đã gây ra các tội nghiêm trọng.

OSCE bắt đầu hòa giải

Trong khi đó, Phó trưởng phái bộ giám sát của Tổ chức An ninh và hợp tác châu Âu (OSCE) tại Ukraina Mark Etherington đã đến Donetsk gặp gỡ các lãnh đạo ly khai trong ngày 20-4 để bắt đầu hòa giải. Mục tiêu là sẽ thuyết phục những người này từ bỏ kế hoạch nổi dậy và tuân thủ các biện pháp được đề ra trong thỏa thuận Genève, bao gồm giải giáp những nhóm vũ trang không chính quy và giải tán đám đông biểu tình tại các tòa nhà. Đặc phái viên OSCE Christian Schoenenberger cho biết "hiện tại nhiệm vụ của các giám sát viên là tạo ra ý chí chính trị, thông báo cho người dân (về nội dung thỏa thuận Genève) để từ đó họ thấu hiểu rằng lựa chọn tốt nhất cho mình là rời khỏi (các nơi chiếm đóng)". Việc những người biểu tình vẫn chưa rời khỏi các tòa nhà ở các thành phố như Donetsk, Slavyansk và Kramatorsk có thể khiến thỏa thuận có nguy cơ bị phá vỡ.

Quyền Ngoại trưởng Ukraina Andriy Deshchytsia hôm 18-4 cảnh báo sẽ có "những hành động cứng rắn hơn" để kết thúc cuộc xung đột hiện nay nếu tình hình không có tiến triển sau kỳ Lễ Phục sinh.

Bầu cử tổng thống dù ban bố tình trạng khẩn cấp

Phó Chủ tịch Ủy ban Bầu cử trung ương Ukraina (CEC) Andrei Magera hôm 19-4 cho biết nước này có thể tiến hành bầu cử Tổng thống trước hạn đúng theo kế hoạch vào ngày 25-5 tới, ngay cả khi tình trạng khẩn cấp được ban bố tại một số khu vực. Ông Magera nói rằng theo phương diện pháp luật, "kết quả bầu cử được quyết định bất kể số điểm bỏ phiếu hoặc số khu vực bầu cử có thể tiến hành bỏ phiếu". Như vậy, tuyên bố trên đã bác bỏ một trong hai khả năng để cuộc bầu cử Tổng thống sắp tới có thể bị hủy mà Chủ tịch CEC Mikhail Okhendovsky từng dự đoán, bao gồm việc ban bố tình trạng khẩn cấp hoặc ban bố tình trạng chiến tranh. Ông Magera nhấn mạnh tầm quan trọng của cuộc bầu cử lần này vì kết quả của nó sẽ làm mất đi các cáo buộc về tính hợp pháp của giới chức Ukraina hiện nay.

Trong khi đó, hôm 20-4, tình hình tại Slavyansk vẫn rất căng thẳng khi có ít nhất 5 người thiệt mạng trong vụ nổ súng tại một điểm do quân ly khai kiểm soát. Theo RT, 3 người biểu tình thân Nga đã thiệt mạng và họ cho rằng những kẻ tấn công thuộc phe cực hữu.

THUẬN HẢI (Theo RT, EFE, ITAR-TASS, Reuters)